Dossier Ramp Enschede

Nieuws

Logboek

Onderzoek

Feiten

Slachtoffers

S.E. Fireworks

Vuurwerk en veiligheid

Een gisteren bekend geworden plattegrond van S.E. Fireworks werpt een nieuw licht op het begin van de ramp.

Door onze redacteur KAREL KNIP

ROTTERDAM, 17 MEI.Een plattegrond die de gemeente Enschede gisteren toonde van het bedrijf S.E. Fireworks maakt onverwachts nieuwe speculaties mogelijk over het begin van de ramp. Niet alleen is op de plattegrond te zien waar de veertien zeecontainers mochten staan waarvoor in juli 1999 alsnog toestemming werd verleend. Ook blijkt dat de reeks van 2x6 vaste (stenen) vuurwerkloodsen op het midden van het terrein aan één zijde werd afgesloten door een of twee aparte vertrekken met twee gewone deuren, en mogelijk zelfs een raam. Op een Internet-discussiesite wordt door een kennelijk goed geïnformeerde bron, die zich Pyrotech noemt, beweerd dat dit een werkplaats was.

Daar werd het groot vuurwerk geprepareerd en gemonteerd voor komende evenementen. Deze handelingen zijn door experts steeds benoemd als zeer gevaarlijk. De foto's die Reinier van Willigen voor De Telegraaf van de brand bij S.E. Fireworks maakte suggereren dat de brand in de vermoedelijke werkplaats begon. Boven de werkplaats is het dak het zwaarst aangetast. Volgens de Internet-bron waren de drie mannen die Van Willigen op en bij het terrein fotografeerde de werknemers die in de werkplaats bezig waren. Eén van hen, vandaag door De Telegraaf geïdentificeerd als eigenaar Ruud Bakker, ontvlucht het terrein.

Op de plattegrond die de Bouw- en milieudienst van Enschede gisteren uitreikte is te zien dat S.E. Fireworks naast het stelsel van 2x6 vaste stenen loodsen ook nog over zeven zogenoemde Mavo-boxen gebruikte. Mavo-boxen zijn prefab boxen van gewapend beton die ook wel worden gebruikt voor kleinschalige opslag van chemisch afval. Ze kunnen kant en klaar worden afgeleverd.

De aandacht concentreert zich sinds gistermiddag op het enorme aantal van elf extra 'zeecontainers' bovenop de al aanwezige drie, dat S.E. Fireworks sinds juli vorig jaar van de gemeente mocht gebruiken. Dat ze er ook waarschijnlijk alle veertien echt stonden blijkt uit een satellietfoto van begin april 2000 waarop er ten minste twaalf goed zijn te onderscheiden.

De foto suggereert dat S.E. Fireworks containers van ten minste 30 voet, misschien zelfs wel 40 voet gebruikte . De afmetingen van zeecontainers zijn volgens ISO-normen gestandaardiseerd. Op doorsnede zijn ze 8 bij 8 voet in het vierkant. De lengte varieert van 10 tot 20, 30 en 40 voet. In het internationaal transport zijn de maten 20 en 40 voet favoriet.

Standaard containers zijn absoluut niet geschikt voor de opslag van vuurwerk. De hitte-overdracht van de enkelvoudige stalen wanden is veel te groot, de twee deuren zijn zó goed afsluitbaar dat bij de minste hitteontwikkeling een grote drukopbouw kan ontstaan. Het Handboek Milieuvergunningen bepaalt dat zeecontainers bij vuurwerkopslag niet mogen worden vergrendeld maar slechts mogen zijn voorzien van 'een lichte ketting met hangslot' (opdat de deuren openspringen bij hoge druk). De wanden van de containers moeten zo zijn bekleed dat ze 60 minuten brandwerend zijn. Voor de onderlinge afstand tussen containers geldt een minimum van 50 cm. Maar de vergunning die Enschede aan S. E. Fireworks verstrekte gaat verder: die eist dat de standaard deuren worden vervangen door houten deuren en stelt een ondergrens van 1 meter voor de onderlinge afstand. Op de satellietfoto is de afstand minder, hoogstens 60 centimeter.

De hamvraag is of S.E. Fireworks zijn containers inderdaad had aangepast. Foto's van containerbrokstukken laten zien dat het principe van drukontlasting zeker niet heeft gewerkt. Eigenaardig is dat de gemeente toestond dat de uitworp-openingen (de deuren dus) van de vaste loodsen en de losse zeecontainers in elkaars richting wezen. Een bedoelde drukontlasting in de een kon daardoor een calamiteit bij opwekken bij de ander.