NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  
S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
'De enige verplichting die je hebt, is je niet druk te maken, je zo los mogelijk op te stellen'', adviseerde detectiveschrijver Janwillem van de Wetering ons vanaf zijn landgoed in Maine in Rémi ziet sterren. En: ,,Er lijkt me niets leukers dan de dood. Zó enig.''

Het is een vorm van onthechting die niet voor iedereen is weggelegd. Gelukkig maar, want het leidt - zo bleek ook uit de ontmoeting met Van de Wetering - zelden tot spannende programma's.

Wie naar totale onthechting streeft, zal in ieder geval afstand moeten doen van zijn aardse bezittingen. Een te groot offer voor iemand als Imelda Marcos, weer terug in de Filippijnen, bij wie Ruby Wax op bezoek ging. Haar drieduizend schoenen waren haar destijds afgenomen, maar Wax wist tot de zolder van haar schattige, nieuwe optrekje door te dringen om aldaar te ontdekken dat aan de opbouw van een nieuwe schoenencollectie hard gewerkt wordt.

,,Niemand heeft het over de goeie dingen die u deed'', slijmde Wax zich een weg naar binnen. Aan Imelda's man had het destijds allemaal niet gelegen. ,,Hij was een groot democraat, liberaal en vrijheidsstrijder'', zei Imelda.

,,Wie schoot Aquino neer'', wilde Wax nog weten. ,,Het past niet in onze traditie om iemand op klaarlichte dag te doden'', zei Imelda, zonder te beseffen wat ze daarmee impliciet beweerde. ,,Dan zullen het wel Tsjechen zijn geweest'', grapte Wax.

Had de aanpak van Wax enige zin? Met zakelijke journalistiek heeft het uiteraard niets te maken, maar zakelijke tv-journalisten komen überhaupt niet bij Imelda binnen. Wax kon ons, als het ware tussen de regels door, verbluffende glimpen laten zien van Imelda's onmetelijke domheid, egoïsme en ijdelheid. Haar optreden als 'croonende' zangeres had zó afkomstig kunnen zijn uit zo'n zelfonthullend VPRO-programma uit de jaren zeventig, waarin mensen onbewust de draak met zichzelf staken. Dat gold ook voor het moment waarop ze, tijdens een autorit door een arme buurt, glimlachend zat uit te weiden over haar eetverslaving. Al deze fragmenten waren onthullender dan een 'gewoon' interview in een actualiteitenrubriek had kunnen worden.

Aan die 'enige' dood van Van de Wetering zullen ze in het Engelse plaatsje Hungerford geen boodschap hebben. Daar pleegde tien jaar geleden inwoner Michael Ryan een massamoord: hij maaide met een machinegeweer dertig mensen neer van wie er zestien overleden. Daarna schoot hij zichzelf dood.

Een BBC-ploeg peilde nu de gevoelens van de familieleden van de slachtoffers. Sommigen hadden er het beste van weten te maken, zoals die man en vrouw die hun partners hadden verloren en nu samenwoonden. Zij maakten van alle geinterviewden nog de monterste indruk. Voor het overige overheersten de schuldgevoelens en de onuitwisbare herinneringen, zoals bij de vader die het lijk van zijn dochter moest identificeren: ,,Dat was het ergste - haar gezicht, overdekt met bloed, ik kan dat beeld maar niet kwijtraken.''

Er was bij sommige familieleden ook een soort heimwee naar de eerste weken na de ramp toen 'iedereen iedereen hielp'. Die solidariteit verdampte met de jaren en tegenwoordig is het plaatsje verdeeld in twee kampen: zij die er nooit meer over willen horen, en zij die er nog steeds over willen praten.

Was er dan helemaal niemand aan wie Van de Weterings adviezen goed besteed zouden zijn? Toch wel. De BBC maakte na middernacht ruim baan voor rockzanger Don van Vliet, ook in Nederland beter bekend als 'Captain Beefheart'. ,,Het enige echte genie van de rock'', werd Beefheart in de BBC-film genoemd. Te veel eer voor hem, wat mij betreft, want ik ben nooit zo'n liefhebber geweest van deze avant-gardistische vorm van rock die zoveel moeite doet op kunst te lijken. Tom Waits wordt wel met hem vergeleken, maar bij hem zitten tussen de meest bizarre werkjes nog altijd juwelen van songs.

Beefheart heeft zich inmiddels na een ernstige ziekte voorgoed teruggetrokken in de Mojave-woestijn. Hij schildert alleen nog maar, en met succes. Alleen aan filmer-fotograaf Anton Corbijn, zijn Nederlandse vriend, wilde hij zijn stem lenen. Geen bewegende beelden. Hij moet de échte onthechting meer nabij zijn dan Van de Wetering.