Kabeltelefonie nog onvolwassen
Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT
DEN HAAG, 25 JUNI. Kabelmaatschappijen dringen aan op handelingsvrijheid op de monopoloïde
markt voor doorgifte van tv-programma's. Maar op de telecommunicatiemarkt,
sinds twee jaar geliberaliseerd, maakt diezelfde branche nog maar mondjesmaat
gebruik van de geboden kansen.
Ten minste driekwart van de Nederlanders zal het nog minimaal twee jaar
moeten stellen zonder telefoon via de tv-kabel. In de twee jaar die zijn verstreken
sinds de liberalisering van de telecommunicatiemarkt heeft het grootste deel
van de kabelbranche het laten afweten. Waar concurrentie van de kabelmaatschappijen
uitblijft, zal toezichthouder Opta lagere tarieven voor lokaal bellen moeten
afdwingen.
Die sombere boodschap kon gisteren worden gedestilleerd uit een presentatie
van Opta-voorzitter Jens Arnbak op een telecomcongres in Den Haag. Toen Opta
in september vorig jaar voorstelde de tarieven voor lokaal bellen met 25 procent
te verlagen stak een storm van protest op. Dat protest kwam verrassenderwijs
niet alleen van KPN, maar ook van de concurrentie. Die vreesde dat gedwongen
tariefsverlagingen van KPN hen onvoldoende ruimte laten voor een concurrerend
aanbod.
Arnbak schetste gisteren nog eens het dilemma waarmee de toezichthouder
zich ziet geconfronteerd. ,,Als de tarieven voor lokale telefonie te hoog
blijven, zullen incompetente concurrenten met inefficiënte kostenniveau's
de markt betreden'', aldus Arnbak. Op de lange termijn hebben deze bedrijven
geen bestaansrecht. ,,Als we de lokale tarieven daarentegen te laag vaststellen
zouden interessante nieuwkomers kunnen afzien van toetreding.''
Opta besloot vorig jaar te gaan inventariseren of kabelmaatschappijen zich
er door lagere tarieven voor lokaal bellen inderdaad van zullen laten weerhouden
te investeren in het gereedmaken van hun netwerk voor telecommunicatie. Voor
wat betreft telefonie is het antwoord helder: nee.
De aanwezigheid van de kabelaars op de consumentenmarkt is vooralsnog mager.
Uitzonderingen zijn A2000 en United Telekabel (dochters van het Amerikaanse
UPC), die op hun 1,8 miljoen aansluitingen particulieren wèl de mogelijkheid
voor kabeltelefonie (gaan) bieden. Deze maatschappijen zullen hun investeringsplannen
niet meer terugdraaien, meent Opta. A2000 had eind 1998 20.000 telefoonabonnees.
United Telekabel is in mei begonnen in Arnhem.
Gegeven de hoge kosten van kabeltelefonie hebben sommige maatschappijen
gekozen voor een alternatief: Internettelefonie via de kabel. Bij deze technologie
worden telefoonsignalen omgezet in datapakketjes die via Internet verstuurd
kunnen worden.
France Telecom-dochter Casema blies vorig jaar zijn plannen voor conventionele
kabeltelefonie af. Volgens directeur H. de Goede van Casema zijn de experimenten
die Casema nu doet met Internettelefonie over de kabel in Breda wel succesvol.
Opta waarschuwt echter voor te grote verwachtingen. De investeringskosten
voor Internettelefonie via de kabel zijn weliswaar veel lager, maar de techniek
is ,,commercieel nog niet rijp''. Bellen via Internet is minder betrouwbaar
en kan vertraging in gesprekken opleveren.
Met het Internetaanbod van kabelbedrijven is het beter gesteld. Begin 1999
konden 56.000 Nederlanders Internetten via de kabel (voor gemiddeld 70 gulden
per maand). Tal van kabelbedrijven hebben Opta laten weten dat een verlaging
van de lokale telefoontarieven zal leiden tot een tragere implementatie van
Internetaansluitingen via de kabel. De meeste partijen, schrijft Opta, zullen
hun Internetaanbod echter niet staken, maar wel gedwongen worden tot prijsverlagingen.
De toezichthouder ziet al met al geen reden hoge tarieven van KPN te laten
voortbestaan om de marges van de concurrentie te spekken en mogelijk investeringen
uit te lokken. Dit betekent waarschijnlijk dat de lokale tarieven van KPN,
waarover Opta 1 september oordeelt, verder omlaag moeten.
Toch ziet het er niet naar uit dat bestuursvoorzitter W. Dik die Opta vorig
jaar september nog van moord beschuldigde opnieuw in de gordijnen wordt gejaagd.
Met aanpassingen van de tarieven in het weekeinde en de introductie van voordeelnummers
heeft KPN volgens Opta stappen in de goede richting gemaakt.
Arnbak is voorzichtig: ,,KPN heeft omvangrijke investeringen aangekondigd
en deels gedaan. Die investeringen zorgen voor een kostenstijging en daarmee
slinkt haar winst. Daarmee is ook de ruimte voor een drastische tariefsverlaging
gering geworden.''