Dossier Telecom

Nieuws

Achtergrond

Telecomaanbieders

Discussie

Cahier veiling mobiele-telefoniefrequenties

Organogram van de Nederlandse telecomsector

Links

Reacties

Internet is een normaal goed geworden

In het mobiele tijdperk staan de grote Amerikaanse internetaanbieders buiten spel. Het initiatief is aan de telecomwereld - in Europa en Japan. Maar de Yahoo's keren vroeg of laat terug.

Door onze redacteur PAUL FRIESE

ROTTERDAM, 3 JUNI. Europa trekt, net als eerder Japan deed, zijn eigen internetplan. De Yahoo's, AOL's en Excite's, kortom al die grote Amerikaanse internetaanbieders die stammen uit het vaste telefoontijdperk hebben het initiatief verloren. Op geen enkele manier zetten ze in het 'mobiele tijdperk' de toon - het tijdperk waarin surfen op internet met mobiele telefoons de toekomst heeft. Het initiatief is aan de telecomwereld. Dezer dagen begint Vodafone- Mannesmann, Europa's grootste mobiele telecomconcern, met een eigen bedrijf dat toegang tot internet biedt, Vizzavi geheten. Eerst in Frankrijk, daarna in andere grote Europese landen. Vizzavi biedt toegang tot internet en tot een eigen zoekmachine, 'content', e-commerce en e-mails. Vodafone heeft de gevestigde Amerikaanse internetbedrijven niet nodig.

Maar voordat in Europa mobiel surfen op internet echt soepel gaat (dus snel en gemakkelijk) moet er nog heel veel gebeuren. Het wachten is op de zogeheten derde generatie mobiele telefoons. Hoewel de strijd om de miljardenvergunningen in Europa is losgebarsten, het eerst in Engeland (in Finland ging het vorig jaar geruisloos), komt die derde generatie (wereldstandaard UMTS) er in Europa pas in de loop van 2003. Ze vergt eerst nog miljarden guldens aan investeringen in infrastructuur.

Die dure vergunningen en die dure investeringen dwingen de telecombedrijven tot fusie of overnames; daarmee scheppen ze het draagvlak om de gigantische bedragen die ermee gemoeid gaan te financieren. Vandaar dat Deutsche Telekom het Britse One2One overnam, het Britse Vodafone het Duitse Mannesmann, het Nederlandse KPN het Duitse E-Plus en samen wilde met het Spaanse Telefónica, en deze week France Telecom het Britse Orange overnam.

Bovendien zijn de telecombedrijven actief als internetaanbieder, zoals Deutsche Telekom met T-Online (de grootste van Europa, de grootste in Duitsland) of France Telecom met Wanadoo (de nummer één in Frankrijk). Of kopen ze internetaanbieders op, zoals T-Online (eigendom van Deutsche Telekom) onlangs deed met Club Internet (de nummer twee in Frankijk) en nu op Freeserve jaagt (de nummer één in Engeland). Op die manier verstevigen ze hun greep op de internetmarkt. Met de mobiele telecombedrijven die ze in handen hebben (Deutsche Telekom heeft T-Mobil en T-Mobil heeft T-D1, het bedrijf dat in Duitsland mobiel toegang biedt tot internet) verschaffen ze zichzelf zo een stevig bruggehoofd in de mobiele internet-arena.

Vodafone-Mannesmann gaat in Europa nog een stap verder. Zijn internetaanbieder Vizzavi zal bereikbaar zijn via vaste en mobiele lijnen, dus via de pc, de kabel-tv, de mobiele telefoon en andere handzame mobiele apparaten. Vizzavi wordt een multi-access internetportal (zie www.vodafone.com). Een initiatief samen met het Franse Vivendi en CanalPlus met wereldwijde ambities. Gezamenlijk beschikken ze over 70 miljoen abonnees in Europa. De Amerikaanse internetaanbieders zijn gewaarschuwd.

Die staan in het mobiele Europa buiten spel. Even was er nog het gerucht dat AOL Europa met Vodafone-Mannesmann zou samengaan, ook Yahoo werd genoemd. Het gerucht had enige zeggingskracht, omdat de telecombedrijven de expertise van de grote internetaanbieders ontberen. Maar mobiel internetten is een ander vak dan internetten via vaste lijnen.

Japan bewijst het. Nu is Japan amper 'bekabeld', is de pc er nooit echt doorgebroken, en sloeg pas het mobiele surfen er weergaloos aan (ook door typisch Japanse omstandigheden). Inmiddels surft in Japan bijna 20 procent van het aantal mensen dat een mobiele telefoon heeft op internet (en het aantal mobiele telefoons overtreft er intussen het aantal vaste telefoons). Met de snelheid die pas dit jaar in Europa mondjesmaat mogelijk wordt (vergelijkbaar met die van ISDN). Al eind volgend jaar is in Japan (in Europa pas in 2003) de derde generatie beschikbaar zes keer zo snel als ISDN een wereldstandaard, en dus is dan ook de exclusiviteit van de Japanse standaarden verleden tijd. Mocht Vizzavi voor zijn 70 miljoen abonnees exclusiviteit beogen niet van de standaard, maar van de toegang tot internet, wat in feite op hetzelfde neerkomt - dan weerspreken recente uitspraken van nationale kartelautoriteiten in Europa (telefoontikken niet meer exclusief voor telecombedrijven, internetaanbieder niet meer exclusief voor het eigen telecombedrijf) die logica. Het 'goud' waarover telecombedrijven zouden beschikken exclusieve relatie met hun abonnee, kennis van diens doen en laten als surfer is in heel korte tijd verdwenen.

De toegang tot internet is een 'commodity' geworden, een vrij verhandelbaar goed: exclusiviteit is wezensvreemd aan internet. Misschien wedt Vizzavi op 'content', zoals nieuws, films, muziek, waarmee het geld op internet denkt te verdienen. Maar ook 'content' wordt steeds meer gratis (op de telefoontikken na).

Yahoo weet dat als geen ander: de uitspraak dat de toegang tot internet een 'commodity' zal worden is van diens oprichter. Yahoo heeft dan ook nooit abonnees willen hebben of met een kabelbedrijf willen samengaan (zoals AOL opvallendgenoeg wel). Yahoo weet: naarmate de macht van de mobiele telecombedrijven (of de kabelbedrijven) afbrokkelt, neemt die van de Yahoo's weer toe.