Ecologie en verbondenheid op school

Door onze redacteur HENDRIK SPIERING
STEIJL, 14 OKT. In een grote zaal van het studiecentrum De Voorde, vlak aan de Maas, luisteren zestig belangstellenden van binnen en buiten het onderwijs aandachtig naar de Britse New Age-bioloog Rupert Sheldrake. De meesten zitten op stoelen, een enkeling zit met gekruiste benen op een kleed. ,,Verbondenheid en ecologie moeten centraal staan in het onderwijs'', zegt Sheldrake. ,,Waarom leren kinderen op school van de planeten en de sterren zonder dat de leraar hen 's nachts mee naar buiten neemt om het wonder van de sterrenhemel te laten zien? De moderne mens raakt steeds verder verwijderd van zijn eigen ervaringen. Zelfs astrologen weten de sterrenbeelden niet meer te vinden. Op school gaat alles vanuit de theorie, vanuit de boeken.''

De bijeenkomst gistermiddag in Steijl was onderdeel van de experimentele 'sabbatsweek' Shapers of education die het centrum voor onderwijsmanagement 'Interstudie' van de Hogeschool Gelderland in het Noord-Limburgse studiecentrum organiseert. Twintig mensen zijn er de de hele week, de rest komt alleen deze middag. ,,Want zo'n hele week kan ik niet betalen'', bekent Marion Schmidt (25). Een jaar geleden studeerde ze af aan de Landbouwuniversiteit, nu zoekt ze werk in de natuur- en milieu-educatie. Ze is blij ,,hier over holisme te kunnen praten zonder meteen voor gek te worden verklaard''. ,,Het gaat me om het leren waarderen van de natuur, je ermee verbonden voelen. Kinderen wordt dat meestal juist afgeleerd op school, al wordt het wel minder.'' ,,Ons instituut werkt aan bedrijfsmatig werken in het onderwijs, maar wel met een onderwijshart'', legt de organisatrice van de sabbatsweek, Charlotte Korbee van Interstudie, uit. ,,Hoe helpen we de mensen met de vragen in hun hart? Waarom raken onderwijsleiders gefrustreerd met hun idealisme? Wij willen hen voeden op 'inspiratieniveau': niet praten over het formatiebudgetsysteem of flexibelere organisatievormen maar over waarom geven we onderwijs? En waarover?''

Sheldrake doet met de aanwezigen een simpel experiment, om de onderlinge verbondenheid van alles in de wereld te tonen en te laten zien ,,dat de geest echt niet opgesloten zit in je schedel zoals de traditionele wetenschap leert''. Een van de aanwezigen gaat met haar rug naar hem toe zitten en moet aangeven of Sheldrake wel of niet haar achterhoofd aanstaart. Ze zit er drie van de vier keer naast. ,,Maar dat kan komen omdat iedereen in de zaal meekijkt'', vergoelijkt Sheldrake - en sommige mensen, ,,vooral kinderen'', zijn er gevoeliger voor dan anderen. ,,In de vorm van een spel is het experiment erg geschikt voor het onderwijs'', zegt de bioloog. ,,Mijn kinderen zijn er dol op.'' Het is maar een van de vele manier om de ne views of reality op scholen te onderwijzen, aldus Sheldrake. In een korte pauze doet een aanwezige yoga-lerares om de zinnen te verzetten een paar gymnastische ontspanningsoefeningen. ,,Compact yoga; making our selves present again'', zegt ze tegen de buigende en strekkende menigte. ,,Als je voortdurend een school moet leiden heb je geen tijd om over diepere vragen na te denken'', verklaart Teun Abbenhuis (55) zijn aanwezigheid. Hij is rector van het St. Joriscollege (VWO, HAVO, MAVO) in Eindhoven, met 1.100 leerlingen, en hij blijft de hele week, op kosten van zijn schoolbestuur. Sommige 'zweverige' opvattingen hoort hij sceptisch aan. ,,Maar ik ben niet van plan om te zeggen: dit is mijn soort niet - al is dat eigenlijk wel zo. Ze zijn oprecht bezig met onderwijs.''

Sommige details van Sheldrake's verhaal spreken hem werkelijk aan: ,,Dat kinderen in feite alle wijsheid reeds bezitten en dat de leraren hen vooral moeten begeleiden in het ontdekken daarvan. En dat het goed is om met kinderen te zingen, omdat dat de groepsgeest versterkt.'' Zijn collega Van Kampen (48), rector van een brede scholengemeenchap in Zwolle (1.800 leerlingen), valt hem bij: ,,Ik ben geen holist, maar ik ben wel bezorgd over de toekomst van het onderwijs: het is veel te eenzijdig intellectualistisch.''

(Uit NRC HANDELSBLAD

NEW AGE