Fietsen door de hemel en de hel

In Le Puy du Fou begint vandaag de 86ste Tour de France met een 6,8 kilometer lange proloog. Sponsors, Tourdirectie, ploegleiders en renners hopen dat deze Tour het lot van de editie van '98 blijft bespaard. De angst voor een nieuw dopingschandaal hangt als een schaduw boven het peloton.

Door onze redacteur WARD OP DEN BROUW
Vive le Tour, vive le cyclisme - leve de Tour, leve de wielersport. Deze woorden klonken vorig jaar nogal hypocriet uit de mond van Richard Virenque. De Franse wielrenner sprak ze nadat in de Ronde van Frankrijk van 1998 bekend was geworden dat zijn ploeg, Festina, systematisch doping gebruikte. Kort daarna werd de ploeg uit de Tour gezet. Virenque kreeg begin dit jaar een contract bij het Italiaanse Polti en hield tot de dag van vandaag vol nooit doping te hebben gebruikt. Maar tweeënhalve week geleden werd Virenque door Tourdirecteur Jean-Marie Leblanc toch uitgesloten van deelname aan 's werelds grootste wielerfestijn.

Met succes vocht de Franse renner de beslissing aan. De internationale wielerorganisatie UCI tikte de Tourdirectie op de vingers. De Tourdirectie had een vormfout gemaakt bij de uitsluiting van Virenque en werd gedwongen de Fransman te accepteren als een van de 180 deelnemers aan de 3.690 kilometer lange wielerronde.

Zo ging het ook met ploegleider Manolo Saiz van de Spaanse ploeg ONCE. Saiz had volgens Leblanc de Tour vorig jaar met een aantal kritische uitlatingen in diskrediet gebracht en werd daarvoor gestraft. Net als Virenque was hij niet welkom in Frankrijk. Een bemiddelingspoging van UCI-voorzitter Hein Verbruggen resulteerde er vorige week in dat Saiz deze week toch kon afreizen naar Le Puy du Fou.

Voor dopingzondaar Philipe Gaumont (Cofidis) en de ploeg van TVM kon Verbruggen niets uitrichten. Ook TVM, dat vorig jaar na de aanhouding van ploegleider Cees Priem, ploegarts Andrei Michailov en verzorger Jan Moors op Zwitserse bodem uit de Tour stapte, had volgens Leblanc de Tour in diskrediet gebracht. Hoewel renners nog ploegleiding door Justitie zijn veroordeeld nadat in maart vorig jaar een lading van het bloeddopingmiddel EPO in een wagen van de ploeg werd aangetroffen, moeten zij deze zomer toch boeten. De beslissing van de Tourdirectie om TVM uit te sluiten van deelname kwam echter niet helemaal als een verrassing, omdat de ploeg in het voorjaar al was geweerd uit de Waalse Pijl, een koers die ook door de Société du Tour de France wordt georganiseerd. Desondanks menen veel wielerploegen dat aan de beslissingen van Leblanc willekeur ten grondslag ligt en daardoor begonnen zij allerminst enthousiast aan de Tour de France. Met zijn maatregel om een aantal individuen en een complete wielerploeg uit te sluiten, had Tourdirecteur Leblanc de illusie dat er dit jaar een betrekkelijk schone Tour gereden zou kunnen worden. Dat was goed voor de sport en goed voor de sponsors, die het beu zijn steeds met doping geassocieerd te worden. Maar Virenque haalde een vette streep door de rekening. Van een ‘Tour van de hoop' was opeens geen sprake meer.

ONCE en Virenques landgenoot Laurent Jalabert droegen de afgelopen week bij aan de verwarring. Jalabert liet na de Tour van vorig jaar te pas en te onpas weten dat hij walgt van zijn vaderland. Daarom was het logisch dat hij verkondigde niet aan de Tour te zullen deelnemen. Verwarring alom toen zijn naam deze week toch voorkwam op de voorlopige deelnemerslijst van de Tour. Het was echter niet meer dan een juridisch foefje van de Spaanse ploeg, om bij eventuele uitsluiting uit de Tour een hogere schadeclaim te kunnen indienen. In die sfeer gaat vandaag de Tour de France van start.

De 86ste Tour is er één zonder uitgesproken favorieten. Door de afwezigheid van Marco Pantani als de winnaar van vorig jaar en van Jan Ullrich als zijn voorganger en door de absentie van Jalabert is er opeens meer dan een handvol renners dat kans maakt op de eindoverwinning in de Tour. Michael Boogerd wordt wel erg vaak genoemd in het rijtje van favorieten. Wrang genoeg staat hij ook bovenaan het voorkeurslijstje van Willy Voet, de ex-verzorger van Festina die onlangs met zijn boek Prikken of slikken uit de school klapte over de dopingpraktijken in het wielerpeloton. Met Virenque kreeg de Tour er opeens een favoriet bij. Ook in de afgelopen dagen sprak hij mooie woorden: ,,Ik hoop dat dit een ronde wordt van verbroedering en sportiviteit.'' Virenque fietst vanaf vandaag zowel door de hemel als door de hel. Voor een deel van de Franse wielerliefhebbers is de 29-jarige renner ondanks alles nog steeds een held, hun troetelkind. Maar hij kan de komende dagen ook op felle protesten rekenen. Al enkele dagen voor de start waren op het parkoers van de proloog rake teksten op het asfalt gekalkt, met als trefwoorden ‘Virenque' en ‘EPO'.

De twintig ploegen die vandaag aan de start verschenen, hopen vurig dat deze Tour het lot van de editie van '98 bespaard blijft. Doping- en bloedcontroles kan het peloton nog wel verdragen, maar acties van politie en justitie zoals in de vorige Tour kunnen fataal zijn. ,,Als de renners nu één keer afstappen, is het gebeurd met de Tour'', zei Mapei-ploegleider Patrick Lefevere onlangs. Jean-Marie Leblanc weet dat de Belg wel eens gelijk kan hebben. Het is de ergste nachtmerrie van de Tourdirecteur.