NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

WILLEM LAARMANS
Izzuhutze wel of izzuhutze niet! Een vrouw, in een jurk als van de koningin, met een hoed als van de koningin, en een globaal signalement als van de koningin, loopt op de grens van dartelen naar een vliegtuig en geeft onderweg een rijtje hoge lakeien de high five, zoals deze spontane handdruk wordt genoemd.

De hoge handdruk: je laat er mee zien dat je blij bent, de ander te ontmoeten en dat je dit ook de anderen wilt tonen. Dit tafereel met de koningin prikkelt de nieuwsgierigheid dusdanig, dat je vergeet wie de adverteerder is, en wat je je volgens hem vlug moet gaan doen. Het spotje is van uitzendbureau START.

De commerciële zenders wilden het wel uitzenden; de STER niet, omdat hiermee het staatshoofd aan oneigenlijke publiciteit werd blootgesteld. Is dat flauw van de STER? De koningin werd er toch niet mee beledigd? Misschien heeft ze er wel om moeten lachen.

Vorig jaar september heeft het bedrijf Amstel Lease reclame gemaakt met een fotomontage waarop minister Zalm met zijn collega's Kok, Van Mierlo en Borst de polonaise hosten. Het gevoel voor humor van de een is niet dat van de ander. Ik vond het plat. De gemonteerde ministers waren evenmin geamuseerd, kondigden aan dat ze naar de rechter zouden gaan, waarop er een schikking werd getroffen: het bedrijf publiceerde een rectificatie en betaalde één gulden schadevergoeding.

Bekendheid zoals wij die kennen, is pas ontstaan doordat iedereen naar de televisie kijkt. Wie er vaak op verschijnt krijgt iets aan het mens-zijn toegevoegd, wordt publiek eigendom. Veel gewone mensen gaan op straat tegen de bekende praten, willen zo iemand aanraken. Veel bekenden vinden dat fijn, anderen een vloek. Het bekend zijn via de media, vooral de televisie, is in economisch opzicht een toegevoegde waarde. Die kan op vijf manieren worden geëxploiteerd.

1. Als de bekende zich tot mens-in-het-nieuws maakt. Dat ligt in het wezen van de bekendheid besloten. In het uiterste geval hebben we te maken met een 'icoon'. Wie het tot 'icoon' heeft gebracht, is voor 90 tot 100 procent publiek eigendom geworden. De boulevardpers leeft van deze toegevoegde waarde.

2. Als het beeld van de bekende geplaatst wordt in een verband waaraan hij of zij zelf part noch deel heeft. De fotomontage. De auteur vervreemdt de toegevoegde waarde, en doet dit bovendien voor een commercieel, dus oneigenlijk doel. Niet netjes.

3. Als de bekende vrijwillig de bekendheid verhuurt. De bekende verschijnt op de televisie om tegen betaling iets te eten, te drinken, in te nemen, en de fabrikant hoopt dat iedereen dit voorbeeld zal volgen.

4. De bekende heeft een dubbelganger. Deze wordt door de oorspronkelijke bekende in dienst genomen. De dubbelganger doet de dingen waarin de oorspronkelijke bekende geen zin heeft, bijvoorbeeld te gevaarlijk zijn. De bekende draagt de toegevoegde waarde tijdelijk over op de dubbelganger.

5. De bekende heeft een dubbelganger die van de waterdruppelgelijkenis gebruik maakt om zich te verhuren, aan een commercieel belang. De dubbelganger vervreemdt de toegevoegde waarde van de bekende. Dat is ook niet netjes. Over de leukheid van het spotje kan men van mening verschillen; de STER heeft gelijk.