NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Via satellieten zou het Internetten veel sneller kunnen gaan. De bijbehorende satellietsystemen zijn al in ontwikkeling

Door Michiel Hegener

Sommige revoluties vergen jaren voorbereiding: ze lijken ineens los te branden, maar als je oplet zijn ze bijna geheel te voorspellen. Internet per satelliet is daarvan een voorbeeld: de aanwezigen bij de Multimedia via Satellite conferentie, op 11 en 12 december in Londen, zullen geen van allen verrast zijn als rond de eeuwwisseling tientallen miljoenen Internetgebruikers de telefoon- en andere kabels laten voor wat ze zijn, en de voorkeur geven aan emailen en websurfen per kunstmaan, via een schoteltje op het dak. In totaal zijn er nu 77 satellietvloten voor dit doel in ontwikkeling. Alleen al de veertig meest kansrijke - bij elkaar ruim 1100 laagbanige en geostationaire satellieten (LEO's respectievelijk GEO's) - zullen in totaal zo'n 150 miljard gulden gaan kosten. Een zeker optimisme kan de satellietbranche dus niet worden ontzegd. Overoptimisme misschien? Enkele van de dertig sprekers lieten inderdaad waarschuwende geluiden horen. Al deze projecten vragen om grote hoeveelheden radiospectrum, en dat is alleen in de hogere frequentm de boventoon, zelfs al lijkt buiten de satellietcommunicatiefamilie haast niemand te beseffen wat er komen gaat. Verschillende sprekers memoer is. En zal er wel genoeg vraag zijn? De grootste satellietplannen hebben elk een totaalcapaciteit van rond de 100 gigabit per seconde (ofwel: het telefoonboek van Amsterdam in een tweeduizendste seconde). Alle plannen zijn gebaseerd op de huidige exponentiële groei van het Internet, en daarvan is mogelijk geen sprake meer wanneer al die satellieten in aanbouw zijn. "Misschien zijn we bezig een feest te organiseren en komt er straks niemand", suggereerde Jeremy Rose van het Britse Communication Systems Ltd. Maar veel vertrouwen in de toekomst voerde ook bij hem de boventoon, zelfs al lijkt buiten de satellietcommunicatiefamilie haast niemand te beseffen wat er komen gaat. Verschillende sprekers memoreerden hoe tal van experts met scepsis reageerden bij de aankondiging, een kleine tien jaar geleden, van vijf systemen voor telefonie via LEO's - en daarvan zijn er nu drie in een vergevorderd stadium van realisatie. Koploper Iridium lanceerde op 20 december de satellieten 42 t/m 46 van een vloot van 66 (plus elf reserve); de lancering van de 48 (plus acht) Globalstar satellieten moet in januari beginnen; en de tien (plus twee) ICO satellieten zijn in aanbouw. De vraag zal samenhangen met dsh technologie waarvoor GEO's ideaal zijn. Een satelliet kan in een uur makkelijk een paar gigabyte aan informatie over een compleet continent uitkieperen. Je schotelantenne ontvangt dat allemaal, maar je PC slaat alleen op wat je had aangeturfd op ee Weekeditie al op zijn beeldscherm kan lezen als in Rotterdam de persen nog draaien. Het hoeft nauwelijks betoog dat Internet-per-satelliet een zegn van honderden kilobits per seconde, en haal je datafiles, video en nog veel meer binnen met een paar megabit per seconde. Tegen de tijd dat deze systemen in werking treden, tussen 1999 en 2003, zullen onze PC's nog veel meer kunnen opslaan dan de paar gigabyte die nu normaal is - en dat sluit weer mooi aan bij de push technologie waarvoor GEO's ideaal zijn. Een satelliet kan in een uur makkelijk een paar gigabyte aan informatie over een compleet continent uitkieperen. Je schotelantenne ontvangt dat allemaal, maar je PC slaat alleen op wat je had aangeturfd op ee ot het jaar 2887 duren voordat al het koper vervangen is. Per koperdraad kunnen we binnenkort met een paar honderd kilobit/s communiceren. Het versturen van email en het doorgeven van muisclicks kan net zo handig en met veel geringere investeringen via de nt bij tientallen in de geostationaias zit daar niet de meest kapitaalkrachtige gebruikersmarkt. En terwijl de satellieten ontworpen en gebouwd worden, zoeken PTT's en andere belanghebbenden hard naar de technische middelen om de bitsnelheid over gewone koperen telefoonlijnen krachtig op te voeren. Glasvezel is natuurlijk nog beter, maar het vervangen van de koperdraden lijkt onbegonnen werk: in de Verenigde Staten bijvoorbeeld wordt dagelijks 6500 kilometer glasvezelkabel gelegd, en in dit tempo zal het tot het jaar 2887 duren voordat al het koper vervangen is. Per koperdraad kunnen we binnenkort met een paar honderd kilobit/s communiceren. Het versturen van email en het doorgeven van muisclicks kan net zo handig en evengroot aantal regionale systemen. Een verheugende trend is dat Europa nu serieus tegenwicht begint te bieden aan een ontwikkeling die twee jaar geleden nog puur Amerikaans was: de rest van de wereld diende slechts als bananenplantage voor eighthundres als een voorloper als DirecPC van Hughes Network Systems functioneert nu al in de VS, Japan en Europa. Je zet in je PC een extra kaart met een kabel naar een schotelantenne op het dak, en je kan aan de slag. Het laat allemaal onverlet dat de echte interactieve Internet-per- satelliet diensten er zeker zullen komen, al worden het er zeker geen 77: door fusies en door gebrek aan financiering zullen er pakweg tien met werelddekking overblijven, plus een evengroot aantal regionale systemen. Een verheugende trend is dat Europa nu serieus tegenwicht begint te bieden aan een ontwikkeling die twee jaar geleden nog puur Amerikaans was: de rest van de wereld diende slechts als bananenplantage voor eighthundres race met EuroSkyWay (zeven GEO's). Het Franse Alcatel zit in de kopgroep met SkyBridge (64 laagbanige satellieten), t door Bill Gates en Boeing gefinancierde Teledesic (288 LEO's). Maar inmiddels heeft de Frans-Britse satellietbouwer Matra Marconi een eigen LEO/GEO-plan gelanceerd, "West' geheten, en eind oktober een contract getekend als belangrijke bouwer van het space segment van het allerduurste systeem: Celestri van Motorola (12,9 miljard dollar, 121 gigabit/s, 63 LEO's plus negen GEO's, operationeel in 2003). De Italiaanse satellietbouwer Alenia Spazio is in de race met EuroSkyWay (zeven GEO's). Het Franse Alcatel zit in de kopgroep met SkyBridge (64 laagbanige satellieten), gulden voor de zender/ontvanger alleen al. Het wezen van de revolutie die ons wacht, schuilt uiteindelijk in de prijs: snelheden van een paar megabit per seconde, tarieven van een of twee cent per megabyte, zender/ontvangers die bij voWat eraan komt is nu dan f 500,- gaan kosten, en dat alles op elke plek ter wereld.

n toonaangevende Isra‰lische VSAT-fabrikant Gilat ( VSAT: very small aperture terminal). Hij vertelde de conferentiegangers dat zijn vier kinderen thuis elk een PC met een permanent openstaande snelle Internetverbinding in hun kamer hebben, uiteraard via een Gilat VSAT inclusief een schotel op het dak. Voor Gat een sigaar uit eigen doos - voor anderen een uitgave van zeker tienduizend gulden voor de zender/ontvanger alleen al. Het wezen van de revolutie die ons wacht, schuilt uiteindelijk in de prijs: snelheden van een paar megabit per seconde, tarieven van een of twee cent per megabyte, zender/ontvangers die bij voldoende vraag minder dan f 500,- gaan kosten, en dat alles op elke plek ter wereld.