NIEUWS  TEGENSPRAAK  SUPPLEMENT  DOSSIERS  ARCHIEF  ADVERTENTIES   SERVICE

Rijksbegroting 2001

Nieuws

Plannen
per departement

Troonrede

Algemene Beschouwingen

Paars: De tweede helft

Rijksbegroting:
Hoe en wat?

Links

DE TWEEDE HELFT:
De Vries - minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

De Vries heeft geen profileringsdrang

Door onze redacteur
BRAM POLS

DEN HAAG, 18 OKT. De ene sigaar na de andere opstekend verraste hij het lunchgezelschap volledig. Zojuist aangetreden als minister van Binnenlandse Zaken bleek hij 'het dossier Euro 2000' al van buiten te kennen, maar bovendien veel affiniteit met voetbal te hebben. Hij was namelijk ooit scheidsrechter geweest.

Mr. K.G. (Klaas) de Vries voltooide een goed deel van de eerste helft van deze kabinetsperiode als minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en volgde half maart de door bonnetjes geplaagde Peper op, met wie hij al 'decennialang bevriend is'. Een, in Pepers terminologie, robuuste bestuurder, immer in wit overhemd met bretels, die saai lijkt, maar als het even kan van een verfijnd Brits gevoel voor humor getuigt.

De Vries had nog drie maanden voordat het Europees kampioenschap voetbal begon, zonder twijfel de zwaarste klus voor de minister van Binnenlandse Zaken in deze kabinetsperiode, en bleek het moeilijker met de Tweede Kamer te hebben dan met de voorbereidingen zelf. Vrijwel alle fracties lieten geen gelegenheid onbenut om openlijk te twijfelen aan de degelijkheid van de organisatie. CDA-leider De Hoop Scheffer wilde zelfs tot De Vries' afgrijzen het leger achter de hand hebben om veldslagen met hooligans te kunnen voeren.

De stoel van Peper was ook nog warm of De Vries kondigde kranige regels af om het financiële doen en laten van politici beter te kunnen volgen en controleren. In een brief aan de Kamer stelde hij maar meteen voor om te komen tot een wettelijk vastgelegde gedragscode voor politici die op gemeentelijk niveau opereren. Daarnaast vindt hij dat accountants nadrukkelijker moeten controleren hoe met belastinggeld wordt omgesprongen door lagere overheden.

Het typeert De Vries als een gedegen sociaal-democraat, gentleman zonder poeha, die aan Drees doet denken als het gaat om een consciëntieuze omgang met 's lands centjes en het correct naleven van wet- en regelgeving. (,,Nederlanders willen met soberheid en enige gestrengheid geregeerd worden.'') Het voetbalkampioenschap greep hij aan om het buitenland te laten weten dat Nederland niet de natie van Ma Flodder is, waar iedereen maar naar bevind van zaken kan doen en laten. Het befaamde 'bejegeningsprofiel', dat de omgang van politie-agenten met supporters beschrijft, laat weinig onduidelijkheid over. Een andere klus die hij meteen op zijn bord kreeg, was de vorming van Twentestad, een samenvoeging van de gemeenten Enschede, Hengelo en Borne, waar de Eerste Kamer mordicus tegen bleek. Na rijp beraad nam De Vries het voorstel terug, waarvan Peper een halszaak zou hebben gemaakt.

De voormalige hoofddirecteur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft ook een duidelijke mening over de positie van de overheid in de samenleving, al houdt hij niet van grote woorden. Bovendien heeft hij geen last van grote profileringsdrang. Liever houdt hij het bij een goede analyse. En voor die analyse grijpt hij ten dele terug op de notitie die Peper vorig jaar publiceerde over de burger die steeds meer van de overheid verwacht en zich tegelijk ook steeds sterker van die overheid afkeert. Over wat de overheid precies moet doen is hij voorzichtig.

In ieder geval niet 'meer van hetzelfde' en zeker niet met het idee dat alles vanuit één centrum moet worden bestuurd. Van oude ideologische bakens is hij niet geporteerd. De liberale nachtwakersstaat, het christen-democratische rentmeesterschap en de maakbare verzorgingsstaat van de sociaal-democratie vormen in zijn optiek geen bruikbare kaders meer. Maar opnieuw: de overheid moet normatief zijn. Of, in zijn eigen woorden: ,,Ik sta niet aan de kant van degenen die menen dat de overheid in de postmoderne samenleving zouden moeten afzien van idealistische en normatieve aspiraties.'' De overheid, ook een minder dominante overheid, is volgens hem nog altijd een instantie die voor burgers bindende besluiten neemt.

Intussen is zijn bureau voor een goed deel leeg. Euro 2000 is 'een feest' geworden dat naar meer smaakt, de Tweede Kamer is akkoord met een wet die een 'tussenstap' vormt naar de gekozen burgemeester, een lastig compromis. En afgelopen zomer werd geruisloos een CAO voor ambtenaren afgesloten. De totstandkoming van een nieuwe CAO voor de politie zal zonder twijfel meer herrie geven, gezien de hoon die een eerste aanbod opleverde.

Ook de uitbreiding van het politie-apparaat blijft moeizaam zolang er krapte op de arbeidsmarkt is. Een nieuw plan voor de uitbreiding van de gemeente Den Haag ten koste van omliggende gemeenten (de bewindsman woont zelf in Pijnacker) vormt voor de tweede helft ook nog 'een vuiltje' van niet geringe omvang, temeer omdat de burgemeesters terstond na de presentatie hun 'verbijstering' hebben uitgesproken. Verder is er de nasleep van de vuurwerkramp in Enschede en het raadgevend correctief referendum, dat vorig jaar 'een kleine kabinetscrisis' opleverde.

Hij was vijftien jaar Kamerlid. Tien jaar was hij weg uit de politiek en kwam alleen op het Binnenhof om als informateur op te treden voor de vorming van de twee paarse kabinetten-Kok. Hij was voorzitter van de Sociaal Economische Raad, boegbeeld van het Nederlandse poldermodel. De Vries' ambitie is gezien zijn staat van dienst bescheiden. Hij zou het schitterend vinden weer op de kandidatenlijst van de PvdA te komen. Ooit als volksvertegenwoordiger begonnen en straks weer in de Tweede Kamer. Volgens De Vries ,,heeft dat wel wat.''

NRC Webpagina's
18 oktober 2000

Den Haag

    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC Handelsblad