Belg boekt zijn derde ritzege

Steels draagt overwinning op aan Tonkov

Door onze redacteur WARD OP DEN BROUW
BORDEAUX, 23 JULI. Met een menselijk drama begon gisteren de dag voor Mapei, met een sportief succes besloot de Italiaans-Belgische ploeg aan het einde van de middag de zeventiende etappe in de Tour de France.

Vlak voor de start in Mourenx kreeg kopman Pavel Tonkov te horen dat zijn schoonvader zojuist was overleden. De Rus wilde ondanks dat slechte nieuws toch op zijn fiets stappen voor de rit naar Bordeaux om uiteindelijk Parijs te halen, maar ploegmanager Patrick Lefevere kon hem daarvan weerhouden. "Er zullen voor hem nog genoeg koersen komen."

Amper vijf uur nadat Tonkov de Tour had verlaten, ging zijn ploeggenoot Tom Steels in Bordeaux als eerste over de streep. "Ik weet dat 't niks verandert, maar ik draag de overwinning op aan Pavel", zei Steels.

De Spaanse schoonvader van Tonkov was maandag op de rustdag in de Tour aangekomen en zat dinsdag tijdens de eerste bergrit in de Pyreneeën in de auto bij Mapei-ploegleider Marc Sergeant. Woensdag keerde de 56- jarige Madrileen naar Spanje terug, waar hij gisteren op zijn werk door een hartstilstand werd getroffen. Daarmee kwam voor Tonkov een dramatisch einde aan een voor hem teleurstellende Tour de France.

Tot zijn vertrek stond de Rus op de elfde plaats in het algemeen klassement. "We waren voor de overwinning gekomen", zei ploegmanager Lefevere gisteren na afloop van de etappe. Tonkov gold voor de Tour als een van de favorieten, maar de kopman van Mapei maakte de verwachtingen niet waar. "Tonkov heeft gefaald", zei Lefevere. "Daar moeten we geen excuses voor zoeken." De Belg trok zich het persoonlijke drama voor zijn renner meer aan. "In West-Europa heeft hij verder geen familie. Zijn schoonvader was als een tweede vader voor hem."

Lefevere roemde zijn oogappel Steels. "Tom redt de eer van de ploeg in deze Tour", sprak hij. "Die heeft zijn contract dit jaar meer dan vervuld." De manager acht de kans aanwezig dat Steels zich volgend jaar meer gaat toeleggen op de klassiekers. Dat hij die aankan, bewees de sprinter dit jaar vooral in Parijs-Roubaix, waar hij derde werd achter zijn ploeggenoten Andrea Tafi en Wilfried Peeters.

De 27-jarige Steels won in deze Tour de France zijn derde etappe. Het zou gisteren zijn vierde zijn geweest als hij twee weken geleden in Maubeuge niet was gedeklasseerd. Steels won daar, maar werd teruggezet in het klassement omdat hij afweek van zijn rechte lijn en daarbij de Tsjech Jan Svorada hinderde. Nummer twee Mario Cipollini werd in Maubeuge tot winnaar uitgeroepen. Van wraakgevoelens over de omstreden jurybeslissing was bij Steels geen sprake. "Dat is gebeurd, ik kijk alleen maar vooruit."

Met nog drie etappes te gaan is de kans groot dat Steels, die zich sterker voelt dan ooit, zijn persoonlijke record van vorig jaar (vier etappezeges) evenaart. Vandaag in Futuroscope en zondag in Parijs valt de beslissing waarschijnlijk opnieuw in een massasprint. Cipollini, de man die in de eerste week vier sprintzeges boekte, stapte vorige week uit de Tour. Hij was tot dat moment de enige serieuze concurrent van Steels. Lefevere acht het onwaarschijnlijk dat Steels nog twee etappes wint, omdat dat te veel kracht van de ploeg vergt. "Je kunt niet alle dagen je ploeg afbeulen."

De Duitse sprinter Erik Zabel wacht in de Tour nog op zijn eerste overwinning. "Die groene trui gaat ten koste van z'n frisheid", zei Lefevere over de vergeefse inspanningen van Zabel in diens gevecht met Steels. In het grootste deel van de etappe waren het de ploeggenoten van Steels die het tempo hoog hielden, in de laatste twintig kilometer deden de Telekom-renners dat voor Zabel. In de laatste honderden meters koos Steels het wiel van Zabel. De Belg passeerde hem ruim voor de streep. Alleen Rabobank-renner Robbie McEwen kon in de buurt van Steels blijven. De Australiër was in een Tour-etappe nooit zo hoog geëindigd.

Door de zege van Steels blijft Rob Harmeling de laatste Nederlander die in Bordeaux een Tour-etappe won, in 1992. Door de slechte prestaties van de Nederlanders in de Ronde van Frankrijk had Harmeling - vorige week een paar dagen op bezoek in de karavaan - al een voorgevoel dat hij nog ten minste een jaar de laatste Nederlandse winnaar in Bordeaux zou blijven.

In de etappe van Mourenx naar Bordeaux moesten de renners gisteren al na een paar kilometer afstappen; actievoerende brandweerlieden versperden de weg. Na een paar minuten vervolgden ze hun tweehonderd kilometer lange weg naar het noorden. Een bizar incident deed zich ongeveer zeven kilometer voor de finish voor, toen er uit het publiek pepperspray werd gespoten. Enkele renners, onder wie de Nederlander Dekker, kregen last van geïrriteerde ogen, de Belg De Waele werd er kotsmisselijk van. Op ruim een kilometer voor de finish kwam de Australische sprinter O'Grady ten val. Armstrong behoudt de gele trui, met een voorsprong van 6,15 minuut op de Spanjaard Escartin en 7,28 minuut op de Zwitser Zülle.