NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

HANS BEEREKAMP
'De tweede speelfilm uit een korte reeks recente Duitse films', zoals de VPRO aankondigt, is in feite een volledig Oostenrijkse productie. Met Jugofilm (1997) debuteert de in 1991 aan de Weense filmacademie afgestudeerde ex-Joegoslaaf Goran Rebic (Vrsac, 1968) niet onverdienstelijk, al is het ook door hem geschreven scenario wat mager voor een film van 88 minuten.

Daar staan visueel oorspronkelijke vondsten tegenover, zoals de fraaie Steadycam-scène door alle kamers van een flat, waarmee de leden van een in Wenen wonende Servische familie geïntroduceerd worden.

Rebic beziet de oorlog in voormalig Joegoslavië met enige afstand door de ogen van het dertienjarige jongetje Milan. Zijn oudere broer Sasja is op weg van Belgrado naar Wenen bij een routinecontrole uit de trein gepikt en gedwongen dienst te nemen in het Servische leger. Een jaar later komt hij alsnog naar Oostenrijk en wordt door zijn inmiddels tot het nationalisme bekeerde vader als een held begroet: ,,Serviërs zijn onsterfelijk!'' Maar de held-tegen-wil-en-dank is zwijgzaam over wat hij heeft meegemaakt en schoffeert op zeker moment de vader door te melden dat hij geen held is en ook geen vaderland heeft. Stukje bij beetje ontdekt de jongere broer de waarheid over de oorlogservaringen van Sasja, en lijkt een tragische afloop van de film onvermijdelijk.

Jugofilm heeft de voor- en nadelen van een film die tamelijk dicht blijft bij de actuele ervaringen van de maker. Je krijgt een aardige indruk van de problemen die ontstaan wanneer Serviërs, Bosniërs, Kroaten en Montenegrijnen in Wenen plotseling geen landgenoten meer blijken te zijn. Maar waar het in de film aan ontbreekt is enige analyse of nuance. Inzicht in de omstandigheden die de vader van mening hebben doen veranderen en in het verschil met de niet door haat geïnfecteerde moeder (gespeeld door Fassbinder-actrice Eva Mattes) biedt de film nauwelijks. De boodschap is eenduidig: geweld lost niets op, de oorlog eist een hoge tol, ook psychologisch. Daar kun je het alleen maar mee eens zijn.

Jugofilm (Goran Rebic, 1997, Duitsland). Zondag, Ned.3, 22.30-23.54u.