NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door A. VAN DANTZIG
Het Nederlands Filmmuseum vertoont deze zomer bijna alle films van Alfred Hitchcock. In 'Psycho' beschermt een moord tegen begeerte, en diefstal tegen ontrouw, schrijft psychiater A. van Dantzig.

Psycho. Nederlands Filmmuseum, Vondelpark 3, Amsterdam. Do 10 juli 21.30u, vr 11 juli 19u. Res. 020-5891400

Wie over Hamlet schrijft hoeft de plot niet geheim te houden, dus dat hoeft ook niet bij Psycho (1960). Norman Bates (Anthony Perkins) vermoordt een meisje (Janet Leigh) dat in zijn motel komt logeren. Zij is de enige gast, het motel is verlopen, maar Norman houdt het in stand, en woont daarnaast in het oude huis met zijn oude moeder. Later blijkt dat zijn moeder al tien jaar dood is, vermoord door Norman toen zij een tweede man wilde nemen, en Norman dus achterstelde. Norman leeft met haar geraamte, hij leent haar zijn stem, Norman is dus zichzelf en zijn moeder.

Het meisje moet dood, omdat Norman zich niet door haar aangetrokken wil voelen, want hij wil - of mag? - zijn moeder niet in de steek laten. De moord beschermt hem dus tegen zijn eigen begeerte.

Spannend genoeg, maar de spanning krijgt diepte doordat het meisje niet zo maar op reis is, maar met 40.000 van haar baas gestolen dollars. Wanneer zij geen dief geweest was, zou het alleen maar het verhaal over een gek geweest zijn. Maar dit meisje had iets slechts gedaan, en zodra de sfeer in het motel iets geheimzinnigs en dreigends krijgt hoort dat niet alleen bij de wereld van Norman, maar ook bij die van het meisje. Waarom had ze gestolen? Niet alleen maar om met haar vriend te kunnen trouwen - dat kon namelijk niet omdat hij de schulden van zijn vader af moest betalen, en ook nog de alimentatie van zijn eerste huwelijk - maar ook omdat zij begon te denken dat het te lang duurde, en zij misschien beter een ander kon nemen. Dat geeft de ware betekenis aan haar diefstal. Zij beschermt zich met haar slechte daad tegen nog iets slechters: ontrouw. Met de diefstal maakt ze haar huwelijk mogelijk, en brengt ze haar neiging haar geliefde te verwerpen tot zwijgen. Maar dat is iets anders dan onvoorwaardelijke trouw, en dat eiste Norman van zijn moeder, en eist zijn moeder, hij zelf dus, nu van hem - zoals wij dat allemaal van onze gelieven eisen. Ontrouw wordt in de wereld van Hitchcock met de dood gestraft, en het meisje verdiende dus te sterven. Wij zullen dat nooit doen, maar we kunnen er wel iets van begrijpen.

Het is één zin. ,,I'm thinking of it'', antwoordt ze als haar vriend wanhopig zegt dat ze maar een ander moet nemen. Er is weinig kruid nodig om een gerecht zijn speciale smaak te geven.