U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
    M E D I A  
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 

  NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Virtuele knuffeldieren niet aan te slepen
Door onze redacteur EDITH SCHOOTS
Er heerst een nieuwe rage in de speelgoedwereld. Iedereen wil de Tamagotchi, een virtuele knuffel. Hij (of zij?) moet toegewijd worden verzorgd, anders gaat hij dood.

ROTTERDAM, 28 JUNI.'Uitverkocht in heel Nederland', 'niet aan te slepen', 'dé rage van de laatste tien jaar', 'iedere seconde komen ze er om vragen'. Een greep uit de reacties van speelgoedwinkeliers die reikhalzend uitkijken naar de volgende levering Tamagotchi's. Voor wie het nog niet weet, de Tamagotchi (letterlijk: lief ei) is een stukje high-tech speelgoed van de Japanse speelgoedfabrikant Bendai. Het ziet er uit als een sleutelhanger in ei-vorm, met een minuscuul beeldscherm waarop een virtueel diertje verschijnt: Tamagotchi.

Tamagotchi heeft honger, wil spelen, is soms stout en hij poept. Als de verzorger niet toegewijd op de piepjes van het wezen reageert wordt hij ziek en gaat hij dood. De kunst is dus om hem (haar?) zo lang mogelijk in leven te houden. Mits goed verzorgd kan de Tamagotchi tien tot achttien dagen oud worden (een dag staat voor een jaar in dit virtuele leven), het record zou liggen op 23 dagen. Niet dat het spelletje, dat circa veertig gulden kost, daarna waardeloos is geworden: zo lang de batterij het doet, wordt met één druk op de knop een nieuwe Tamagotchi geboren.

In de Benelux zijn er sinds het beest begin juni op de markt kwam 47.000 verkocht. Een respectabel aantal, maar het is niets vergeleken met de bulkverkopen elders in de wereld. Vier miljoen gingen er in minder dan een jaar over de toonbank in Japan, 3,5 miljoen in Verenigde Staten. Op de zwarte markt worden Tamagotchi's voor het tig-voudige verkocht. Wanhopige (groot)ouders bellen winkeliers gek. Het beest veroorzaakt verkeersongelukken want ook volwassenen, vooral vrouwen, vallen voor de vertederende maar veeleisende Tomagatchi. Verder zijn er vechtpartijen en diefstallen onder kinderen, en zelfs roofovervallen op boten met ladingen Tamagotchi's. Wereldwijd zijn inmiddels dertig imitaties gesignaleerd: 'Dinkie Dino', de drie Nano Pals 'Puppy', 'Kitty' en 'Baby', 'Giga Pet' en 'Mega Pet'. Gewaakt moet ook worden voor spelletjes die wel Tamagotchi heten maar het niet zijn en de eerste juridische procedures tegen de na-apers lopen al.

Op meer dan vijftig Internet-websites treuren nabestaanden om gestorven Tamagotchi's (Dear Jojo, I miss you a lot. I'm glad you went to heaven) en worden verzorgings- en voedseladviezen gegeven. Sommige diertjes schijnen zich te overeten als ze de kans krijgen. Iedere Tamagotchi ontwikkelt een eigen temperament, en met een beetje pech tref je een huilbaby die de hele dag aandacht nodig heeft. Naar verluidt is de Tamagotchi verbannen van scholen in Engeland, Zuid-Korea, Singapore en Hongkong, omdat de leerlingen alleen nog maar aandacht hadden voor hun virtuele huisdier.

,,Dat is mij ter ore gekomen,'' aldus een woordvoerder van de importeur voor de Benelux, Beladis in Brussel, ,,maar mijn dochter van negen neemt hem ook mee naar school. Er zijn al achttien kinderen in de klas die er een hebben en de leraren maken geen bezwaar. Integendeel, die vinden het een goede methode om verantwoordelijkheidsgevoel bij te brengen.'' Weliswaar vergt het beestje de eerste dag ,,enorm veel inspanning'', maar daarna kun je hem voeren in het speelkwartier, of tijdens de middagpauze, aldus de importeur. ,,Bovendien, je kunt het geluid uit zetten. Dan gaat hij niet dood ondertussen, je hebt altijd nog een uur of vier om hem te verzorgen.''

Een veel gehoord verkoopargument luidt dat ouders de Tamagotchi voor hun kinderen kopen om te testen of ze de zorg voor een echt huisdier aankunnen. Maar sommige psychologen waarschuwen dat het overlijden van het kuikentje de tere kinderziel zou schaden en onnodige schuldgevoelens zou aanwakkeren. Ook zouden kinderen een irreëel beeld van leven en dood krijgen, omdat de Tamagotchi met een simpele druk op de knop weer tot leven is te wekken, hetgeen bij verwaarloosde hamsters of goudvissen niet meer lukt.

,,Overdreven,'' oordeelt T. van der Voort, hoogleraar gezinspedagogiek aan de Universiteit van Leiden, die overigens nog nooit van de Tamagotchi heeft gehoord. ,,Ik ben blij dat er eindelijk eens vriendelijk in plaats van agressief speelgoed wordt gemaakt. Het lijkt me veruit te prefereren boven dat computerspelletje waarbij je voetgangers moet dood rijden (Carmageddon). En het is een gunstig teken dat er blijkbaar zo'n markt voor is.''

Ook E. van Schie, medewerker bij de vakgroep psychologie aan de Universiteit van Twente, vindt het een onschuldig spelletje. ,,Stel dat een kind ook bij zijn goudvis op zoek gaat naar de knopjes, dan komt hij er toch vanzelf achter dat die er niet aan zitten?'' In de Verenigde Staten roepen tegenstanders dat je kinderen beter kunt leren om liefde en aandacht te geven aan hun huisdieren, en aan hun 'echte' vriendjes en familieleden. ,,Ik geloof geen moment dat je hiermee contactgestoorde kinderen kweekt,'' reageert Van Schie. ,,Integendeel, ik denk dat je meer verzorgingsdrang oproept, zoals agressieve spelletjes ook onrust en agressie oproepen.''

Een ander aspect is dat dergelijke speelgoedrages steeds vaker doelbewust worden gecreëerd en dat ouders zich door veeleisende kroost gedwongen zien grof geld te betalen voor duur speelgoed, dat maar kort populair is. ,,We hebben het gezien met de flippo's, de turtles, de gameboys. Je moet het hebben, anders tel je niet mee.''

Rage of niet, een kleine rondvraag op een willekeurig schoolplein leert dat de kinderen weliswaar van de Tamagotchi hebben gehoord, maar dat de meesten er nog nooit een in het echt hebben gezien. Ze zijn wel heel benieuwd. Een enkele gelukkige eigenaar legt graag uit waarom het spelletje zo leuk is. Felix bijvoorbeeld, tien jaar oud. Hij is even oud als zijn eerste Tamagotchi, die hij dus al tien dagen in leven heeft weten te houden. ,,Je kunt hem verschonen en een injectie geven als hij ziek is. Als hij zin heeft in het leven, komen er hartjes. Twee, of drie of vier hartjes, als hij heel levenslustig is. Soms is hij stout, dan gaat hij zo maar zonder reden roepen, en dan geef ik hem klappen.''

Felix neemt zijn Tamagotchi niet mee naar school. ,,Je kunt hem eigenlijk niet zo lang alleen laten, maar dan vraag ik aan de oppas of ze hem eten wil geven. Ja, dat doet ze. Hij kan heel lastig zijn, maar ik heb hem netjes opgevoed, flink wat klappen gegeven. Nu kan hij goed voor zichzelf zorgen. Hoe oud hij zal worden? Misschien twintig of dertig. Ik denk niet dat ik verdrietig zal zijn als hij dood gaat, want er komt toch weer een nieuwe. Ja, we hebben ook een echt huisdier, een kleine kat sinds twee weken. Wie ik het liefste vind? Toch de kat.'' Voor de vriendjes van Felix is het wachten op de 255.000 virtuele knuffels die de importeur in Japan heeft besteld.

Internetadressen:

Bandai

Tamagotchi Fever
Uitgebreide fanpage met links naar andere Tamagotchi-sites.

Kerkhof voor Tamagotchi's

NRC Webpagina's
28 JUNI 1997


    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)