Dossier Oost-Timor

Nieuws

VN-Interventie

Crisis

Achtergrond

Links

Indonesië staat vredesmacht toe

AUCKLAND/JAKARTA, 13 SEPT. De internationale gemeenschap heeft met opluchting gereageerd op de toezegging van de Indonesische president Habibie dat er een vredesmacht van de Verenigde Naties naar Oost-Timor kan komen. Tegelijkertijd wordt gewaarschuwd dat het nog dagen kan duren voordat de vredesmacht ook daadwerkelijk kan worden ingezet.

Een groot aantal Aziatische landen heeft toegezegd troepen voor een vredesmacht te zullen leveren. De vredesmacht zal waarschijnlijk worden geleid door Australië, maar over de precieze samenstelling en de taak wordt nog onderhandeld met Indonesië. In het Indonesische parlement gingen vanochtend stemmen op om troepen uit Australië, Nieuw Zeeland en Portugal te weren, omdat "duidelijk is dat deze landen zich niet neutraal hebben opgesteld", zei vanochtend voorzitter Aisyah Aminy van de parlementscommissie voor politieke, veiligheids- en buitenlandse zaken. De Amerikaanse president Clinton heeft gewaarschuwd dat Habibie nu snel zijn beloftes moet waarmaken en dat Indonesië "niet het laatste woord heeft" bij de samenstelling van de vredesmacht. Hij en andere regeringsleiders op de APEC-top in Nieuw Zeeland - het overleg forum tussen Azië en Noord-Amerika - drongen vanochtend op hun afsluitende personferenties aan op haast. De Nieuw-Zeelandse minister van Buitenlandse Zaken, Don McKinnon, zei te hopen dat een voorhoede van de vredesmacht binnen 48 tot 72 uur in staat zal zijn om bezit te nemen van het door milities belaagde terrein van de VN-missie in Dili en van het vliegveld in die plaats.

De Indonesische president maakte gisteren in een televisietoespraak bekend dat hij secretaris-generaal Kofi Annan van de VN op de hoogte had gebracht "van onze bereidheid internationale vredestroepen te accepteren die de vrede en veiligheid op Oost-Timor moeten herstellen, de bevolking moeten beschermen en die het resultaat van het referendum van 30 augustus moeten uitvoeren". Habibie zei er ook bij dat de vredesmacht onder de vlag van de VN moet staan en dat de troepen afkomstig zullen zijn "van bevriende landen." Diplomaten zien in die toevoeging een poging om Australië buiten de deur te houden, maar in regeringskringen werd later gezegd dat ook Australische soldaten worden geaccepteerd.

De ommezwaai van Habibie, tot stand gekomen na grote internationale druk, kwam een dag na het bezoek dat een speciale delegatie van de VN- Veiligheidsraad in gezelschap van stafchef Wiranto aan de Oost-Timorese hoofdstad Dili bracht. De delegatieleden toonden zich na afloop zeer onder de indruk. Ze zeiden vrijwel geen mensen te hebben gezien en overal sporen van vernielingen en uitgebrande gebouwen. "De verschrikkingen zijn nog veel erger dan ik dacht te zullen aantreffen", zei een van de delegatieleden, de Britse VN-ambassadeur Jermy Greenstock.

In Dili achtergebleven VN-functionarissen zeiden vanochtend dat de situatie in de stad kalm was, maar ze waarschuwden tegelijkertijd voor een humanitaire ramp indien niet snel hulp op gang komt. Bij de steden Dare en Bacau zouden zich in totaal zo'n 70.000 vluchtelingen schuilhouden, die verstoken zijn van voedsel en andere voorzieningen. In totaal zouden de afgelopen week in Oost-Timor ongeveer 200.000 mensen uit hun huizen zijn verdreven. Tegelijkertijd komen er nieuwe berichten over aanvallen van pro-Indonesische milities en militairen op vluchtelingen die zijn uitgeweken naar West-Timor. Volgens een Australische kerkorganisatie hebben de milities de opdracht gekregen om iedere man en jongen boven de tien jaar in de West-Timorese vluchtelingenkampen Atambua en Kupang om het leven te brengen.