Rijksbegroting 2001
Nieuws
Plannen per departement
Troonrede
Algemene Beschouwingen
Paars: De tweede helft
Rijksbegroting: Hoe en wat?
Links
|
De Haagse Staat
GOOCHELEN MET CIJFERS...
Zo'n prachtige rijksbegroting en dan zoveel gezeur. Paars-II heeft voor volgend jaar in de aanbieding: 7 miljard gulden belastingverlaging, 15 miljard extra uitgaven, bijna 21 miljard versnelde schuldaflossing, waarna ook nog eens een begrotingsoverschot van 6 miljard wordt verwacht. Dat was dé boodschap op Prinsjesdag. Toonde de Kamer zich verrukt, de daarop volgende dagen bij de algemene beschouwingen? Niet echt. Complimenten waren verpakt in plichtmatig uitgesproken zinnen. Verder ging het debat over doffe ellende in het publieke domein.
En nog is het geklaag niet afgelopen. De ene koepelvoorzitter na de andere econoom blijft nu roepen dat het kabinet een façade van mooie cijfers heeft opgetrokken, waarachter een smoezelige werkelijkheid schuilgaat.
Voormalig topambtenaar Sweder van Wijnbergen, inmiddels weer gewoon hoogleraar te Amsterdam en horzel in politiek-bureaucratische kring, maakt bezwaar tegen het begrotingsoverschot van 0,7 procent bbp dat het kabinet in de boeken heeft opgevoerd. Wie de rekensom opnieuw maakt, zoals Van Wijnbergen in het economenblad ESB, komt tot een tekort op de begroting van circa 0,5 procent, gecorrigeerd naar Europese afspraken.
Het overschot bestaat niet. En de schuldaflossing bestaat amper. Op de avond van Prinsjesdag wees econoom Flip de Kam er al fijntjes op dat de staatsschuld volgend jaar helemaal niet daalt met 20,7 miljard, doch slechts met 2 miljard. Vakgenoten hebben hem dat inmiddels nagezegd in diverse publicaties. De cijfers, op diverse plekken in de Miljoenennota, geven De Kam c.s. gelijk. De schuld daalt in 2001 van 501 naar 499 miljard gulden. En toch, zo valt elders in ‘de stukken' te lezen, ,,komt 20,7 miljard gulden ten goede aan de staatsschuld''. Het is een raadsel.
Ambtenaren op het ministerie van Financiën weten de verklaring van het verschil tussen 2 en 20,7 miljard op tien verschillende manieren aan te reiken. Wie erom vraagt, kan een verhandeling krijgen over ijklatten, kastransactieverschillen en horizontale tegenover verticale vergelijkingen. Maar mensentaal is ook toereikend om enigszins in de buurt te komen van boekhoudkundige logica. Sleutelwoord: prognoses.
Het kabinet verwacht volgend jaar 20,7 miljard extra belastinggeld binnen te krijgen, afgezet tegen de verwachting uit 1998. Dit verschil (men noemt het ‘meevaller') stroomt in 2001 geheel naar de schuld. Was dit niet gebeurd, dan zou de schuld volgend jaar naar verwachting weer zijn opgelopen tot boven de 520 miljard. Maar mede dankzij extra aflossing verwacht het kabinet nu een staatsschuld ter hoogte van 501 miljard per 1 januari 2001 en 499 miljard per 31 december volgend jaar.
...DIE ZICH FIJN LATEN KNEDEN
Er zijn mensen die knapper kunnen rekenen dan Flip de Kam en Gerrit Zalm. Onder hen bevindt zich oud-senator Hans Wiegel (VVD), voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland. Hij trok deze week ten strijde tegen andere ‘manipulatie' met cijfers. Ten onrechte zou minister Borst (Volksgezondheid) goede sier hebben gemaakt met 3,3 miljard extra geld voor de zorgsector in 2001. Volgens Wiegel krijgen ‘de mensen in het land' hiermee een sigaar uit eigen doos gepresenteerd, want de ziektekostenpremies gaan volgend jaar met wel 10 à 15 procent omhoog om de extra uitgaven mogelijk te maken.
Waar of niet waar? Wiegel heeft gelijk: de ziektekostenpremies gáán omhoog. Maar Wiegel zwijgt over andere cijfers: forse verlaging van de inkomstenbelasting, fijnmazig gesleutel met de sociale premies en ‘zorgpremies', waarbij het besteedbare inkomen van de burgers volgend jaar per saldo met 3 tot 8 procent omhoog gaat. Het is prettig van mening te verschillen over cijfers, die grote exactheid uitstralen maar zich intussen als boter laten kneden. Kabinet en Kamer maken zich intussen op voor de volgende uitgavenmeevaller van 1 à 1,5 miljard die naar verwachting in november opduikt in de Najaarsnota.
GIJSBERT VAN ES
en EGBERT KALSE
|
NRC Webpagina's
28 september 2000
|