Rijksbegroting 2001

Nieuws

Plannen
per departement

Troonrede

Algemene Beschouwingen

Paars: De tweede helft

Rijksbegroting:
Hoe en wat?

Links

Door een onzer redacteuren
DEN HAAG, 19 SEPT. Tal van belangenorganisaties, van vakbonden tot politieke partijen, hebben vanmiddag de miljardenimpuls die het kabinet aan de publieke sector wil geven als te mager bestempeld.

De oppositiepartijen, CDA, Groenlinks, SP en de klein-christelijke partijen, hameren er zonder uitzondering op dat het kabinet nog altijd onvoldoende oog heeft voor de problemen in de publieke sector. Ook de regeringspartijen steken hun zorgen hieromtrent niet onder stoelen of banken.

Volgens het CNV zijn de 250 miljoen gulden die het kabinet beschikbaar stelt voor meer personeel in de zorgsector "nog niet het begin van een oplossing". Ook de extra investeringen in het onderwijs zijn volgens het CNV "onder de maat". Het FNV kiest in zijn reactie voor de presentatie van een "alternatief plan". Daarin pleit de vakbond onder meer voor nog eens vier miljard extra voor zorg en onderwijs.

De Algemene Onderwijsbond noemt de extra gelden die beschikbaar komen op de begroting van minister Hermans (Onderwijs) "totaal onvoldoende". Hermans komt de door hemzelf gedane toezegging dat er omvangrijke nieuwe investeringen zouden komen bovendien niet na. Volgens de bond is het niet waar dat er 1,4 miljard gulden aan nieuwe initiatieven wordt ontplooid, zoals Hermans beweert.

In de zorgsector, die er in totaal 3,7 miljard gulden van het kabinet bij krijgt, overheerst eveneens teleurstelling. "De overheid ziet de ernst van de situatie niet in", stelt de Landelijke Huisartsen Vereniging. NU'91, een organisatie van verplegend personeel, vindt ook dat het kabinet de werkelijke problemen niet onderkent. Dat is in de eerste plaats het tekort aan kwalitatief goed opgeleid verpleegkundig personeel. Er moeten derhalve een hogere beloning en betere carrièrre-perspectieven komen. De Geestelijke Gezondheidszorg en verslavingszorg (GGZ) meent dat ze er met een belofte van 50 miljoen gulden extra bekaaid afkomt.

De werkgeversorganisaties vinden de extra investeringen in zorg en onderwijs wel voldoende - alleen de behandeling van het beroepsonderwijs is volgens VNO-NCW "ronduit ondermaats". VNO-NCW maakt zich vooral zorgen over de concurrentiepositie van Nederlandse bedrijven in het Eurogebied. Verder bepleiten de werkgevers extra geld voor wegen en openbaar vervoer.

De vervoersorganisatie Transport en Logistiek Nederland verwijt het kabinet te veel oog te hebben voor de behoeften van het personenverkeer en te weinig voor het goederenvervoer. De ANWB is uit naam van het personenverkeer juist ontevreden omdat het kabinet in de miljoenennota geen verlaging van de benzineprijzen belooft.

De waarschuwing van minister Zalm tegen oververhitting van de economie wordt niet gedeeld door de branche-organisatie voor het midden- en kleinbedrijf MKB en de vakcentrale voor middengroepen en hoger personeel, Unie mhp. MKB prijst de "fraaie totaalcijfers" maar vraagt zich af of de extra investeringen effectief zullen zijn.

Landbouworganisatie LTO Nederland noemt de begroting "eenzijdig en armzalig" omdat boeren "te weinig" worden betrokken in de herinrichting van het landschap. De ANWB en de Stichting Natuur en Milieu (SNM) vinden dat het kabinet niet voldoende investeert in natuur en vrezen vertraging in de aanleg van de Ecologische Hoofdstructuur, de groene band van natuur en recreatiegebieden die door Nederland moet gaan lopen. SNM constateert dat aan natuur in de troonrede "slechts een nietszeggend zinnetje" wordt gewijd.

Tevredenheid én onvrede bij universiteiten

Door onze redactie onderwijs
ROTTERDAM, 19 SEPT. Met gemengde gevoelens heeft de Vereniging van Universiteiten (VSNU) gereageerd op de Onderwijsbegroting die minister Hermans vandaag presenteert.

"Dat Hermans 170 miljoen extra voor de universiteiten bij elkaar heeft weten te boksen, stemt tot tevredenheid," zegt woordvoerder Jan-Willem Vos. Volgens hem is dit het eerste jaar in tijden, waarin er niet hoeft te worden bezuinigd. "Maar in feite is er sprake van een nul-groei."

De universiteiten moeten met het "stabiel gebleven" budget méér doen. De bachelor/masterstructuur moet worden ingevoerd, er moet groot onderhoud aan de gebouwen worden gepleegd en op grote schaal moet ICT worden ingevoerd. Daarbij komt dat het aantal studenten blijft groeien. Voor een deel wordt dat gecompenseerd in de begroting. Universiteiten krijgen er dit jaar 16 miljoen gulden extra bij, vanaf volgend jaar loopt dit op van 35 miljoen tot 69 miljoen in 2005.

Voor de medische opleidingen krijgen de universiteiten er vier miljoen gulden bij om hun numerus fixus te verhogen. Dit loopt op tot 51 miljoen gulden in 2005. Daardoor kunnen het komend jaar 135 extra geneeskundestudenten worden toegelaten, twintig tandheelkundigen en vijftig studenten geneeskunde.

De VSNU reageert verbaasd op de korting die Hermans in de begroting aankondigt voor de bekostiging van tweede en derde studies. Volgens de VSNU is met Hermans afgesproken dat er niet op wetenschapelijk onderwijs zou worden bezuinigd, tenzij de Nederlandse economie daartoe aanleiding zou geven. "Daar is geen sprake van. Toch meent de minister de instelling te moeten korten voor studenten die na het afronden van een eerste studie aan een nieuwe opleiding in het hoger onderwijs beginnen." In totaal gaat het om een bedrag van vijf miljoen in 2002 oplopend tot 17 miljoen in 2005. Volgens de VSNU is het onduidelijk welke groep studenten de minister nu precies op het oog heeft. "Gaat het bijvoorbeeld om studenten van het HBO die na hun studie naar de universiteit willen? Dat lijkt in strijd met het beleid van de minister, die er altijd zo voor is dat studenten blijven doorleren en hun studies stapelen."