Dossier Ramp Enschede

Nieuws

Logboek

Onderzoek

Feiten

Slachtoffers

S.E. Fireworks

Vuurwerk en veiligheid

Reageer

Milieuambtenaar wist van niets

Ambtenaar Ten Bosch, verantwoordelijk voor de milieuvergunningen voor vuurwerkbedrijven in Enschede, moest gisteren toegeven fouten te hebben gemaakt.

Door onze redacteur BAS BLOKKER

DEN HAAG, 21 NOV. Na 13 mei las de Enschedese milieuambtenaar Nico ten Bosch, "de vergunning nog eens kritisch door". En toen zag hij ineens dat hij een paar dingen "over het hoofd had gezien" in de verschillende milieuvergunningen die hij in de loop der jaren had opgesteld voor vuurwerkbedrijf SE Fireworks. Hij had klakkeloos zinsneden overgenomen uit de milieuvoorschriften voor een ander bedrijf. En hij was juist weer vergeten een bepaling op te nemen over een verplichte sprinklerinstallatie. Het was hem pas "opgevallen", zei hij gisteren tegen de rechter-commissaris, na 13 mei, nadat SE Fireworks was ontploft, nadat de wijk Roombeek was weggeslagen en nadat 22 mensen waren omgekomen. Gisteren werd Ten Bosch onder ede gehoord op de rechtbank in Den Haag. Dit ter voorbereiding op een civiele zaak die slachtoffers willen aanspannen.

Gisteren werden twee ambtenaren gehoord, in december volgen nog acht getuigen. Naast Ten Bosch was ook P. van Brandenburg, milieucoördinator bij de politie Limburg-Zuid, opgeroepen. Hij waarschuwde eind 1997 voor de gevaren van vuurwerkopslag in zeecontainers en stuurde Enschede een TNO-rapport toe over de geringe brandwerendheid van zeecontainers. Hij had daarover contact gehad met een ambtenaar.

Dat moet Ten Bosch zijn geweest, want vanaf 1997 was die naar eigen zeggen de enig verantwoordelijke voor de milieuvergunningen voor vuurwerkbedrijven in Enschede. Maar Ten Bosch zei van dit TNO-rapport niets te weten. Met Van Brandenburg had hij contact gehad, maar over een ander soort containers. Ten Bosch gaf zo een uitgebreid exposé van zijn onwetendheid - al kunnen de veelvuldig geuite frasen 'voorzover ik mij kan herinneren' en vooral: 'dat kan ik mij niet herinneren' ook product zijn van de cursus 'verhoortechniek' die hij na de ramp volgde.

Kende Ten Bosch het memorandum 'groot vuurwerk'? "Wel eens van gehoord." Kende Ten Bosch de NAVO-richtlijnen voor de opslag van vuurwerk? "Zegt me niks." Hij kende wel MAVO-richtlijnen, voor de MAVO-boxen op het terrein. Maar ook die richtlijnen had hij "zelf nooit gezien en nooit opgevraagd". Las Ten Bosch Handhaving, het belangrijkste vakblad voor handhavers van milieuwetten? "Niet veel." Weet Ten Bosch wanneer bij Fireworks voor het eerst zeecontainers werden gebruikt voor de opslag van vuurwerk? "Nee." Wist Ten Bosch dat voor de plaatsing van zeecontainers een bouwvergunning nodig was? Nee, niet in 1997, toen de containers in de milieuvergunning kwamen. Hij wist het wel in 1999. Is er toen alsnog een bouwvergunning voor gekomen? , ,Nee, ik besefte niet dat die eis ook van toepassing was op de situatie bij SE Fireworks."

Aan het slot van het verhoor vroeg de rechter-commissaris of de toegangsdeuren naar de bewaarplaatsen zelfsluitend waren, zoals de vergunning vereiste. Nee, niet één deur bij Fireworks viel vanzelf dicht. Had Ten Bosch ooit de politie gewaarschuwd dat het bedrijf de wet overtrad? "Nee." Waarom niet? "Ik weet niet hoe ik het moet uitleggen, maar het was een geaccepteerd iets." Wat deed Ten Bosch dan wel, negen jaar lang als in vuurwerk gespecialiseerd ambtenaar? Hij ging, zei hij, helemaal af op de adviezen van het bureau adviseur milieuzaken (BAM) van het ministerie van Defensie. Dat bureau stond onder vuurwerkhandelaren bekend als 'de Sinterklaas van het vuurwerkwezen', aldus politie-inspecteur Van Brandenburg gisterochtend. Maar zelfs als dit bureau wel eisen stelde aan Fireworks of overtredingen constateerde, deed Ten Bosch daar weinig of niets mee. In 1993 concludeerde BAM dat SE Fireworks niet meer voldeed aan zijn toenmalige milieuvergunning en hij adviseerde een nieuwe vergunning op te stellen. Dat kostte Enschede drieënhalf jaar tijd - er kwam altijd wel iets tussen.

In 1998 zag de BAM-controleur dat bij Fireworks een ontvlambare vloeistof naast vuurwerk stond. Toen Ten Bosch later ging controleren, stond dat vat er nog steeds. Hij zag geen reden de politie te waarschuwen en bij een derde controle bleek het vat verplaatst. "Achteraf", zei Ten Bosch, had hij zich pas gerealiseerd dat Fireworks die vloeistof helemaal niet mocht hebben. " Achteraf", vroeg de rechter-commissaris? "Na de vuurwerkramp", zei Ten Bosch.