De miljardenmeevaller voor komend jaar overtreft de oorspronkelijke extra uitgaven uit het regeerakkoord. Bovenop de geplande 7,1 miljard gulden extra uitgaven komt volgend jaar nog eens 7,7 miljard gulden. Zorg en onderwijs profiteren daarvan, net als in de plannen uit 1998, het meeste.

De enorme meevallers brengen nieuwe problemen met zich mee. Het onderwijs en de zorgsector zullen grote moeite hebben het extra geld te besteden. Krapte op de arbeidsmarkt en organisatorische problemen zullen het moeilijk maken het extra geld uit te geven.

De extra investeringen bovenop de bestaande reserveringen, ofwel de meevallers, zijn alle te danken aan de zeer voorspoedige economische groei. Deze groei wordt dit jaar naar verwachting dubbel zo hoog als waarmee het kabinet in 1998 rekende. Voor 2001 verwacht het kabinet een kleine afvlakking van de groei, naar 4 procent.



De paarse coalitiepartners zijn bij het opstellen van het regeerakkoord uitgegaan van een jaarlijkse groei van 2,25 procent. Voor de hele regeerperiode betekent dit een groei van 9 procent. Dit percentage is dankzij de 'rugwind' van de laatste jaren al bijna gehaald. Als de verwachtingen voor 2001 uitkomen, staat de teller nog voor het begin van het laatste jaar van Paars-II op 12,4 procent groei.

Hoe hoger de werkelijke groei uitsteekt boven de geraamde groei, des te groter ook de meevallers. Minister Zalm (Financiën) heeft tot nu toe het naar hem genoemde begrotingsbeleid staande weten te houden. De inkomstenmeevallers (veroorzaakt door extra belasting- en premie-inkomsten) worden niet gebruikt voor nieuw beleid. Zolang er nog zoveel meevallers zijn te verdelen aan de uitgavenkant van de begroting maken fracties weinig kans om de begrotingsregels van Zalm te doorbreken.

Overigens heeft de Raad van State wel enige kritiek op het verdelen van de meevallers. Volgens het hoogste adviescollege van de regering zijn de meevallers, waaruit het nieuwe beleid wordt gefinancierd, niet alle van blijvende aard. Een mogelijk financieringsprobleem ligt daarmee op de loer.