NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door onze redacteur MARGOT POLL
AMSTERDAM, 9 JULI. Een wild paard binnen een half uur als een mak schaap de ring uit laten lopen. Dat is wat Monty Roberts over de hele wereld demonstreert. Deze week is hij in Nederland om zijn boek over zijn trainingsmethode te presenteren.

Op zijn Horsecentre Flag Is Up Farms, een range met 200 hectare grond in Californië, leidt Roberts per jaar zo'n tachtig mensen op om zonder dwang of geweld paarden af te richten. Hij heeft tot nu toe meer dan 7.000 paarden 'gestart'. Ook geeft hij cursussen en clinics van zijn werk. Steeds meer stoeterijen roepen zijn hulp in. Zo ook de beroemde Duitse renstal Fahrhof van Walther Jacobs die vorig jaar drie kampioenen in de German Derby voortbracht. Eén van hen was het 'probleem-paard' Lomitas. Van de ene op de andere dag weigerde hij races te lopen; hij had een fobie voor startboxen ontwikkeld. In 1991 werd het weigerachtige paard door de eigenaar uit de race genomen. Roberts kreeg het paard onder zich. Twee maanden later - na een verblijf van tien dagen bij hem - liep Lomitas gedwee de startbox in en won de race. Sindsdien worden alle paarden op de Gestüt Fahrhof volgens de methode-Roberts getraind.

Roberts (1935) had zijn vaders oogappel kunnen zijn - zo veel prijzen sleepte hij vanaf zijn derde jaar in de wacht - als hij niet tegen hem in was gegaan. Vader Roberts trainde jonge wilde paarden op de traditionele manier, zoals dat ook nu nog gebeurt in Amerika. Om een paard iets te leren moet eerst zijn wil 'gebroken' worden. Dit zogenaamde 'inbreken' houdt in dat het paard wordt vastgebonden en net zo lang bang wordt gemaakt totdat het zich niet meer durft te verzetten. Daarna bindt de trainer de benen van het paard om beurten op om verder de overhand te krijgen. Wanneer het paard na een urenlang gevecht uiteindelijk ook nog het zadel accepteerde en zich door de berijder liet bestijgen, had Roberts senior zijn doel bereikt.

Monty Roberts kwam in opstand en ontwikkelde een geheel eigen methode om paarden zadelmak te krijgen. Hij observeerde wekenlang wilde mustangs in Nevada en zag hoe een oude merrie een opstandige puberhengst in het gareel wist te krijgen. Roberts ontdekte dat de paarden met elkaar communiceerden in een soort lichaamstaal, die hij Equus noemt. De belangrijkste ingrediënten van die taal zijn het lichaam van het paard en de richting waarin het zich beweegt. Roberts: ,,In het diepste geheim paste ik dezelfde methode die ik van de merrie had afgekeken toe op een groep mustangs die ik bij elkaar moest drijven. Ik wilde dat er geen zweep in de buurt kwam van het paard.'' Roberts gaat uit van vertrouwen en vrijheid in plaats van dwang.

Een jonge hengst betreedt de ring waar Roberts zich in het midden heeft opgesteld. De hengst draagt geen halster, touw of enige andere belemmering. Het paard is zo nerveus dat het geen stap in de richting van Roberts durft te zetten. Roberts: ,,Het is de bedoeling om het paard zadel, hoofdstel en ruiter te laten accepteren zonder dat hij er een trauma aan overhoudt. Dus zonder te slaan, schoppen, trekken, sjorren, vastbinden of anderszins belemmeren.''

Roberts spreekt het paard toe zonder woorden te gebruiken. ,,Het eerste wat ik de hengst vraag is voor me te vluchten. Dat doe ik omdat ik juist wil dat hij bij me komt en met me mee wil doen.'' Heel abrupt stapt Roberts op de hengst toe. Hij maakt zich breed in de schouders en boort zijn ogen in die van het paard. De hengst vliegt er vandoor en galoppeert zo dicht mogelijk langs de wand. Roberts blijft hem een tijdje opjagen alsof hij zeggen wil: 'Ga weg, hoepel op.'

Dan draait hij plotseling zijn schouders van de hengst af in een hoek van 45 graden. Roberts: ,,Hiermee nodig ik hem uit met mij mee te komen, of op zijn minst om naar me te kijken en te stoppen met galopperen.'' De hengst wendt zich tot Roberts die vervolgens de zwakke plekken van het paard masseert. ,,Dat zijn de plekken waar hij zich in de natuur aangevallen weet'', zegt de trainer die vervolgens nog een kwartier nodig heeft om via zijn lichaamstaal zowel het zadel als een ruiter op de hengst te krijgen.

De grote erkenning voor zijn werk kreeg Roberts van koningin Elizabeth van Groot-Brittannië. De koninklijke familie had over zijn methode gelezen en vroeg in 1989 of hij een demonstratie wilde geven op Windsor Castle. Hij voldeed aan de verwachtingen en de koningin vertrouwde hem haar paarden toe en introduceerde hem bij verschillende stoeterijen in het land.

,,Dat was een keerpunt in mijn leven, eindelijk werd de scepsis weggenomen. Ik ben zo veel jaloezie en onbegrip tegen gekomen dat zo'n aanbeveling van de koningin veel goed maakt.''

Er zijn inderdaad maar een paar trainers voor nodig om Roberts in diskrediet te brengen. ,,Er zijn trainers die hun paard nog liever afmaken dan dat zij toegeven dat mijn methode werkt'', zegt Roberts verongelijkt. Zijn werk wordt onverantwoordelijk genoemd, Roberts zou de boel oplichten en de paarden zouden er niet gebaat bij zijn. Zelfs zijn eigen vader bleef tot zijn dood beweren dat de methode van zijn zoon niet de juiste was. Roberts zou zich na zijn successen in Amerika en nu ook in Europa niet meer miskend hoeven te voelen, maar hij lijdt nog altijd aan een minderwaardigheidscomplex. Roberts: ,,Het wachten is op officiële erkenning van de International Leage for the Protection of Horses. Tot dan heb ik geen rust en blijf ik mijn methode stug verdedigen.''