Dossier Oost-Timor

Nieuws

VN-Interventie

Crisis

Achtergrond

Links

Door een onzer redacteuren
DILI, 6 SEPT. Oost-Timor is ten prooi gevallen aan ongebreidelde wraakzucht van pro-Indonesische milities, waarbij veel doden zijn gevallen en duizenden mensen op de vlucht zijn geslagen. De Australische luchtmacht is vanochtend begonnen met de evacuatie van personeel van de Verenigde Naties.

Volgens de woordvoerder van de VN-missie in Oost-Timor, David Wimhorst, werken pro-Indonesische milities en militairen van de Indonesische strijdkrachten samen bij het verjagen van de bevolking uit haar woongebieden. "Het gaat om een grote operatie. De mensen worden in vrachtwagens geladen en naar West-Timor gebracht", zei hij vanochtend.

Vanochtend vielen pro-Indonesische milities in de Oost-Timorese hoofdstad Dili het kantoor van het Rode Kruis en de aanpalende woning van bisschop Belo aan. Het huis van de bisschop en woningen in de omgeving zijn in brand gestoken. Belo zelf zou ongedeerd zijn en naar Baucau zijn overgebracht. In en rond de gebouwen hadden zich duizenden mensen verzameld die een veilig heenkomen zochten voor het geweld. Een woordvoerder van het Rode Kruis zei dat elf buitenlandse stafleden van zijn organisatie werden afgevoerd door milities en overgedragen aan de Indonesische autoriteiten. Hij zei zich grote zorgen te maken over het lot van de lokale medewerkers en van de 2.000 vluchtelingen bij het gebouw van het Rode Kruis.

Ook het kantoor van de VN in Dili wordt belegerd door pro-Indonesische milities. Op het terrein van de missie bevinden zich eveneens duizenden burgers, buitenlandse hulpverleners en journalisten. [De Nederlandse journaliste Minka Nijhuis zei vanochtend door de telefoon dat pro- Indonesische strijders en soldaten de papieren van vluchtelingen in de tuin van bisschop Belo doorzochten en dat ongeveer 200 mensen apart werden gezet.] Gistermiddag werd al de kathedraal in het centrum van de stad in brand gestoken. Ten minste twintig vluchtelingen zouden daarbij zijn omgekomen.

Het recente bloedvergieten in Oost-Timor begon zaterdag nadat de uitslag van het referendum over de toekomst van de voormalige Portugese kolonie bekend was geworden. Ondanks de verklaring van president Habibie dat Indonesië de onafhankelijkheidswens van 78,5 procent van de kiezers zal respecteren, en ondanks het sturen van troepenversterkingen, lijken de pro-Indonesische milities de feitelijke macht in Oost-Timor te hebben overgenomen. Het hoofd van de Indonesische politie, Roesmanhadi, erkende vanochtend dat de situatie in Oost-Timor uit de hand is gelopen. "De regering (in Oost-Timor) functioneert niet", zei hij.

De VN-Veiligheidsraad, die gisteren in spoedzitting bijeenkwam, heeft besloten een delegatie naar Jakarta te sturen, teneinde de Indonesische regering ervan te doordringen dat er een eind moet komen aan het geweld. Volgens een anonieme bron zou de VN-delegatie instemming willen krijgen van Indonesië voor het sturen van een internationale vredesmacht. Zo'n vredesmacht zou dan moeten worden samengesteld door bereidwillige buurlanden. Australië, Thailand en Maleisië hebben zich al aangemeld. Net als in de afgelopen weken toonde de Veiligheidsraad gisteren geen bereidheid om snel een VN-vredesmacht te sturen. Volgens VN-functionarissen is de optie van een vredesmacht onder de vlag van de VN pas bespreekbaar indien het Indonesische Volkscongres de onafhankelijkheid van Oost-Timor formeel goedkeurt. Dat gebeurt op zijn vroegst in november. Dat de Indonesische regering niet echt ingrijpt in de gebeurtenissen, blijkt ook het bezoek dat de ministers Wiranto (Defensie) en Alatas (Buitenlandse Zaken) gisteren aan Oost-Timor brachten in een poging "de rust te herstellen". Wiranto, tevens staf-chef van de strijdkrachten, en Alatas kwamen niet verder dan het vliegveld van Dili, waar ze nog geen vier uur verbleven, omringd door een haag van soldaten en leden van milities. Rond het middaguur kwam vandaag in Darwin een derde Hercules-vliegtuig aan met VN-personeel en Australische hulpverleners die zijn geëvacueerd uit Dili. Gisteren besloot de Australische regering tot het instellen van de luchtbrug om "op verzoek" van de VN- missie medewerkers die niet absoluut ter plekke nodig zijn, in veiligheid te brengen. Een konvooi van VN-personeel en hulpverleners werd vanochtend onderweg naar het vliegveld van Dili beschoten door milities. De Australische minister van Buitenlandse Zaken, Alexander Downer, reageerde woedend op het bericht dat ook de Australische ambassadeur in Indonesië, James McCarthy, was beschoten in zijn auto in Dili. Ooggetuigen zeggen dat de milities er kennelijk op uit zijn alle buitenlandse waarnemers Oost-Timor uit te jagen ten einde vrij spel te hebben. De berichten over het aantal doden variëren van enkele tientallen tot enkele honderden. Een vertegenwoordiger van de Oost-Timorese onafhankelijkheidsbeweging in Australië zei vanochtend van ooggetuigen te hebben gehoord over massaslachtingen in de buitenwijken van Dili. Langs de kant van de weg zouden ten ministe 145 zwaar verminkte lichamen liggen. Honderden hoofden zouden op stokken gespietst langs de kant van de weg staan.

"Wat ik heb gezien, is toenemende anarchie. Overal zie je doodsbange mensen. Dili is een stad van angst geworden", zei een Australische hulpverleenster toen zij vanochtend in Darwin aankwam. Een waarnemer van het referendum van vorige week maandag beschuldigde het Indonesische leger ervan het geweld te orkestreren. "Er is sprake van een systematische terreurcampagne. Ik denk dat het allemaal onder controle van de strijdkrachten gebeurt." (AFP, Reuters, AP)