Dossier Val Milosevic

Nieuws

Achtergrond verzet

Hoofdrolspelers

Zaterdag zei Milosevic "niet levend" in handen van de justitie te vallen. Maar 24 uur later gaf hij zich over. Een reconstructie.

Door onze correspondent YAEL VINCKX

BELGRADO, 2 APRIL. "Het is een 1 april-grap", zeggen verbaasde omstanders bij de krantenkiosk. In chocoladeletters staat het nieuws op de voorpagina's: Milosevic gearresteerd. Maar na twee nachten vol vertwijfeling lijkt niemand het nieuws deze zondagmorgen te geloven. De onaantastbare heeft zich overgegeven?

De Serviërs zijn vooral opgelucht, want Milosevic dreigde de vooruitgang van het land opnieuw te blokkeren. Immers, zijn arrestatie (en uitlevering aan het VN-tribunaal) zijn voorwaarden voor de broodnodige financiële injecties uit het Westen.

"Hij heeft tien jaar van mijn leven genomen, hij mag niet nog eens tien jaar nemen", zegt arts-in-opleiding Marija. Zelfs over een uitlevering aan 'Den Haag' halen nu velen de schouders op. "Als wij maar van hem af zijn", zegt de student filosofie Igor bij een van de kiosken.

Het tv-station BK TV bracht het nieuws vrijdagavond als eerste: de politiewagens die al maanden voor de villa van Milosevic in de luxe wijk Dedinje staan, zijn verdwenen. Om tien uur meldt de Servische tv - foutje - dat Milosevic is opgepakt. Een uur later verschijnt de politie bij de villa, met een arrestatiebevel. Dan ontstaat een incident dat de gemoederen nog een etmaal zal bezighouden. Het leger, verantwoordelijk voor de bewaking van de villa, wil de politie niet toelaten. Een minister spreekt over een 'minicoup' van het leger. De dreigende crisis wordt haastig bezworen.

Even na middernacht die vrijdagnacht verschijnt de oud-president nog voor zijn aanhangers, zo'n tweehonderd ouderen. Al weken houdt een harde kern van rond twintig mensen de wacht voor de villa, verstokte communisten en bange bejaarden. Nu staan ze te duwen en te trekken met de politie. "Hij heeft alles gedaan om het volk te beschermen. En nu krijgt hij dit", zegt een vrouw. Ze zwaait met de aan een boomtak gebonden vlag van Servië. Kort daarna, om twee uur 's nachts, heeft het radiostation B92 hem aan de lijn. "Ik ben thuis en zit tv te kijken", zegt Milosevic, vier uur nadat de Servische tv zijn aanhouding had gemeld. "Er staan veel mensen voor mijn huis, velen die ons volk en onze nationale waarden in hun hart dragen.' Om half drie 's nachts onderneemt de politie de tweede poging om hem te arresteren. Gemaskerde leden van een arrestatie-eenheid dringen het landgoed en de villa binnen. Zij worden onmiddellijk onder vuur genomen door de twintig gewapende lijfwachten. IJlings trekken de politiemannen zich terug. De villa wordt vervolgens hermetisch van de buitenwereld afgesloten. Demonstrante, media en toeschouwers worden op een afstand gehouden. De zaterdag wordt gekenmerkt door onderhandelingen, in de villa van Milosevic. Buiten, achter de politie-afscheidingen, begint de menigte zich te roeren. In de loop van de ochtend arriveren de eerste tegenstanders van Milosevic, gevolgd door aanhangers van Rode Ster Belgrado. Deze voetbalclub heeft een anti-autoritaire traditie. Bovendien stonden de supporters van Rode Ster Belgrado tijdens de revolutie in oktober vooraan bij de bestorming van het parlement. Die daad betekende het begin van het einde van Milosevic. Al snel vliegen stenen, stokken en takken door de lucht. De politie voert charges uit. De supporters schreeuwen de slogan van de volksopstand, gotov je ('het is afgelopen met hem') en zingen het lied van de opstand: 'Slobo Slobo, red Servië, hang jezelf op'.

Binnen gaat het er ook hard aan toe. Milosevic, zo zegt om half acht 's avonds de minister van Binnenlandse Zaken, heeft gezegd "niet levend in de handen van de politie te zullen vallen". Zelfmoord is hem niet vreemd; zijn moeder verhing zich, zijn vader schoot zich door het hoofd. Sinds zijn val in oktober speculeert de Servische bevolking over de zelfmoord van de man die zij eerst op handen droeg, maar die zij in oktober als een baksteen liet vallen. Om half twaalf zaterdagochtend zegt premier Djindji&c van Servië dat in de villa grote hoeveelheden wapens liggen.

In de avond vertrekt de Milosevic-aanhang naar huis koud en moe. De Joegoslavische president Kostunica zegt na crisisberaad van de regering dat " niemand boven de wet staat". Bij de villa duurt de impasse voort. Tot om half vijf in de ochtend op zondag vijf limousines de villa verlaten: Slobodan Milosevic is op weg naar de gevangenis. Even eerder had zijn dochter Marija vijf schoten in de lucht afgevuurd. De enigen die het bij de villa zien en registreren zijn de televisieploegen.

De vraag rijst waarom Milosevic zich heeft overgegeven. "Er zijn zekere afspraken gemaakt", zegt zijn advocaat later zondag. Die afspraken zouden gaan over de uitlevering aan het Joegoslavië Tribunaal en de omstandigheden van de detentie die hem wacht.

Zarko Korac, vice-premier van Servië, zegt zondag dat de ex- president zich in de onderhandelingen "onevenwichtig" heeft gedragen. Hij was "labiel", zijn geestelijke toestand was "behoorlijk slecht". "Hij dreigde, toonde zijn pistool." Dergelijke berichten komen ook zondagmiddag, als Milosevic' wordt geconfronteerd met de formele aanklacht die tegen hem is ingediend. Hij wordt zo razend van woede dat hij kalmeringstabletten krijgt.

Bij die gelegenheid zegt Milosevic onschuldig te zijn aan alles wat hem ten laste wordt gelegd. Hij heeft "een schoon geweten". Het is niet eens gelogen hij gelooft er heilig in. Hij heeft zich in de laatste jaren van zijn bewind ontdaan van criticasters en zich omringd met ja- knikkers. Zijn realiteitszin is verdwenen. Het Servische volk maakt het weinig meer uit. Het gros van de mensen vindt het een goede zaak dat hij is opgepakt. Gotov je.