Dossier Vrijheid voor de Papoea's

Nieuws

Brief

Documenten

Strijd voor vrijheid

JAKARTA, 1 DEC. De naar schatting vijfduizend Irianezen die zich vanmorgen in alle vroegte hadden verzameld in het centrum van Jayapura, voor het gebouw van de voormalige Nieuw-Guinea Raad, konden bijna geen van allen hun tranen bedwingen. Zo ontroerd waren ze toen om zes uur in de morgen de Bintang Kejora (Morgenster), de vlag van West-Papoea, langs de mast omhoog ging, terwijl de menigte Hai Tanahku Papua (Oh mijn land Papoea) zong. De ceremonie werd geleid door Theys Huyo Eluay, de leider van de politieke beweging voor onafhankelijkheid van Indonesie's oostelijkste provincie, Irian Jaya.

Dirk Vlasblom

Het was een vreedzaam samenzijn dat door de plaatselijke autoriteiten niets in de weg werd gelegd. Het was dan ook een machtswisseling noch een revolutie. Voordat het dundoek van West-Papoea omhoog ging, werd het Indonesische rood-wit gehesen en zong dezelfde menigte het Indonesia Raya. Net zoals die eerste keer, op 1 december 1961 bij installering door de Nederlandse gouverneur van de Nieuw-Guinea Raad. Toen werd de Morgenster gehesen naast het rood-wit-blauw en werd behalve de Papoea-hymne ook het Wilhelmus gezongen.

De Morgenster, die het vooruitzicht symboliseerde op een onafhankelijk West-Papoea, wapperde in Hollandia (nu Jayapura) tot 1 mei 1962, toen de Nederlanders Nieuw-Guinea onder zware Amerikaanse druk overdroegen aan een tussenbestuur van de Verenigde Naties (UNTEA). UNTEA deed het gebied op 1 mei 1963 over aan de Republiek Indonesië. Sindsdien was de Morgenster de banier van de Organisasi Papua Merdeka (Beweging Vrij Papoea, OPM), die ruim dertig jaar met oude geweren, speren, pijlen en bogen een kleinschalige guerrilla voerde tegen het Indonesische gezag.

Sinds de reformasi-beweging zich in 1998 meester maakte van Indonesië, worden ook vroeger als 'separatistisch' gebrandmerkte symbolen als de Morgenster geduld, mits die broederlijk naast de Indonesische vlag blijft wapperen. Maar Theys Eluay en zijn aanhangers eisen dat het Indonesische leger uiterlijk op 1 mei 2000 Irian Jaya ontruimt, met medeneming van het rood-wit.