Uitslag: Vertaler Gezocht

Bij wijze van uitdaging legde deze krant in het wekelijkse supplement Profiel lezers op 14 november jongstleden twee vertaalproblemen voor uit de Amerikaanse tv-comedy Frasier die elke vrijdag op de Nederlandse televisie is te zien. NOB-vertaler Floris Blommaert zocht oplossingen voor de dubbelzinnige betekenissen van light up en chemistry. In de eerste situatie ging het om een gesprek tussen de radiopresentator annex psychiater Frasier en zijn partner Daphne enerzijds en Frasier's vader Martin anderzijds.
Zo verliep deze dialoog:

Martin:
	Yeah, Daphne, and I've been out buying shoes.
	Oh, not that I don't appreciate the ones that you
	bought me, but, you know, I thought I'd save  those
	for special occassions when only tassels'll do.
	Hey, get a load of  these! They light up when I walk away.

Frasier:
	Doesn't everyone?

Humor en vele uitdrukkingen zijn gewoon niet vertalen, reageerde Marjanne van Lent vanuit Perth op de oproep in de krant, omdat er te veel van de oorspronkelijke betekenis verloren gaat. Tv-series als Fawlty Towers en Absolutely Fabulous zijn daardoor volgens haar ongeschikt voor kijkers die geen Engelse verstaan.

Andere lezers namen de uitdaging wel aan en wendden zowel hun taalknobbel als hun creativiteit aan om de hatelijke reactie van Frasier op de lichtgevende schoenen van Martin in het Nederlands weer te geven.

Zo bedacht Ruud Abma uit Nijmegen deze suggestie:

Martin:
	Mijn schoenen glimmen helemaal als ik de kuierlatten neem.

Frasier:
	Wie niet?

Corinne Langendoen uit Washington suggereert om Martin iets met 'schoenen aanschieten' te doen en Frasier in zijn antwoord het woord 'aangeschoten' te laten gebruiken.

Ruud Hendrickx van de BRT-vertaalafdeling in Brussel deed uit professionele nieuwsgierigheid ook een duit in het zakje.

Martin:
	Moet je kijken. Ze geven licht als ik wegloop.

Frasier:
	Dan straalt toch iedereen.

De beroepsvertaler uit België zat daarmee dicht in de buurt bij wat de meerderheid van de bijna 100 deelnemende lezers als oplossing voor light up hadden bedacht: stralen.
Dat is ook de keuze geworden van zijn Nederlandse collega Floris Blommaert. In de aflevering van Frasier die vanavond is te zien (Nederland 3, 20.00 uur) zal als ondertiteling verschijnen:

Martin:
	Ze stralen als ik wegloop.

Frasier:
	Wie niet?.

Want, legde Blommaert al eerder uit, het vertalen van gesproken tv-tekst is ook een kwestie van inkorting, een keuze voor bondigheid. De kijker moet de tijd krijgen meer te zien dan alleen de ondertitels.

Een lastiger probleem was de vertaling van het woord chemistry in dezelfde aflevering. Het valt in een gesprek tussen de radiopresentator met de naam Bulldog en zijn vrouwelijke producer, de flirterige Roz.

Roz:
	(...) You know, I never woulda thought this a couple
	of weeks ago, but you and I have great chemistry
	together, don't we?

Bulldog:
	Uh-huh. I like chemistry. I flunked it, but I like it.

In de gesuggereerde vertalingen doken termen op als 'golflengte', 'vuurwerk', 'elektriciteit' en 'klikken'. Maarten Witberg en Mariska Ruiter uit Arnhem bedachten:

Roz:
	Wat een vuurwerk tussen ons twee.

Bulldog:
	Vuurwerk is leuk. Ik ben er bang voor,
	maar het is leuk.

Teio Meedendorp uit Amsterdam bedacht, na een volgens eigen zeggen ,,woest genoegen''.

Roz:
	Een paar weken geleden zag ik het somber in tussen ons,
	maar nu lijken alle sterren te stralen.

Bulldog:
	Mmmmm, vroeger straalde ik alleen voor examens.

In de ondertiteling die vanavond op het beeldscherm zal verschijnen, wordt chemistry omgezet in boter. Daarom mogen André van Es en Lidy de Munck uit Hengelo (O) zich de winnaar van deze kleine vertaalwedstrijd noemen.
Floris Blommaert heeft hun suggestie overgenomen.

Roz:
	Weet je, dit had ik een paar weken terug nog niet gedacht,
	maar tussen ons botert het wel, vind je niet?

Bulldog:
	Ik hou niet van boter, maar het gaat gesmeerd!

JOHN KROON