Habibie gaat akkoord
Onderzoek misdaden in Oost-Timor
Door een onzer redacteuren
JAKARTA, 14 SEPT. De
Indonesische president B.J. Habibie stemt in met een internationaal
onderzoek dat moet vaststellen of er de afgelopen weken oorlogsmisdaden
zijn gepleegd in Oost-Timor.
Mary Robinson, Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde
Naties, verklaarde dat gisteren in Jakarta na een gesprek met de
president. Volgens Robinson stapelen de bewijzen zich op dat het geweld
van de afgelopen weken in Oost-Timor is georkestreerd door het
Indonesische leger. Ze zei dat " schendingen van de mensenrechten op een
dergelijke schaal niet ongestraft mogen blijven." Vast staat dat een
aanzienlijk aantal lokale autoriteiten en mensen in legeruniform
verantwoordelijk zal worden gesteld, verklaarde Robinson.
Het onderzoek kan leiden tot instelling van een VN-tribunaal dat de
oorlogsmisdadigers moet vervolgen. Of het zover komt, hangt af van de
conclusies en aanbevelingen van de onderzoekers, zei Robinson.
Soortgelijke tribunalen zijn eerder opgezet om oorlogsmisdaden te
bestraffen in Rwanda en het voormalige Joegoslavië.
De Hoge Commissaris verklaarde onder de indruk te zijn van de steun die
ze van president Habibie had gekregen. Zijn opstelling kan hem in
conflict brengen met de machtige legertop, die wordt verdacht van
betrokkenheid bij de ongeregeldheden in Oost-Timor. Enkele minuten
voordat Robinson haar opwachting maakte bij Habibie stormde generaal
Wiranto, minister van Defensie en chef van de strijdkrachten, in grote
haast het kantoor uit van de president. Er bestaat geen twijfel dat
Indonesische militairen en politiemensen verantwoordelijk zijn voor de
moorden, brandstichtingen en massa-evacuatie van vluchtelingen in Oost-
Timor. Zij instrueerden en steunden de pro-Indonesische milities die
het grootste deel van het vuile werk opknapten. Tot die conclusie komt
een delegatie van de VN-Veiligheidsraad die de afgelopen dagen Dili
bezocht heeft, de hoofdstad van Oost-Timor. De delegatie constateert in
een rapport dat de chaos in Oost-Timor "niet het resulaat was spontane
volkswoede of van een burgeroorlog, maar dat er duidelijke aanwijzingen
zijn dat het geweld kon worden 'in- en uit- geschakeld'."
Ook andere bronnen bevestigen dat het Indonesisch leger achter het
geweld in Oost-Timor zat, en niet eigenmachtig heeft gehandeld maar
daartoe opdracht gekregen heeft:
Overheidsvertegenwoordigers in West-Timor zeggen dat ze van de
Indonesiche autoriteiten opdracht hebben gekregen vluchtelingenkampen op
te zetten, ruim voordat het bloedvergieten begon.
De leider van een pro-Indonesische militie die naar de Portugese
kolonie Macao is gevlucht, verklaart dat de gewelddadige acties zijn
geleid door de gouverneur van Oost-Timor, Abilio Osorio, en generaal
Adam, commandant van Bali en Timor. Voorbereidingen voor het bloedbad
zouden zes maanden geleden al zijn gestart. Militairen zouden burgers
hebben gedwongen toe te treden tot milities. Voordat ze in actie
kwamen, zouden de leden zijn gedrogeerd.
CNN en de BBC lieten tv-beelden zien van Indonesische soldaten die
pro-Indonesische milities feliciteren met hun bloedige acties.
Kranten in Australië en Nieuw-Zeeland zeiden over documenten te
beschikken waaruit blijkt dat milities door de militairen werden
betaald.
Tientallen stafleden van de Verenigde Naties die de afgelopen weken
gelegerd waren in Oost-Timor, hebben zich bereid verklaard te getuigen
tegen Indonesische officieren en overheidsvertegenwoordigers. Stafleden
van de VN verklaren de autoriteiten medeplichtig aan grootscheeps
geweld.