KRO's Ontbijt-tv is er. En CNN, het JeugdJournaal, de BBC, Middageditie, TV5, 2 Vandaag, de ARD, Nova, Netwerk, het NOS-journaal, de WDR, het Hart van Nederland, RTL4-nieuws, RAI Uno, Buitenhof, NBC en meer.

Te vrezen valt, dat het niet blijft bij het onthullende kijkje achter de schermen van de Eurotop dat Zembla de kijker donderdag al bood. Canadezen, Japanners, Nieuw-Zeelanders, Australiërs, Roemenen, Polen, Bulgaren en Kroaten, om maar een greep te doen, zullen het goede voorbeeld volgen.

Het wordt druk op het Frederiksplein.

3500 journalisten komen naar Amsterdam om verslag te doen van een evenement waarvoor de publieke belangstelling lauw is. Zo zegt slechts zes procent van de Nederlandse bevolking daadwerkelijk in 'Europa' geïnteresseerd te zijn.

Het deert de vaderlandse media niet. Zelfs de Amsterdamse lokale zender AT5 gaat proberen Kohl, Chirac, Blair en Kok voor de camera's te krijgen, zo laat AT5-hoofdredacteur Ton F. van Dijk strijdvaardig weten.

,,De aandacht voor dit soort evenementen is een beetje bezopen aan het worden'', vindt politiek redacteur van de NOS, Kees Boonman. ,,Er is een volstrekt krankzinnige situatie ontstaan. Dat zelfs SBS6 er bij is, geeft de verloedering van zo'n evenement toch wel aan. Niemand snapt iets van Europa, maar elke regio-redacteur gaat de komende week naar Amsterdam voor wat couleur locale. Omdat iedereen het gevoel heeft erbij te moeten zijn. Het lijkt de Elfstedentocht wel.''

Nieuwsmaken is bijna onmogelijk geworden op een Eurotop, weet Boonman. Kon een journalist tijdens de top in Maastricht van 1991 een regeringsleider nog op een onbewaakt moment in de wandelgangen aanschieten, tegenwoordig wordt het circus in strakke banen geleid door woordvoerders, voorlichters, veiligheidsmensen en Euro officials. De hoofdrolspelers zijn onbereikbaar geworden.

,,Op Corfu probeerde ik met draaiende camera Kohl te benaderen die toevallig langsliep'', vertelt Michiel van der Waard, chef van de politieke redactie van het RTL Nieuwsbulletin. ,,Maar veel verder dan 'Herr Kohl, warum...?' kwam ik niet. Daarna kreeg ik een klap op mijn kop en een stomp in mijn maag van één van zijn veiligheidsmensen.''

,,Het is het meest ondoorzichtige spektakel dat je je kan voorstellen'', verduidelijkt Boonman. ,,Alleen de tolken weten wat de regeringsleiders werkelijk bespreken. Soms vraag ik me wel eens af of ze niet gewoon met een borrel zitten te kletsen over de laatste voetbalwedstrijd. We weten het echt niet. Met ons duizenden zitten we in een grote tent te wachten tot we wat nieuws toegeworpen krijgen. Het is echt het zwaarste wat er is in de journalistiek. Ik zie er ineens enorm tegenop.''

Dat Nederlandse journalisten tijdens de Amsterdamse top in het voordeel zouden zijn omdat hun thuisland voorzitter is, weerspreekt Michiel van der Waard van RTL. ,,Het is eerder een nadeel. Kok en Van Mierlo worden ineens enorm voor ons afgeschermd. Vooral Kok sluit zich af. Dat vind ik onprofessioneel. Kohl en Blair nemen altijd even de tijd om de journalisten uit hun land toe te spreken. Het is vaak niet veel wát ze zeggen, maar je weet als journalist weer even waar je aan toe bent. Kok daarentegen, staat op het standpunt dat áls hij niks te vertellen heeft, hij ook niks vertelt.''

Britse en Duitse journalisten zouden daarmee nooit genoegen nemen, weet Boonman. ,,Blair en Kohl moeten veel meer verantwoording afleggen aan het thuisfront dan Kok. Ze moeten dagelijks verklaren waarom ze een bepaalde concessie hebben gedaan, en wat ze in ruil daarvoor hebben binnengesleept. Vooral Britse journalisten zijn daar keihard in.''

Nederlandse journalisten zijn daarbij vergeleken maar een tam volkje, signaleert Boonman. ,,Niemand zal het op de komende top in zijn hoofd halen Kok op een persconferentie te vragen naar de positie van Wijers naar aanleiding van het Securitel-arrest. Europa is immers aan de orde. De Britten piekeren daar niet over. Die beginnen gewoon over een binnenlands onderwerp, ook al staan er honderd buitenlandse journalisten omheen.''

,,Toen de tory David Mellor moest aftreden omdat hij met een werkloze actrice in bed betrapt was, werd dat op de top in Birmingham breed uitgemeten'', vult Van der Waard hem aan.

De Franse journalisten zijn in het Eurocircus een slag apart, weet BRT-correspondent Guy Janssens na vijftien jaar Europese verslaggeving. ,,Fransen zijn eerbiediger. Die schreeuwen geen vragen naar Chirac in de hoop dat de hengelmicrofoon wat opvangt.'' Ook Boonman is dat opgevallen. ,,De relatie tussen pers en politiek is in Frankrijk op een feodalistische grondslag gebaseerd. 'De Staat, dat ben ik', geldt nog steeds. Als Chirac tijdens een persconferentie midden in een zin even naar adem hapt, zijn de Fransen stil. De Engelsen en Duitsers nemen zo'n gelegenheid te baat om dan snel even een vraag te stellen.''

Bij Veronica is dat anders. De omroep programmeert tijdens al het Amsterdamse geweld de mythische held Hercules, Denktank, Patty Brard en een herhaling van Robert ten Brinks datingsshow All you Need is Love. Over Europa geen woord bij HMG's jongste zender.

Ook Kees Boonman wil alle hectiek best relativeren. ,,Als je her en der gaat navragen hoe Maastricht de geschiedenis is ingegaan, kom je niet veel verder dan dat het allemaal zo lang duurde en dat Lubbers niet te volgen was.''

Je zou je bijna gaan afvragen waar iedereen het toch voor doet, in Amsterdam.

(NRC Handelsblad / Media 14 juni 1997)