Stuur uw verhaal naar dePlek@nrc.nl

Wanneer worden eindelijk de gaten in de weg gedicht?

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER
Als je een Italiaan vraagt wat hij van de overheid verwacht, is de kans groot dat hij antwoordt dat nu eindelijk de gaten in de weg eens zouden moeten worden gedicht.

Het is een metafoor geworden voor de relatie tussen burger en staat. De Italiaanse wegen zitten om een heel scala van redenen vol met gaten. Maar om de oplossing van die dagelijkse problemen hebben de bestuurders zich nooit bekommerd. Dat is de hoofdoorzaak van de onvrede. De gemiddelde Paolo Rossi wil best toegeven dat ingewikkelde zaken als hervorming van de gezondheidszorg of verbetering van het onderwijs niet van de ene dag op de andere zijn te bereiken. Maar waarom de gaten in de weg niet kunnen worden gedicht, is voor hem onbegrijpelijk. Het oude politieke bestel in Italië zou niet zijn bezweken als de politici behalve zakkenvullers ook gatendichters waren geweest.

In Rome dreigt het gatenprobleem onhoudbaar te worden. Eerder deze maand is een studente overleden omdat zij 's avonds met haar brommer in een gat van ongeveer twintig centimeter reed en over de kop sloeg. Dat was niet op een van die achterafweggetjes tussen huizen die zonder vergunningen zijn neergezet, en waar de eigenaars daarom zelf het asfalteren moeten betalen. Het was op een van de belangrijkste uitvalswegen van Rome.

Bijna iedere dag gebeuren er ongelukken met mensen die onderuit gaan op hun brommer, scooter of motor. Met te hard rijden van stoere jongens heeft dat meestal niets te maken. Tienduizenden werkende volwassenen gebruiken een gemotoriseerde tweewieler om 's ochtends langs de stinkende rijen auto's naar hun werk te tuffen. En iedere dag ervaren zij met forse schokken dat gaten in de weg net zo bij Rome horen als verweerde oude muren.

Hun enige troost is dat burgemeester Francesco Rutelli het gatenprobleem serieus neemt. Hij heeft zelf ook altijd op de brommer rondgereden. In het begin van zijn burgemeesterschap bleef hij dat doen en moest zijn escorte op de motorfiets achter hem aan. Dat gaf teveel problemen en nu hobbelt Rutelli in een Lancia van dienst over de Romeinse wegen.

Stortregens en hitte, slecht materiaal en slecht werk zijn de hoofdoorzaken van de scheuren in de weg. Ter gelegenheid van de wereldkampioenschappen voetbal zes jaar geleden heeft de gemeente de vierbaansweg die ongeveer de helft van het oude centrum omsluit, verbeterd en uitgebreid. Een belangrijk stuk daarvan moet nu al opnieuw worden gedaan omdat er enorme scheuren in het asfalt waren gekomen. De betrokken aannemer had goedkoper materiaal gebruikt en de onderliggende lagen niet geprepareerd zoals was afgesproken.

De vaak heftige regenval kan ook veel schade aanrichten - het regent niet zo vaak in Rome, maar als het regent, staat meestal alles blank. Vaak slaat de regen de aarde onder het asfalt weg. Op sommige plaatsen ontstaan dan ineens enorme kuilen. Nog niet zolang geleden kon een man die zijn auto op de Aventijn had geparkeerd, een van de zeven heuvels van Rome, zijn wagen niet meer vinden. Hij was weggezakt in een gat van anderhalve meter diep.

Het Romeinse parket heeft verschillende onderzoeken lopen naar de gaten en de vraag wie daarvoor de schuld draagt. De locoburgemeester en de wethouder voor publieke werken zijn vorige week ondervraagd. Zo roept de manier waarop gas-, water- en elektriciteitsleidingen worden aangelegd, veel vragen op.

Donderdagavond zakte vlakbij station Termini een auto ineens twintig centimeter de grond in omdat de mannen die een dag eerder de gietijzeren buizen voor het gas hadden vervangen door stalen, een buis van het waterleidingnet kapot hadden gemaakt.

De natte aarde was daarna gaan schuiven. Vorige week was er ook al zoiets gebeurd. En iedereen herinnert zich nog de twee ontploffingen elders in het oude centrum, toen werknemers van het elektriciteitsbedrijf gasbuizen kapot hadden gemaakt zonder dat ze dat in de gaten hadden.

Graven tussen de naar schatting zesduizend kilometer buizen blijkt op goed geluk te gaan in Rome. Het gasbedrijf is al blij als het kaarten kan vinden waarop zijn eigen buizen staan. Overzichten waar ook de buizen van de collega's van het licht en het water op staan, zijn er niet, tenminste niet voor het oude centrum van Rome.

Als er wordt gegraven komen er van gemeentewege regelmatig mensen kijken die het wel ongeveer weten, maar die werken ook maar tot half vier 's middags en niet op zaterdag. Het gasbedrijf besteedt het eigenlijke graafwerk meestal uit aan particuliere ondernemingen. Als die dan moeten doorwerken buiten de normale werktijden, gaat dat op hoop van zegen. En met veel gesnuffel.

(Dit artikel verscheen op 27 april 1996 in NRC Handelsblad)