Dossier Kinderporno

Nieuws

Bestrijding

Wetgeving

Zandvoortse zaak

Internet

Kunst

Links

Door onze redacteur PETRA DE KONING
Waar komt de kinderporno vandaan? Wie maakt de foto's? Over schaarse cijfers en oude plaatjes.

ROTTERDAM, 25 JULI. Het hoort bij iedere ontuchtzaak die veel aandacht trekt: ouders die hun kinderen niet meer alleen op straat laten spelen, of ineens die vriendelijke buurman gaan wantrouwen. De paniek is er weer, even, door de ontdekking van een enorme hoeveelheid gruwelijk kinderporno-materiaal in Zandvoort. Maar hoeveel pornografische afbeeldingen gaan er werkelijk rond in pedofiele circuits, hoeveel kinderen zijn erbij betrokken, waar komen zij vandaan, waar wordt het materiaal gemaakt? Niemand weet het.

Medewerkers van kinderporno-meldpunten in Europa en Nederlandse deskundigen vermoeden dat er minstens honderdduizend verschillende kinderpornografische foto's en films worden aangeboden op Internet. Maar het zijn ongefundeerde schattingen.

Onduidelijk is ook wanneer het materiaal gemaakt is. Er wordt eindeloos geknipt en geplakt in foto's uit bijvoorbeeld de jaren zeventig. Nog minder zeker zijn ze over het aantal kinderen dat op de foto's en films te zien is. Honderden zegt de een, duizenden denkt de ander, misschien tienduizenden. Wereldwijd geen aantallen die Nederlandse ouders onmiddellijk schrik moeten aanjagen. Nederland is ook niet het land waar de meeste kinderpornofoto's en -films worden gemaakt, zoals Amerikaanse politici en rechercheurs vaak zeggen. Het meeste materiaal, blijkt uit statistieken van meldpunten, komt uit de Verenigde Staten zelf. Nigel Williams, coördinator van de Europese meldpunten van kinderporno: ,,Noord-Amerika staat nummer één in pornoproductie, het Verre Oosten twee, Europa drie.''

De Utrechtse hoogleraar medische kinder- en jeugdpsychologie W. Wolters, die al tientallen jaren volgt wat er aan kinderporno wordt gemaakt: ,,Het is mijn stellige indruk dat er in Nederland geen belangrijke productiecentra zijn. We moeten ons door die Amerikanen niet laten wijsmaken dat ons land een Sodom en Gomorra is.''

Ook volgens seksuoloog J. Frenken, bijzonder hoogleraar in Leiden, komen de meeste kinderporno-afbeeldingen op Internet uit Noord-Amerika. Uit de weinige onderzoeken die zijn gedaan, bijvoorbeeld naar meldingen die bij de Amsterdamse politie zijn binnengekomen, citeert Frenken wel dat een ,,substantieel deel'' van de kinderporno in Nederland is gemaakt. Maar wat dat precies wil zeggen, wordt ook uit die rapporten niet duidelijk.

Frenken kent drie onderzoeken van de Amsterdamse politie, een openbaar en een vertrouwelijk rapport, en één onderzoek dat nog niet is gepubliceerd. Uit de meldingen en het in beslag genomen materiaal - allemaal in de regio Amsterdam - blijkt dat vooral beelden uit Scandinavië, vaak gemaakt in de jaren zeventig, steeds weer worden gebruikt. De gemiddelde leeftijd van de kinderen is elf jaar. In tweederde van de gevallen werden de kinderen volgens Frenken voorzichting overgehaald om aan de vervaardiging van porno mee te werken. ,,Er is maar zelden dwang mee gemoeid. De meeste opnames worden thuis gemaakt, ze worden ertoe verleid, met knuffelen, aandacht. Soms worden ze omgekocht met geld, cadeaus.''

Frenken denkt dat de netwerken die er bestaan vaak nauwelijks professioneel zijn: ,,Het is vaak hobbyistisch, achterkamertjesgedoe.''

Uit het onderzoek van de Amsterdamse politie, in 1997, bleek dat 43 procent van de ouders van de kinderen de makers van het materiaal kende. Ongeveer eenderde van die makers was niet-Nederlands: er waren Duitsers bij, Belgen en zelfs Australiërs.

De kinderen hebben volgens Frenken vaak een sociaal zwakke achtergrond. Ze zijn van huis weggelopen, komen uit eenoudergezinnen, zijn verwaarloosd, of zitten al langer in de kinderprostitutie. Frenken: ,,Maar het zou eens netjes geturfd en onderzocht moeten worden. Dan kun je iets aan preventie gaan doen, misschien.''

De foto's en films die vorige week werden ontdekt, zijn volgens deskundigen bijzonder grof, de kinderen die erop voorkomen extreem jong. Dat is een uitzondering tussen wat er aan kinderporno wordt aangeboden. Bij het materiaal dat in de Amsterdamse onderzoeken wordt beschreven, zijn foto's van kinderen op naaktcampings, kinderen die bloot poseren, kinderen die seksueel contact hebben met kinderen, en volwassenen met kinderen. Frenken: ,,In volgorde van frequentie. Die laatste beelden komen het minst vaak voor.''