'Meteen optreden bij grote rellen'
Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 18 OKT. De politie
moet bij grootschalige massale evenementen, zoals volgend jaar bij het
Europese voetbaltoernooi EK 2000, in staat zijn "onmiddellijk en
geconcentreerd" op te treden tegen relschoppers. Een alcoholverbod en
streng optreden tegen gebruik van en handel in drugs kunnen helpen
voorkomen dat riskante voetbalevenementen ontaarden in rellen en
plunderingen.
Dit zijn enkele van de belangrijkste aanbevelingen van het Crisis
Onderzoek Team (COT) in Leiden na een onderzoek naar de rellen en
plunderingen in het centrum van Rotterdam na de huldiging op 25 april
van landskampioen Feyenoord. Daarbij loste de politie voor het eerst
schoten op relschoppers (vier gewonden), werden 25 winkels geplunderd
en werden bij 93 winkels de ruiten ingegooid. De schade bedroeg ruim
tien miljoen gulden. In totaal werden 128 verdachten gearresteerd. Op
dit moment zijn ruim twintig relschoppers berecht. In het rapport
'Voetbal en geweld' dat het COT vandaag publiceerde stellen de
onderzoekers onder leiding van prof. U. Rosenthal vast dat de fijnmazige
inzet van de politie tijdens de huldiging van Feyenoord op de
Coolsingel "te kwetsbaar was en geen zin had" toen de rellen uitbraken.
Bovendien bestond onduidelijkheid over de bevelsstructuur van de
politie, die ook te kampen had met gebrekkige verbindingen. Voortaan
moet de politie ook uitgaan van een 'worst case scenario', als er geen
onrustbarende informatie over bijvoorbeeld plannen van hooligans
bestaat, aldus de onderzoekers van het COT.
De Rotterdamse politie vertrouwde op 25 april op een "toegeeflijke
strategie", omdat de huldiging van de landskampioen een "feest" moest
worden. Maar "buitensporig" drank- en harddrugsgebruik bij relschoppers
en hooligans leidde tot "ongekend hevige geweldsuitspattingen"
Omdat relschoppers "letterlijk en figuurlijk ongevoelig waren voor de
gevolgen van het geweld" werkte de strategie niet. De 'platte petten'
moesten zelfs van de straat worden gehaald, omdat de situatie te
gevaarlijk werd geacht. Het kostte de ME grote moeite de situatie onder
controle te krijgen. Plunderaars "hadden bijna een uur vrij spel".
Strenge handhaving van regels inzake drugs- en alcoholgebruik helpen bij
het matigen van het voetbalgeweld, aldus het COT-rapport dat verwijst
naar de " bemoedigende resultaten" bij de drooglegging in het
Rotterdamse centrum op Koninginnedag, vijf dagen na de rellen. Ter
voorkoming van plunderingen is beter toezicht door politie en
beveiligingsdiensten, vooral met behulp van camera's, gewenst.
Burgemeester Opstelten van Rotterdam zei vanochtend dat hij evenals de
korpschef van de politie Rotterdam-Rijnmond en de Rotterdamse
hoofdoffcier van justitie de conclusies en aanbevelingen van het COT
overneemt.
De Leidse onderzoekers stelden vast dat de jongeren die zich "ongekend
gewelddadig" tegenover de politie gedroegen "voor het overgrote deel
niet tot de bekende groep Feyenoord-hooligans behoorden". Van de
tachtig arrestanten op 25 maart waren slechts er drie van de 'harde
kern' van Feyenoord. Er is sprake van een toenemende vermenging van
hooliganisme met de jongerenproblematiek, wat leidt tot een nieuw
verschijnsel: gelegenheids-hooligans, aldus prof. U. Rosenthal
vanochtend in een toelichting. Onderzoek naar trends bij voetbalgeweld
moet volgens het COT niet langer alleen gericht zijn op bekende groepen
hooligans, mede omdat gedrogeerde relschoppers een nieuwe categorie
ordeverstoorders vormen. Ook zijn hooligans minder goed georganiseerd
dan vaak wordt aangenomen. Anderzijds is de informatiepositie van de
autoriteiten er na de veldslag tussen Ajax- en Feynoord-hooligans in
Beverwijk, in maart 1997. "niet op vooruitgegaan, en veeleer
verslechterd".
De Rotterdamse hoofdofficier van justitie mr. J. de Wit deelde
desgevraagd mede dat het onderzoek van de rijksrecherche naar het
schietincident op de Coolsingel is afgesloten. Er is een gerechtelijk
vooronderzoek gaande naar de vraag of de betrokken agenten hebben
gehandeld uit noodweer of dat er sprake is van noodweerexces. Drie
agenten losten gericht schoten, toen ze door een menigte relschoppers
in het nauw waren gedreven, waarbij vier mensen werden gewond.
Bestuurlijke ophouding (preventief vasthouden van potentiële
relschoppers) waarvoor een wetsontwerp is ingediend, zal weinig soelaas
bieden tegen een 'gistende menigte', aldus het COT. Mede met het oog op
EK 2000 worden nieuwe middelen zoals pepperspray en camerahelmen
overwogen. De COT-onderzoekers waarschuwen dat de autoriteiten "niet
alles tegelijk en binnen de kortste keren", moeten willen regelen.