Stuur uw verhaal naar dePlek@nrc.nl

Amerikanen hebben de sneeuw nu wel gezien

Door onze correspondent JUURD EIJSVOOGEL
Een nieuwe laag sneeuw bedekt sinds gisteren de Amerikaanse oostkust, maar de aardigheid is er voor velen nu wel een beetje af. Het lijkt wel of moeder natuur ons natrapt, zei de burgemeester van Philadelphia. Maar veel burgers beginnen vooral hun geduld met de autoriteiten te verliezen, die de zware sneeuwval op veel plaatsen volstrekt niet aankunnen.

Washington is daarvan een droevig voorbeeld. Burgemeester Barry liet zich woensdag nog filmen met een sneeuwschop op Capitol Hill, verklarend dat zijn mensen een indrukwekkende prestatie leverden. Maar de inwoners van zijn stad weten wel beter. Donderdag, vijf dagen na de eerste sneewstorm, waren de meeste doorgaande wegen weliswaar sneeuwvrij, maar talloze straten hadden nog geen sneeuwschuiver gezien en waren nog volstrekt onbegaanbaar.

De scholen waren daardoor nog altijd dicht, talloze winkels en kantoren ook. En gisteren was alles weer helemaal wit, en kon het sneeuwruimen weer van voren af aan beginnen. Talloze Amerikanen hebben inmiddels bijna een week (bijna een week!) hun auto niet kunnen gebruiken, wat niet alleen sociaal en economisch, maar ook psychologisch ingrijpende gevolgen moet hebben voor dit met zijn auto vergroeide volk.

Wegens de financiële problemen die de stad Washington al jaren teisteren is de vloot van sneeuwschuivers de afgelopen vier jaar met tweederde ingekrompen. Een goed deel van het resterende wagenpark kan wegens kleine defecten en ontbrekende onderdelen niet worden gebruikt. Van de 120 voertuigen kunnen er slechts 67 worden ingezet. En particuliere sneeuwruimbedrijven weigeren nog te werken voor de hoofdstad van de Verenigde Staten, omdat ze nog te veel geld van het stadsbestuur tegoed hebben. Als troost herinneren Washingtonians elkaar eraan dat een burgemeester van Chicago eens moest aftreden toen hij de sneeuw niet snel genoeg kon laten opruimen.

In het prachtige metrosysteem van Washington, met zijn ruime gangen en brede perrons, was het deze week een ongewone drukte en gedrang, vooral op donderdag, de enige dag van de week dat velen nog een poging deden naar hun werk te gaan. Slechts een beperkt aantal treinstellen kon worden ingezet onmdat er te weinig personeel was om alle wagons uit te graven. Wie na eindeloze wachttijden, een ritje in een angstig volgeperste wagon en een aantal bitse gesprekjes met humeurige medepassagiers eindelijk door de roltrap weer werd afgeleverd in het inmiddels vertrouwde poollandschap, kon worden opgewacht door een blauwbekkende televisieploeg die hoopvol vroeg: Bent u het al zat? En het begon zo mooi met de Storm van de Eeuw die, toen de inches eenmaal precies gemeten waren, toch maar iets bescheidener De Sneeuwstorm van '96 werd genoemd. Nog generaties zouden we kunnen vertellen over de auto's die helemaal ondergesneeuwd waren en over ski-tochtjes rond het Capitool. Het was duidelijk dat niemand deze memorabele gebeurtenis had willen missen. Zelfs het uiterst serieuze actualiteitenprogramma van de publieke omroep, The Newshour with Jim Lehrer, begon zijn berichtgeving over de sneeuw maandag met de gretige vraag aan een meteoroloog of dit inderdaad een historische hoeveelheid sneeuw was. Het antwoord was bevestigend.

Maar historisch of niet, op de meeste plaatsen viel vorig weekeinde niet meer dan veertig à vijftig centimeter sneeuw. Gisteren kwam daar nog zo'n acht centimeter bij. Door de wind ontstonden hier en daar inderdaad bergjes die schouderhoog waren, maar dat waren hoge uitzonderingen. Noordeuropeanen die wel eens vaker een behoorlijke hoeveelheid sneeuw hadden gezien, verbaasden zich over de ontwrichting van het dagelijks leven die dit halve metertje sneeuw teweegbracht aan vrijwel de gehele oostkust van deze economische grootmacht. Vliegvelden dicht, de beurs vrijwel dicht en de noodtoestand uitgeroepen. Bijna honderd doden: door hartaanvallen tijdens het sneeuwschuiven, auto-ongelukken en koolmonoxide-vergiftigingen. Alle ministeries in Washington gesloten en supermarkten die binnen enkele uren geen brood en melk meer hadden door de hamsterwoede van de cliëntele. Zelfs Manhattan, de stad die nooit slaapt, ging één dag vrijwel op slot. Was dit alles niet wat overdreven? Als in New York de metro blijft rijden, kan het leven toch doorgaan?

Het land dat het verschijnsel van de stille, vrije zondag niet kent had er kennelijk behoefte aan eens flink ingesneeuwd te zijn. Maar nu die gedwongen vrije zondag bijna een week heeft geduurd, is het wel mooi geweest. Niet gewend aan meer dan twee weken vakantie per jaar, begint men onrustig te worden. Een historische sneeuwstorm is leuk, maar het moet niet te lang duren.

(Dit artikel verscheen op 13 januari 1996 in NRC Handelsblad)