Dossier Telecom

Nieuws

Achtergrond

Telecomaanbieders

Discussie

Cahier veiling mobiele-telefoniefrequenties

Organogram van de Nederlandse telecomsector

Links

Reacties

Door onze redacteur MENNO TAMMINGA
AMSTERDAM, 5 FEBR. Vodafone wint, het Europese consensusmodel verliest. De uitkomst van de slag om de mobiele telefoons is de victorie van het mobiele kapitaal.

Bij het sluiten van de markt werd de moeder aller vijandige overnames toch een vriendschappelijke fusie op basis van bijna gelijkwaardigheid. De Britse mobiele telefoonmaatschappij Vodafone AirTouch koopt voor meer dan 400 miljard gulden het Duitse telefonie- en industrieconglomeraat Mannesmann.

,,Dit is de definitieve omslag in het Europese bedrijfsleven'', zegt een topfinancier in Amsterdam. ,,De brutalen hebben de hele wereld.''

,,Alles is nu mogelijk'', zegt een zakenbankier in Londen. ,,Als je als bieder maar geloofwaardig bent en kunt aangeven dat je transactie een strategische logica heeft, en de bedrijven samen meer zijn dan een optelsom van de delen en je direct marktleiderschap hebt. En you're off to the races.''

Vodafone begon half november met een vijandige overname, waarbij de Britten zich over de hoofden van de Mannesmann-directie heen rechtstreeks richten tot de aandeelhouders van Duitse conglomeraat. Met zijn maandenlange taaie weerstand heeft Mannesmann-chef K. Esser uiteindelijk hetzelfde gedaan wat een Amerikaanse president-directeur zou doen: het bod afwijzen om een hogere prijs voor de aandeelhouders te krijgen, niet om echt zelfstandig te blijven. Dankzij deze uitkomst kan de slag ook gevierd worden als een Europese zege voor shareholder value.

,,Duitsland gold als het moeilijkste land in Europa voor zulke vijandige overnames'', zegt eerdergenoemde Nederlandse financier. ,,Met Frankrijk op een goede tweede plaats. Nu de discussie bij onze oosterburen, na aanvankelijke nationalistische sentimenten, min of meer op zakelijke gronden is gevoerd, kun je wel zeggen: zij zijn om.''

Kort na de lancering van het bod in november vielen Duitse politici over elkaar heen om op te roepen tot Europese regelgeving om dergelijke inbreuken op het Rijnlandse consensusmodel in het bedrijfsleven te voorkomen. Sindsdien is het stil gebleven in Berlijn en Brussel. ,,Het had een negatief effect op de euro'', analyseert de zakenbankier in de City. ,,Het was altmodisch, past niet in het nieuwe Europese denken en ik moet zeggen: de Europese politiek corrigeert zich snel.''

De onlangs voorgestelde wijziging van de Duitse belastingwet, waardoor banken en verzekeraars hun omvangrijke pakketten aandelen in de industrie en de financiële wereld zonder fiscale boete kunnen verkopen, doet nog een schepje bovenop de vreugde in de City. De wet schept aantrekkelijke voorwaarden voor een fusie- en overnameslag in Europa's grootste economie.

Verzekeraar Allianz, wiens topman H. Schulte-Noelle in de raad van commissarissen van Mannesmann zit, wordt in de verwachte herschikking van Duitse aandelenpakketten de spelmaker.

De overname door Vodafone heeft het Europese bedrijfsleven op verschillende manieren met de neus op nieuwe feiten gedrukt. Met de introductie van de euro is in één klap een ontzagwekkende Europese kapitaalmarkt ontstaan: voor effecten met een vaste rente, maar ook voor aandelen van bedrijven. Meer dan 60 procent van de Mannesmann-aandelen bleek in niet-Duitse handen te zijn. De uitkomst van de overnameslag wordt niet in Düsseldorf bepaald, maar in de financiële wereldcentra, waar koele rekenaars hun sommetjes maken.

Vodafone betaalt de Mannesmann-beleggers geen geld, maar aandelen Vodafone. En de beleggende Otto Normalverbraucher accepteert dit papier. Mede vanwege de ruimschoots verdubbelde beurskoers. En die koerswinst komt mede op het conto van de grote professionele beleggers, zoals pensioenfondsen, die hun beleggingen opbouwen rondom de beursgraadmeters van de belangrijkse effectenbeurzen.

Na een geslaagde overname zou Vodafone dubbel zo zwaar wegen in bijvoorbeeld de Britse beursgraadmeter. Het marktgevoel dat Vodafone ging winnen lokte op grote schaal vraag uit naar Vodafone-aandelen, de koers steeg en in het kielzog steeg ook de koers van de Mannesmann-aandelen. Daarmee werd de positie van de Mannesmann-directie langzaam onhoudbaar. ,,Het klinkt bizar, maar zo werkt het'', zegt de Nederlandse expert. ,,De deal financiert zichzelf.''

Vodafone's overrompelende bod vindt intussen her en der in Europa navolging. In Noorwegen streden twee cruisemaatschappijen om een concurrent, maar in plaats van tegen elkaar op te bieden werken zij nu samen. In het Verenigd Koninkrijk loopt nog een vijandig bod op de bank National Westminster Bank, op voedingsbedrijf United Biscuits en op bouwmaterialenverkoper Blue Circle. Nederland had vorige maand een onverwacht tegenbod van NIB Capital op Alpinvest, een financier van veelbelovende bedrijven, die zelf eerder wilde fuseren met de Belgische investeringsmaatschappij Gimv.

Welke lessen moeten Nederlandse ondernemers trekken? ,,Een middencategorie bedrijven is kwetsbaar'', oppert de Nederlandse financier. Namen? ,,Grolsch, bijvoorbeeld. Als het Belgische Interbrew nu met een goed bod komt is het gebeurd. Verdedigingslinies zijn er dan alleen nog maar voor een hoger bod.''