Rommelig slot van Enschede-debat
Als de afloop van het Kamerdebat
over Enschede gisteravond niet zo'n rommeltje was geweest, had men er
wel de voorbode ven een coalitie tussen het CDA en GroenLinks in kunnen
zien.
Door onze redacteur RAYMOND VAN DEN
BOOGAARD
DEN HAAG, 27 APRIL. Voor een écht spannende avond ontbraken er
toch een paar belangrijke spelers: premier Kok en VVD-leider Dijkstal,
als voornaamste politieke vriend van de door een motie van afkeuring
belaagde minister De Grave (Defensie). Maar voor de rest speelde de
Tweede Kamer gisteravond kabinetscrisisje, onder leiding van
oppositieleider De Hoop Scheffer (CDA).
Het was de onverwachte finale van het driedaagse Kamerdebat over de ramp
in Enschede dat, tot die derde termijn van gisteravond, serieus maar
weinig spectaculair was geweest. Fractiewoordvoerders rampenbestrijding
aan de ene kant, die soms niet de meeslependste sprekers zijn. En aan
de andere ministers met vrome voornemens over een verandering van de
bestuurlijke cultuur. Groot was de verrassing, niet in het minst bij de
rest van de oppositie, toen De Hoop Scheffer bereid bleek een motie van
afkeuring tegen De Grave in te dienen - iets waartoe Rosenmöller
(GroenLinks) het CDA al een week lang vergeefs had proberen te
verleiden. Wat de CDA-leider plotseling van mening deed veranderen,
bleef enigszins duister - zelf zei hij dat er bij het CDA " iets
geknapt" was ten aanzien van de minister van Defensie.
Misschien speelde ook het onaantrekkelijk vooruitzicht een rol, dat in
derde termijn GroenLinks met één en de SP met maar liefst
twee moties de oppositionele show zouden stelen - tenslotte had De Hoop
Scheffer vorige week ook al op het laatste moment een motie tegen D66-
minister Borst ingediend, om te verhinderen dat SGP en ChristenUnie de
enige serieuze opposanten tegen het euthanasiebeleid van het kabinet
zouden lijken.
Maar waar het aanschoppen tegen de zwakke Borst, bijgestaan door een
minzaam opererende premier Kok, vorige week nog iets had van een
heldhaftige exercitie in beginselvastheid, eindigde de eveneens
kansloze manoeuvre van gisteravond heel wat rommeliger. De Hoop
Scheffer vroeg niet om Kok, en kreeg hem dus ook niet - de premier
heeft dezer dagen met de Zalm-norm wel iets anders aan zijn hoofd.
Opvallender was dat zelfs VVD-leider Dijkstal zich niet verwaardigde
het debat bij te wonen en de verdediging van partijgenoot De Grave op
zich te nemen. "Dat zou te veel eer geweest zijn voor het CDA", heet
het in VVD-kring. Voor de VVD-fractie in de Kamer was het indienen van
de motie De Hoop Scheffer overigens een volstrekte verrassing.
In plaats daarvan mocht minister De Vries (Binnenlandse Zaken) de
handschoen voor zijn jonge VVD-vriend opnemen en uitleggen dat het aan
de kant van het kabinet één voor allen was: het gaf geen
pas De Grave uit te zonderen van de 'keten van verantwoordelijkheden'.
De motie moest daarom krachtig worden ontraden. Aan de zijde van de
regeringsfracties was D66-fractieleider De Graaf nog actief door De
Hoop Scheffer stekelig te interrumperen. PvdA-leider Melkert was wel in
de Kamer aanwezig, maar deed er het zwijgen toe. Geheel naar verwachting
werd de motie verworpen, met alle oppositiepartijen vóór,
en de drie regeringsfracties tegen. Bij GroenLinks vinden ze dat wel
aardig. Het lukt ze de laatste tijd steeds vaker om het CDA uit de
behoedzame tent te lokken, gisteren trokken CDA en GroenLinks trouwens
ook samen op bij een aantal kritische moties tegen het MKZ-beleid van
minister Brinkhorst, die deze D66'er de indieners bijzonder kwalijk
nam. Natuurlijk, het CDA aarzelt vaak nog lang, constateert men bij
GroenLinks. Maar door de bank genomen lijkt het CDA toch net iets
minder bevreesd voor het eigen behoudend ingestelde kiezerspubliek van
de partij, dan enkele jaren geleden. Een aardig voorschotje misschien
voor als er na de verkiezingen een alternatief voor Paars moet worden
bedacht, en CDA en GroenLinks best eens op elkaar aangewezen konden
zijn.