MOSKOU, 31 DEC. Boris Jeltsin is op 31 december met onmiddellijke ingang afgetreden als president van Rusland. Premier Vladimir Poetin is benoemd tot interim-president, tevens opperbevelhebber van de Russische strijdkrachten. Op 26 maart gaan de Russen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen.

Jeltsin maakte zijn aftreden vanochtend bekend tijdens een televisietoespraak waarin hij uitvoerig stilstond bij het aanbreken van het nieuwe jaar, de nieuwe eeuw en het nieuwe millennium. De opmerkelijk bleke en langzaam sprekende president zei, gezeten voor een kerstboom en de Russische vlag, dat het voor hem tijd is om op te stappen, een half jaar voor het aflopen van zijn ambtstermijn.

De Russische president Boris Jeltsin tijdens zijn toespraak vrijdag 31 december 1999. (Foto AP)

,,Vandaag, op de laatste dag van de eeuw, treed ik af. Ik treed voortijdig af. Ik besef dat ik dat moet doen en dat Rusland het nieuwe millennium moet ingaan met nieuwe politici, nieuwe gezichten, met nieuwe intelligente, sterke, energieke mensen, en dat wij die vele jaren aan de macht zijn geweest, moeten gaan'', aldus Jeltsin. ,,Ik moet de natuurlijke koers van de geschiedenis niet in de weg staan. Waarom zou ik me nog een half jaar vastklampen aan de macht terwijl het land een sterke persoonlijkheid heeft om president te worden? Waarom zou ik hem in de weg staan? Dat is niet mijn karakter'', zei hij, duidelijk verwijzend naar `kroonprins' Poetin. Jeltsin vroeg de Russen herhaaldelijk om vergiffenis voor zijn fouten. ,,Ik vraag om vergeving omdat ik er niet in ben geslaagd in één stap van het grijze, stagnerende, totalitaire verleden naar de heldere, rijke en beschaafde toekomst te springen'', aldus de 68-jarige president. ,,Ik vraag om vergeving omdat uw dromen niet zijn uitgekomen. Ik vraag ook om vergeving omdat ik er niet in ben geslaagd uw dromen te verwezenlijken.'' ,,Ik ga heen. Ik heb gedaan wat ik kon. Een nieuwe generatie zal me vervangen. Ze zal het beter doen.''

Jeltsin zei dat hij, conform de grondwet, zijn bevoegdheden voorlopig overdraagt aan premier Vladimir Poetin, die staatshoofd zal zijn tot de vervroegde verkiezingen van 26 maart. Poetin zou een decreet hebben ondertekend waarin Jeltsins immuniteit wordt gegarandeerd. Volgens persbureau Interfax is de oud-president hierdoor gevrijwaard van juridische vervolging. Jeltsin ,,kan niet aansprakelijk worden gesteld voor legale of administratieve verantwoordelijkheid, worden aangehouden of gearresteerd'', citeert Interfax uit het decreet.

In een korte plechtigheid droeg Jeltsin onder toeziend oog van patriarch Aleksej II, het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk, de presidentiële versierselen, inclusief de presidentiële vulpen, en het zogenoemde nucleaire koffertje met de codes voor lancering van kernraketten, over aan premier Poetin. Hij vertrok vervolgens uit het Kremlin naar zijn buitenhuis Gorki-9. Volgens het Kremlin zal Jeltsin wel nog, zoals gepland, begin januari in Bethlehem orthodox kerstmis vieren.

De binnenlandse reacties waren in Rusland zeer positief. De koersen op de Moskouse beurs stegen tot een al vijftien maanden niet meer geziene hoogte. De partijen aan de rechterkant van het politieke spectrum prezen Jeltsin om zijn wijsheid, terwijl de communisten met enige opluchting constateerden dat ,,de Jeltsin-partij van de macht nu is gevallen''. Poetin van zijn kant kondigde aan dat geen wijziging wordt gebracht in het buitenlandse en economische beleid. (Reuters, AP, AFP)