NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

In: 6 theaters.

Vondie Curtis Hall schetst weldadig realistisch leven van junkies in Detroit

Geen snelle oplossing voor drugs, deals en misdaad

Door HANS BEEREKAMP
Detroit is geen populaire filmlocatie. Sinds de kortstondige bloei van de 'blaxploitation movies' in de jaren zeventig en de teloorgang van de Amerikaanse autoindustrie (de achtergrond van Paul Schraders Blue Collar, 1978), staat Detroit in filmtermen voor een stad waar geen hoop meer voor is: de karikaturale bakermat van Eddie Murphy's Beverly Hills Cop en de desperate toekomstwereld van Robocop.

De zwartste stad van de Verenigde Staten is ook de geboorteplaats van Vondie Curtis Hall, een interessante acteur (hij was bijvoorbeeld de aanbidder van Alfre Woodard in John Sayles' Passion Fish en de politiechef Prince in William Shakespeare's Romeo and Juliet) en, naar blijkt uit zijn debuut Gridlock'd, waarin hij de genadeloze lokale dealer D-Reper speelt, ook een interessante regisseur.

In Gridlock'd krijgen de straten van Detroit weer een gezicht, evenals de bewoners van Motown. De koppeling van een zwarte aan een blanke hoofdrolspeler is een niet onbelangrijk subthema van de film, temeer daar hun rollen lijken te zijn omgekeerd aan het stereotype. De in september 1996 vermoorde 25-jarige koning van de gangstarap Tupac Shakur, die ook aan het begin van een filmcarrière stond, speelt Spoon, de vriend met verantwoordelijkheidsgevoel, een evenwichtige persoonlijkheid in vergelijking met zijn kompaan, de grimassen trekkende, onbeholpen junkie Stretch (Tim Roth). In een slooppand vormen zij een gemeenschappelijk huishouden en een af en toe poëtische cool jazz vertolkend trio met Spoons vriendin Cookie (Thandie Newton, het slavinnetje uit Jefferson in Paris).

Op oudejaarsavond, na een geslaagd optreden, neemt Cookie, de minst regelmatige gebruikster van de drie, een bijna fatale overdosis. Terwijl haar vrienden medische hulp zoeken voor de in coma verkerende Cookie en daarbij inventiviteit ten toon spreiden in het nemen van bureaucratische hindernissen, zien we in flashbacks hoe hun leven tot dan toe placht te verlopen. Curtis Hall, die zelf ook het scenario schreef, schildert een genuanceerd beeld van de grotestadsjungle. De eveneens overwegend zwarte loketbeambten, receptionistes en sociaal-werkers, die de toelating tot een afkickprogramma voor Spoon en Stretch bemoeilijken, zijn geen onmensen. Ze doen alleen maar hun werk te midden van een woud aan verboden en geboden; een van hen barst terecht uit in een scheldkanonnade op de beide mannen. Je kunt moeilijk van het systeem verwachten dat het zich van het ene moment op het andere plooit naar de wensen van een junkie die geen geduld meer heeft met zichzelf.

Het realisme van Gridlock'd en de weigering de kijker zich makkelijk te laten identificeren met de ene of de andere kant, doen de film weldadig aftekenen naast meer schematische Amerikaanse films over drugs, deals en misdaad. Er is simpelweg geen eenvoudige oplossing, dat is het thema van een film, waarin de meeste personages verbazingwekkend sympathiek worden, zelfs de ook op de soundtrack sterk aanwezige Shakur.

Zijn personage doet, mirabile dictu, eerder een beetje bleekjes aan naast de innemende, altijd memorabele Roth en de charmante, beeldschone Newton.

Toch is Gridlock'd natuurlijk geen film voor doetjes. Slechts in relatief opzicht is Detroit, waar ook geschoten, gespoten en gestolen wordt, een menselijke stad geworden. En dat is een verrassing, gezien de reputatie van het genre, de lokatie en Shakur.