Dossier Shell

Nieuws

Portret van de onderneming

Jaar- en kwartaalcijfers

Maarten van den Bergh kondigde gisteren onverwachts zijn voortijdig vertrek aan als president van Koninklijke Olie. Hij had nog twee jaar mogen blijven, maar wil meer tijd voor zijn familie vrijmaken.

Door onze redacteur JANNETJE KOELEWIJN

DEN HAAG, 11 FEBR. Geen enkele emotie laat Maarten van den Bergh zien als hij na de persconferentie over de jaarcijfers gistermiddag in Den Haag uitlegt waarom hij in juli, twee jaar eerder dan afgesproken, weggaat als president van de Koninklijke en vicevoorzitter van het comité van groepsdirecteuren (CMD) van de Shell Groep. Hij gedraagt zich zoals hij zich altijd gedraagt tegenover de buitenwereld: zakelijk, formeel, afgemeten, in control. "Ik heb het acht jaar gedaan", zegt hij. "Het was veel meer werk dan ik gedacht had. Ik ben nooit meer een weekend thuis. Ik ben nu 58 en er komt een moment waarop je je gaat bezinnen. Wil ik dit nog wel?" Hij heeft een vrouw en twee dochters.

Anderhalf jaar geleden beschreef hij in een gesprek met deze krant zijn werkdagen: "Nou, ik zit dus de hele dag in de auto op weg naar de volgende vergadering." En anders, zei hij, zat hij wel in het vliegtuig. Nu neemt hij dat een beetje terug: "Ik heb ook veel leuke dingen gedaan."

Hij werd in 1942 geboren New York. Zijn vader, en ook zijn grootvader, werkte voor Unilever. Maar hij studeerde in Groningen, economie. Eén van zijn lectoren was Wim Duisenberg. En Cees van der Hoeven van Ahold was een studiegenoot. In 1968 ging hij naar Shell en daar maakte hij voorbeeldig carrière, al stond hij minder met 'zijn laarzen in de bagger' dan bijvoorbeeld Moody Stuart, de huidige bestuursvoorzitter. Twintig jaar lang had hij vooral financiële functies. In 1992 werd hij lid van het CMD en sinds 1998 zit hij op de positie waar hij nu afscheid van neemt. Zijn grootste verdienste, zeggen betrokkenen, is de financiële discipline die hij Shell heeft bijgebracht: interne concurrentie bij investeringsbeslissingen. Alleen de beste plannen krijgen geld.

De buitenwereld denkt al snel dat 'er wel wat aan de hand zal zijn geweest' als een Shellpresident opeens weggaat. Maar daar lijkt het niet op. Zijn opvolger Jeroen van der Veer en zijn collega Harry Roels uit het CMD zeggen allebei dat ze overvallen waren door Van den Berghs besluit. "Daar zijn geen lange gesprekken aan vooraf gegaan", zegt Roels.

Onderlinge irritaties waren ze zeker, zegt een betrokkene. Maar die zijn er altijd in het CMD. Lo van Wachem en Cor Herkströter konden elkaar ook soms niet luchten of zien. Van den Bergh, streng opgevoed en een leven lang in de strakke Shellcultuur, wil eindelijk weleens zichzelf kunnen zijn.