Stuur uw verhaal naar dePlek@nrc.nl

Auto's wassen in Moskou moet, maar is verboden

Door onze correspondent HANS NIJENHUIS
Het is lente in Moskou en dat betekent weer een extra inkomstenbron voor de verkeerspolitie. Na twee weken mooi weer zijn agenten in de Russische hoofdstad maandag begonnen boetes uit te delen voor ongewassen auto's. De regels zijn echter zo, dat het wassen van een auto óók kan worden beboet.

,,De opdracht is elke vieze auto aan te houden'', zo bevestigt luitenant Viktor Timosjenko na woedeuitbarstingen van weggebruikers en waarschuwingen op de lokale radio. Timosjenko werkt op het hoofdbureau van de Staatsautomobielinspectie, beter berucht onder de afkorting GAI. De GAI heeft tot taak het verkeer in goede banen te leiden, maar doet dat soms op een manier die irritatie wekt bij de verkeersdeelnemers.

In dit geval gaat het om de bestrijding van 'ecologische vervuiling', zo zegt Timosjenko. Het begrip ecologisch moet hierbij ruim worden opgevat: ,,Auto's bepalen het gezicht van de stad.'' De wettelijke basis van het politieoptreden is een voorschrift van de burgemeester, zij het dat noch de luitenant, noch de agent op straat noch iemand op het stadhuis nummer of uitgiftedatum van het voorschrift kan noemen.

De boete bedraagt volgens het voorschrift 0,3 maal het wettelijke minimummaandloon, zoals boetes in Rusland gewoonlijk worden uitgedrukt. Dat komt vandaag de dag neer op 18.975 roebel, zo'n zeseneenhalve gulden. Maar als de auto in de ogen van de agent heel erg vies is, zo blijkt in de praktijk, kan het bedrag naar boven worden afgerond.

Een bekeuring voor een vuil voertuig hoort in Moskou bij de lente. In de winter geldt het voorschrift ook, onderstreept Timosjenko, maar dan voert de politie een gedoogbeleid. In een ondergesneeuwde stad kan nu eenmaal worden gesproken van overmacht. Het is elk jaar alleen de vraag wanneer precies de GAI de automobilist weer aan zijn verplichtingen zal herinneren. Op de dag dat de lente in Rusland officieel begint, 1 maart, was Moskou dit jaar nog wit van de sneeuw. Daarna bruin van de gesmolten sneeuw. De afgelopen twee weken was het zonnig.

Er is dus duidelijk niets tegen het wassen van auto's. Alleen - in Moskou mag het niet op de openbare weg. Wie zijn auto op de straat reinigt, pleegt hetzelfde delict als degene die in een ongewassen auto rijdt: ecologische vervuiling. ,,En ook hieraan besteden wij bijzondere aandacht in de lente'', erkent luitenant Timosjenko over de controle op de tweede overheidsbepaling, die hij niet nader kan duiden.

Thuis op de eigen parkeerplaats wassen gaat ook zomaar niet. Het onderhoudspersoneel van de OePDK, de overheidsinstelling die flats verhuurt aan diplomaten en correspondenten, heeft zich onlangs verenigd in een eigen bedrijf, Dipkomfort, en een van de eerste maatregelen van de nieuwe onderneming was gericht tegen het ongereglementeerd wassen van auto's. Dat leidt namelijk, zo verklaarde de algemeen directeur in een rondschrijven, tot bovenmatig waterverbruik en tot vervuiling van de woonomgeving.

Tot nu toe betekende het autowassen hier bij de flat een kleine bijverdienste-onder-werktijd voor de schoonmaaksters. Elk van hen had met de meeste bewoners van 'haar' portiek een afspraak gemaakt om tegen een gering bedrag per maand de geparkeerde auto's in de gaten te houden en wekelijks te wassen. Verder waren er enkele autobezitters die het wassen als een vorm van ontspanning zagen op de zondagmorgen.

Dit alles is nu verboden door Dipkomfort. De naleving van de nieuwe regels is toevertrouwd aan de bewakers van het terrein, die zich eveneens hebben verenigd in een eigen firma, Orion. Bij de brief van vorige maand was wel meteen een standaardcontract gevoegd. Daarin bood een joint venture van Dipkomfort en Orion zichzelf aan voor de ,,cosmetische verzorging (buitenkant, salon)'' van auto's op de parkeerplaats.

De overeenkomst, die twee pagina's telt, legt de eigenaar de verplichting op tijdig waardevolle voorwerpen uit de auto te halen. Er is een boete vastgesteld van 1,5 procent per dag als te laat voor het schoonmaken wordt betaald. De prijzen voor een wasbeurt bij Dipkomfort/Orion lopen uiteen van 22.000 roebel (7,30 gulden) voor een 'klassiek model' tot 43.000 roebel (14,30 gulden) voor een jeep. Diplomaten kunnen tien procent korting vragen.

Wie weinig voelt voor al dit opgedrongen papierwerk kan op zoek gaan naar een wasserette van het Westerse type, waar de auto in een soort tunnel met grote borstels wordt gereinigd. Daarvan zijn er nu vier in Moskou, een stad met negen miljoen inwoners. De prijs per keer bedraagt 50.000 roebel (16,60 gulden) en het is raadzaam 's morgens vroeg bij de rij aan te sluiten.

Zo komen de meeste automobilisten uiteindelijk toch uit bij de rivier, die dwars door stad stroomt. Aan de oever hebben zich op verscheidene plekken groepjes kinderen geposteerd met een emmer aan een touw en wat lappen. Zij halen water uit de rivier en wassen in luttele minuten een hele auto. Het is illegaal, de kwaliteit laat soms te wensen over, maar het is praktisch en de prijs is onderhandelbaar.

(Dit artikel verscheen op 6 april 1996 in NRC Handelsblad)