Dossier Ramp Enschede

Nieuws

Logboek

Onderzoek

Feiten

Slachtoffers

S.E. Fireworks

Vuurwerk en veiligheid

Defensie gedoogde illegale containers

Door onze redacteur HARM VAN DEN BERG
ROTTERDAM, 26 MEI. Het ministerie van Defensie stond toe dat vuurwerkbedrijf S.E. Fireworks in Enschede clandestien vier containers voor vuurwerkopslag in gebruik had. Dit blijkt uit documenten waarover deze krant beschikt.

Volgens de milieuvergunning mochten er in 1998 drie containers staan, maar de directie had er zeven geplaatst. Een medewerker van het Bureau Adviseur Milieuvergunningen (BAM) van Defensie ontdekte dit bij een controle in juni van dat jaar, maar hij liet zijn superieur weten geen bezwaar te hebben. Het hoofd van het bureau ging daarmee akkoord.

Het verslag van de inspecteur is onderdeel van het Fireworksdossier dat door het ministerie van Defensie is vrijgegeven, nadat NRC Handelsblad met andere media een beroep had gedaan op de Wet Openbaarheid van Bestuur. De documenten tonen aan dat de deskundigen van de Landmacht ondanks aarzeling over de geschiktheid van zeecontainers steeds akkoord zijn gegaan met de uitbreidingen waar de directie om vroeg. Het bureau is volgens de Wet Milieubeheer 'adviseur en toezichthouder' bij vuurwerkvergunningen. Minister De Grave (Defensie) heeft eind vorige week een onderzoek aangekondigd naar de werkwijze van het bureau. Om die reden wil Defensie nu niet reageren op de BAM-documenten.

Uit de briefwisseling tussen de Enschedese milieudienst en de ambtenaren van het ministerie wordt ook duidelijk dat de gemeentelijke dienst zich sterk maakte voor de (handels)belangen van de vuurwerkhandelaren. Volgens het hoofd van de afdeling milieudienst J. Strebus moest Fireworks dringend aan meer opslagruimte worden geholpen in verband met de toegenomen vraag naar vuurwerk met het oog op de naderende millenniumwisseling.

De laatste inspectie bij S.E. Fireworks was in juni 1998; de volgende zou een jaar later (juni 1999) zijn, maar die is niet doorgegaan. Tijdens zijn bezoek in 1998 aan het Fireworksterrein aan de Tollensstraat zag controleur ir. P. Forsman van BAM negen afwijkingen van de vergunning, waaronder de zeven containers waar er drie mochten staan. De controleur schrijft: "Van mijn kant is hiertegen geen bezwaar, een en ander moet wel vastgelegd worden." De onderneming was toen net overgenomen door de huidige directeuren R. Bakker en W. Pater, die nu door de politie worden verhoord over de explosies van zaterdag 13 mei waarbij 21 mensen omkwamen. De acht andere afwijkingen die Defensieambtenaar Forsman bij Fireworks vaststelde betreffen: ontvlambare stof ("zogenoemd regenboogvloeistof") naast vuurwerk in een bunker, daarnaast "in het algemeen te hoog opgestapeld vuurwerk, (bijna) tegen de sprinklerinstallatie", foutieve stickers, 300 kilo vuurwerk in een loods waar dat helemaal niet mocht staan, "losse mortierbommen", afvalvuurwerk en in een van de containers 1.000 kilo méér vuurwerk dan de vergunning toestond. "Naar mijn mening zijn bovengenoemde punten binnen een maand te realiseren of te corrigeren. Eventuele hercontrole [...] laat ik aan uw eigen inzicht over", schrijft het hoofd van BAM twee maanden later aan het voor de vergunning verantwoordelijke gemeentebestuur. Opmerkelijk is dat de milieudienst van Enschede in de zomer van vorig jaar in een toelichting op de uitbreidingsvergunning nog schrijft: "De verandering omvat de uitbreiding van drie naar 14 zeecontainers", terwijl dan al ruim een jaar bekend is dat er zeven staan.

Uit een brief van dezelfde milieudienst blijkt verder dat men zeer begaan is met de belangen van Fireworks. Het hoofd van de Enschedese milieudienst J. Strebus schreef op 25 januari vorig jaar aan majoor W. Ceelen van de Landmacht dat er haast geboden is bij diens (wettelijk voorgeschreven) advies: "Het bedrijf heeft er groot belang bij dat een en ander tijdig wordt vergund. Dit vanwege het feit dat voor de komende jaar-, eeuw- en millenniumwisseling een grote omzet in vuurwerk wordt verwacht. Dit betekent dat er voldoende opslagcapaciteit voorhanden moet zijn". Defensie kreeg twee weken de tijd om te reageren. Op 23 februari '99 antwoordt Ceelen: "Hoewel de opslag in containers niet mijn voorkeur geniet, bericht ik u dat ik mij kan verenigen met de verhoging van de hoeveelheden vuurwerk per opslagruimte en de uitbreiding met het aantal containers". De majoor beschouwde het als een tijdelijke oplossing. "In de nieuwbouw worden geen containers meer gepland."