De ICBL en Williams krijgen de prijs omdat ze - volgens het Nobelcomité - een proces op gang hebben gebracht waarmee binnen enkele jaren tijds een verbod van landmijnen van een ver ideaal ,,tot een voorstelbare werkelijkheid is gemaakt''. De prijs, 7,5 miljoen Zweedse kroon, wordt gelijkelijk verdeeld tussen de ICBL en de Amerikaanse Williams.

De ICBL - een collectief van rond duizend onafhankelijke organisaties uit zestig landen - werkt al sinds 1992 achter de schermen aan een wereldwijd verbod van landmijnen. Door het exploderen van landmijnen vallen elk jaar naar schatting 26.000 doden en gewonden. Van de slachtoffers is 87 procent burger. Er liggen in de hele wereld naar schatting honderd miljoen landmijnen. Vooral in landen als Afghanistan, Angola, Irak en Cambodja vallen veel slachtoffers.

De campagne van de ICBL werd pas werkelijk bekend toen prinses Diana zich actief voor de afschaffing van landmijnen ging inzetten, tijdens bezoeken aan Angola en Bosnië. Haar tragische dood was een belangrijke impuls achter de conferentie in Oslo, waar vorige maand vertegenwoordigers van bijna honderd landen een verdrag opstelden dat voorziet in een algeheel verbod van landmijnen. Het moet in december in Ottawa worden ondertekend. Maar de VS, Rusland, India, Pakistan en China behoren tot de landen die het niet zullen ondertekenen. De Amerikanen willen het akkoord niet aanvaarden zolang het geen uitzondering maakt voor het Koreaanse schiereiland, waar Washington landmijnen nodig zegt te hebben om Zuid-Korea te beschermen tegen infiltratie vanuit het noorden.

Jody Williams (47) zei vandaag dat zij president Clinton zal opbellen om hem te vragen zich alsnog akkoord te verklaren met het in Oslo opgestelde ontwerp-akkoord. ,,De VS werpen zich graag op als leider in de campagne tegen landmijnen. Maar hoe kun je een leider zijn als je geen deel uitmaakt van het proces?'' De prijs ziet ze als stimulans voor het toekomstige verdrag van Ottawa. ,,Dat is waar de mensheid om vraagt'', zei ze.

Ook woordvoerders van nationale organisaties die binnen de ICBL samenwerken, zoals de Zwitserse organisatie Handicap, zeiden in hun reactie de toekenning van de Nobelprijs vooral te zien als een signaal naar de leiders van landen die zich tegen het toekomstige verdrag van Ottawa verzetten, president Clinton voorop. (AP, AFP)

(NRC Handelsblad, 10 oktober 1997)