NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S c h a k e l s

Door onze redacteur ROEL JANSSEN
DEN HAAG, 13 JAN. Minister Zalm (Financiën) is van plan af te treden als Nederland instemt met deelname van Italië aan de Economische en Monetaire Unie. Eind vorig jaar heeft Zalm aan premier Kok duidelijk gemaakt dat hij als voorstander van een harde euro geen enkel heil ziet in deelname van Italië aan de eerste groep EMU-landen.

Hoge ambtelijke en politieke bronnen in Den Haag hebben dit desgevraagd bevestigd. Zalm laat via de woordvoerder van het ministerie van Financiën weten niet te reageren op wat in de boezem van het kabinet besproken wordt.

Met zijn opstelling vertolkt Zalm niet alleen zijn eigen vrees over verwatering van de euro, maar ook de bedenkingen die binnen zijn partij, de VVD, bestaan ten aanzien van Italië. VVD-leider Bolkestein heeft herhaaldelijk vraagtekens gezet bij de bestendigheid van het Italiaanse economische en monetaire beleid.

Premier Kok neemt een ander standpunt in. Hij is van mening dat Italië voortgang heeft geboekt en dat er onvoldoende grond is om te trachten deelname van Italië aan de EMU tegen te houden, aldus politieke kringen rond de premier. Kok is tegen een geïsoleerde Nederlandse positie met betrekking tot de EMU. Wel vindt hij dat aan Italië eisen gesteld moeten worden om de begrotingsdiscipline van de afgelopen anderhalf jaar voort te zetten.

De formele vaststelling van de landen die voldoen aan de toelatingscriteria voor deename aan de EMU en overgaan op de euro, wordt in het eerste weekeinde van mei genomen. De komende weken zal het Nederlandse kabinet zijn standpunt bepalen.

Op grond van de economische gegevens over het afgelopen jaar voldoet Italië aan vier van de vijf toelatingscriteria voor de EMU. De staatsschuld is groter dan toegestaan, maar dit geldt onder meer ook voor België. Inclusief Italië, Spanje en Portugal zou de EMU met elf landen in 1999 van start gaan.

Zalm veroorzaakte een jaar geleden opschudding met zijn uitlating over 'hysterische bezuinigingen' in de zuidelijke landen om de toelatingscriteria te halen. Nu zou hij zo ver willen gaan dat hij op de bijeenkomst waarop de ministers van Financiën hun aanbeveling over de EMU moeten geven, tegen de oprichting van een 'zwakke euro' zou willen stemmen. Daags daarna stellen de regeringsleiders en staatshoofden de keuze van EMU-landen formeel vast. Het EMU-besluit valt enkele dagen voor de Tweede Kamerverkiezingen in Nederland op 6 mei en de hardheid van de euro kan een thema in de verkiezingscampagne worden.

Het afgelopen half jaar heeft Zalm geprobeerd in Duitsland steun te verwerven voor een blokkade tegen Italië. Hierover heeft hij onder meer overleg gevoerd in Bonn met zijn Duitse collega Waigel en telefonisch met de president van de Bundesbank, Tietmeyer. Zalm is bevreesd dat de regeringsleiders op politieke gronden te toegevend jegens Italië zullen zijn en de hardheid van de criteria naar de achtergrond verdwijnt. De financieel woordvoerder van de VVD in de Tweede Kamer, H. Hoogervorst, zegt desgevraagd: ,,Als landen niet aan de toelatingscriteria voldoen, moet Nederland tegen stemmen. De zorg over de toepassing van de criteria met betrekking tot Italië leeft breder dan alleen bij de VVD-fractie.''

Volgens PvdA-woordvoerder Van der Ploeg mogen aan Italië geen nieuwe toelatingseisen worden gesteld dan die welke zijn vastgelegd in het verdrag van Maastricht. ,,De VVD moet af van haar 'spaghetti-fobie'. Je moet alle landen op dezelfde manier beoordelen. Gelijke monniken, gelijke kappen.''

Officieel zegt het ministerie van Financiën dat Zalm zich niet uitlaat over het al dan niet meedoen van Italië. ,,Het besluit valt pas in mei en tot dat moment hebben we geen voorkeuren. Dat is ons formele standpunt'', aldus een woordvoerder.

Domicilie,
voor wie zich vestigt in het buitenland.