Kat-en-muis-spel met politie en ME

Door onze redacteur MARGRIET OOSTVEEN
Tientallen onofficiële demonstraties vergezellen de Eurotop. Verslag van de grimmige en soms ook vrolijke wereld Onder de Top. Deel vier: van "uitsluiters' naar "ingeslotenen'.
AMSTERDAM, 17 JUNI.<3> De ME'er uit Twente voelt zich weer helemaal het heertje. Lekker een dag geslapen na een lange nacht met 360 arrestaties, zegt hij. En nu, maandagavond acht uur, alweer in functie bij een allervriendelijkste demonstratie van het Autonoom Centrum. ,,Gezellig hier!''

Voor de muren van het Grenshospitium in Amsterdam Zuidoost worden de hier opgesloten asielzoekers opgebeurd met getoeter en zang van aandoenlijk vergrijsde protestzangers met gitaar. Waterballonnetjes spatten tegen de muren, een reuzekatapult schiet tennisballen met een bemoedigende tekst erop richting de luchtplaats. En er is soep met brood uit een veldkeukentje.

Hij is ,,toch wel teleurgesteld'' dat na de massale arrestaties zondagnacht niet ook een inval in krakerscafé Vrankrijk is gedaan, zegt de ME'er. ,,Dat was wel de bedoeling, we hadden de instructies al gekregen. Maar een paar minuten voordat het zou gebeuren, werd het afgelast.''

De potentiële opkomst van deze demonstratie werd zondagnacht bijna gehalveerd. Veel bekenden van het Autonoom Centrum zitten vast. Toch hebben zich om vier uur 's middags ruim vijfhonderd mensen op het Heinekenplein in de Pijp verzameld. Een paar punkers, ouders met kinderen, veel studentikozen, enkele asielzoekers.

Van hier zal het per fiets naar het Grenshospitium gaan. ,,Jullie gaan dus niet langs De Nederlandsche Bank'', zegt een agent. Dat gaan ze dus wel. Volgens het Autonoom Centrum, dat jaarlijks 25 duizend gulden aan de opvang van illegalen besteedt, zitten daar de "uitsluiters', die zij verantwoordelijk stellen voor het Europese asiel- en migratiebeleid. Het kost een uur om de Pijp uit te komen. Steeds zet de Mobiele Eenheid straten af. De voorste helft haalt het tot aan de Amstel, op de hoek van de Stadhouderskade. De rest van de demonstranten is inmiddels ingesloten in de Tweede Jan Steenstraat.

,,Hergroeperen!'', roept organisator Sjoerd. Via twee omwegen treft iedereen elkaar weer in de Wibautstraat. Achterop een fiets zit een gehelmde peuter die voor de gelegenheid zijn ridderpak heeft aangetrokken. Vervaarlijk zwaaiend met een plastic zwaardje valt hij bijna uit zijn kinderzitje.

Ruim twee uur duurt de tocht. In de Linnaeusstraat steekt de allochtone klandizie van grillroom Fata Morgana collectief een middelvinger op richting ME en even verderop krabben demonstranten een anti-EU poster van de Vlaamse, extreem-rechtse organisatie Voorpost van een reclamezuil. Kriskras door de stad gaat het verder, met op iedere straathoek ME-busjes. Op een woonerf in Diemen-Zuid richt een kluitje zesjarigen speelgoedpistolen op de groep. ,, Kinderen, wapens lossen niets op!'', doceert een actievoerster. De jongetjes komen niet meer bij van het lachen.

Bij het Grenshospitium kan de organisatie maar moeilijk kiezen uit al het ludieks op de agenda. ,,Gaan we nu de leuzen doen? Of de muurschilderingen?'' , ,Nee, eerst de tunnel naar de vrijheid graven!'' Met strandschopjes, die de harde grond nauwelijks ingaan. Achter de smalle ramen van het hospitium steekt een enkele asielzoeker een duim op. Tumult: drie Centrumdemocraten, onder wie de zoon van het Tweede-Kamerlid Wil Schuurman, hebben zich tussen de demonstranten gemengd om hen te fotograferen. De politie verwijdert ze. Later wordt één demonstrant om onduidelijke redenen gearresteerd.

Tegen elven is een aantal actievoerders alweer naar de "EU-jubeldemonstratie' op de Nieuwmarkt vertrokken. Om binnen een uur geboeid te worden afgevoerd.

(NRC Handelsblad / Binnenland 17 juni 1997)