Met talloze muzikale clichés, met een Boer-daar-ligt-een- kip-in-het-water-swing en gigs die iedereen kent, componeerde Carl Davis een nieuwe partituur bij de klassieker The Freshman van Harold Lloyd. Het Willem Breuker Kollektief speelt zijn muziek.

Door EMILE WENNEKES

'Roode lachkoppen' hadden ze, de mensen die in 1926 in het Amsterdamse Tuschinsky Theater de vertoning van The Freshman van Harold Lloyd bijwoonden. Volgens de verslaggever van Het Volk verliet het publiek na afloop zelfs 'de tranen nadrogend' de zaal. Misschien dat er tegenwoordig wat minder uitbundig wordt genoten van de klassieke zwart-wit film die in ons land zowel onder de titel De Groen van de Tate Universiteit als De Student werd vertoond. Maar Lloyds goed getimede gimmicks zullen nog altijd menige glimlach op het gezicht van de toeschouwer tekenen. Vanaf zondag is de gerestaureerde versie van Harold Lloyds humoristische tranentrekker vier keer te zien met nieuw gecomponeerde muziek van de Amerikaanse filmcomponist Carl Davis, die live wordt gespeeld door het Willem Breuker Kollektief.

The Freshman is een persiflage op het Amerikaanse studentenleven, waarin sport belangrijker heet te zijn dan studie. Lloyd speelt de 'freshman' Harold Lamb, een eerstejaarsstudent aan het Tate College, dat wordt getypeerd als een voetbalstadion waarbij een universiteit is gebouwd. Lamb denkt al gauw dat hij een populaire bink is, terwijl hij in werkelijkheid achter zijn rug om voortdurend in de maling wordt genomen. Uiteindelijk ontpopt Harold Lamb zich tegen wil en dank toch als de held van de campus. In de laatste minuut helpt hij Tate College aan de overwinning van een belangrijke rugbywedstrijd. Het verhaal is de zoveelste variant op het thema van de American Dream. Dit keer gegoten in de vorm van een sociale satire, met als onderliggend thema de problemen van studenten met een middle class-achtergrond in het elitaire studentencorps.

The Freshman (1925) is gemaakt in de nadagen van de 'zwijgende' film. Oorspronkelijk waren het bioscooporganisten die de rolprent al improviserend van muziek voorzagen. Zo gebeurde dat ook in het Amsterdamse Tuschinsky Theater. Jaren later, in 1959, heeft Harold Lloyd ook een geluidsversie uitgebracht van The Freshman, die een van zijn favoriete films was. Hiervoor componeerde Hollywood-componist Walter Sharf de muziek. Zijn close harmony-zettingen, zijn Pipo de Clown-dreuntjes en zijn Sousa-achtige marsen zullen zonder twijfel in de smaak van het toenmalige publiek zijn gevallen. Maar tegenwoordig maakt die muziek, in tegenstelling tot de aloude beelden, een nogal gedateerde indruk. Te zeer kleeft er aan de muziek van Sharf het patina van de late jaren vijftig.

De nieuw gecomponeerde muziek van Carl Davis heeft dat bezwaar niet. Davis is een van belangrijkste filmcomponisten van dit moment. Hij schreef bijvoorbeeld de muziek bij The French Lieutenant's Woman en voorzag verscheidene zwijgende films van een orkestpartituur, waaronder ook Harold Lloyds Safety Last, de film met die bekende scène waarin Lloyd op duizelingwekkende hoogte aan de wijzers van een klok bungelt. In zijn pas deze maand voltooide partituur bij The Freshman maakt Davis weliswaar gebruik van talloze muzikale clichés, met een Boer-daar-ligt-een- kip-in-het- water-swing en gigs die iedereen kent, maar zijn muziek slingert zó geraffineerd en onnadrukkelijk van de ene naar de andere toonsoort, dat je er vanaf het eerste moment door wordt gegrepen. En er zullen maar weinig musici zijn die deze satirische muziek zo wervelend spelen als muzikale Ikariërs van het Willem Breuker Kollektief. Humor sterft over het algemeen jong, schreef Jacques Klöters onlangs. Maar ondersteund door deze nieuwe muziek van Carl Davis is de humor van Harold Lloyd na bijna driekwart eeuw nog altijd in staat rode lachkoppen te maken.

The Freshman. Met muziek van Carl Davis, live gespeeld door het Willem Breuker Kollektief o.l.v. Davis. Vertoningen: 29/3, Theater aan de Parade, 's-Hertogenbosch; 30/3, Dr Anton Philipszaal, Den Haag; 31/3, Muziekcentrum Vredenburg Utrecht; 1/4, Theater Carré, Amsterdam. Inl. 020-4206276.