Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
BURSA, 3 APRIL. Hij dacht afgerekend te hebben met het verleden, maar stootte zich toch aan dezelfde steen. Clarence Seedorf, die zo graag de jonge leider van Oranje wil zijn, ging weer aan zijn eigen hoogmoed ten onder. Met nog vier minuten te spelen en een 1-0 achterstand voelde hij zich geroepen in een kolkend Turks stadion een strafschop te nemen. Net als op 22 juni 1996 tijdens het EK faalde hij vanaf de penaltystip. Het schot was zelfs niet op doel gericht, de bal vloog hoog over. De tragiek van een 21-jarige vedette in wording, die wel wil maar nog niet kan, bereikte een nieuw dieptepunt.

Clarence kreeg een teken van boven, zo zei hij. En vanuit zijn hart kwam een gevoel dat hij de aangewezen persoon was om de zware verantwoordelijkheid op zich te nemen. Vervolgens herhaalde de historie zich. Tijdens het EK miste Seedorf ook vanaf elf meter. De bal werd toen gestopt door de Franse doelman Lama en het betekende de uitschakeling van Oranje. Ook in dat duel had Seedorf zich ver buiten de strafschoppenserie moeten houden, gezien alle commotie die er was geweest over de 'kabel' en het feit dat hij in de reguliere speeltijd nog een levensgrote kans had gemist. In Bursa werd duidelijk dat het Nederlands elftal geen stap verder is in de volwassenwording. Al lijkt de sfeer ten goede gekeerd na het wegzenden van Davids. De ware leider ontbreekt. De machtsstrijd is nog steeds niet gestreden.

Bondscoach Guus Hiddink was ontzet over het feit dat Seedorf de strafschop, veroorzaakt door Alpay Ozalan die Van Hooijdonk vasthield, had opgeëist en genomen. Dat zou tegen de afspraken zijn geweest. ,,Ik heb me er enorm aan gestoord'', zei Hiddink. ,,De afspraak was dat Wim Jonk de penalty zou nemen of Frank de Boer. Als Frank zich daartoe niet in staat voelde zou hij als aanvoerder iemand aanwijzen. Seedorf had de strafschop nooit mogen nemen. Behalve dat hij niet goed speelde, waren hiervoor nog tal van andere redenen te bedenken.''

Seedorf ontkende dat er duidelijke afspraken waren over de strafschop. Hij werd daarin gesteund door Aron Winter. ,,Als dit zo duidelijk was afgesproken zou ik wel heel brutaal zijn geweest'', verkondigde Seedorf van onder zijn baseball-cap. ,,Ik stond naast Patrick Kluivert en zei: 'Neem jij 'm, of neem ik 'm'. Ik heb heel lang bij de bal gestaan, niemand meldde zich. Ik heb m'n verantwoordelijkheid genomen en gemist. Dit had iedereen kunnen overkomen. Het was de ultieme mogelijkheid op een gelijkspel. Maar we hebben met z'n allen gefaald door zoveel kansen te missen en dat verwijt ik ook niemand.''

Hoe kon het gebeuren dat de één wel wist wie een strafschop zou nemen en vele anderen niet? De werkelijkheid was waarschijnlijk dat Hiddink slechts overleg heeft gepleegd met een paar spelers. Toen Seedorf naar de stip liep, maakte de bondscoach een vragend gebaar. De nummer 10 viel hoogstens te verwijten dat hij zijn eigen beperkingen niet onderkende. Frank de Boer kwam aanlopen toen het eigenlijk al te laat was. Vervolgens greep hij verbijsterd naar zijn hoofd en liep terug. Druk discussiërend met zijn broer Ronald, die ook geen stempel op de wedstrijd kon drukken, verliet de aanvoerder vijf minuten later het veld. Een smadelijke nederlaag tegen een middelmatige Europese ploeg was toen een feit. Frank de Boer later: ,,Het kon zijn dat Seedorf niet van de afspraken afwist. Ik had mijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Ik ben niet boos op Clarence maar op mezelf. Ik had hem moeten tegenhouden. Ik zou eigenlijk duizend strafregels moeten schrijven: 'Ik moet mijn verantwoordelijkheid nemen.' Maar Clarence stond zo resoluut bij de bal.''

Johan Cruijff, in het stadion aanwezig als commentator van de NOS, was eveneens hoogst verbaasd over de vermaledijde strafschop. ,,Dit heb ik van mijn leven nog nooit meegemaakt. Een speler van 21 die een penalty opeist. Bij mij zou Seedorf zijn weggestuurd. De speler van dertig jaar in de ploeg had deze taak op zich moeten nemen.'' Cruijff doelde op Wim Jonk die als eerste feestelijk bedankte voor de eer. Jonk had zo zijn redenen. ,,Ik voelde me niet lekker. Ik zei meteen tegen Frank de Boer: 'Neem jij 'm maar'. Toen Seedorf dat wilde doen twijfelde ik niet. Als iemand zo zeker van zijn zaak is ga je ervan uit dat die bal erin gaat.''

Dat gebeurde dus niet. Het Nederlands elftal heeft het zichzelf nu onnodig moeilijk gemaakt op weg naar het wereldkampioenschap in Frankrijk. Het Turkse volk heeft weer hoop gekregen, maar het matige elftal van bondscoach Mustafa Denizli verdiende op basis van de eigen kwaliteiten geen overwinning in het duel met Oranje. Gezien de dommigheid van het team van Hiddink natuurlijk wel.

Het Nederlands elftal moet in de thuiswedstrijden winnen van Turkije en minimaal gelijkspelen tegen België. En uiteraard de uitwedstrijd tegen San Marino ook met de volle winst afsluiten. Geen onoverkomelijke zaak, maar bij een overwinning in Bursa was de kwalificatie nagenoeg een feit geweest. Gezien het veldoverwicht van Oranje behoorde een zege lange tijd tot de mogelijkheden. Kluivert, Seedorf en Stam misten echter een handvol kansen, vooral in de eerste helft. De scherpte was er niet, de bal ging te plichtmatig rond. ,,We hebben ons toen in slaap laten sussen door het overwicht'', meende Jonk. Van vier kansen die we kregen hadden we er op dit niveau twee moeten benutten. We kregen alle ruimte.''

Een opleving van de Turken, die zich vooral bedienden van het counterwapen, werd Oranje meteen fataal. Een afgemeten voorzet van Ilker Yagcioglu werd door spits Hakar Sükür perfect ingekopt. Zijn bewaker Jaap Stam, die als een van de weinige oranjehemden goed speelde, liep dit keer onder de bal door. Tien minuten later zette Hiddink Van Hooijdonk naast Kluivert in de spits. Als vervanger van Aron Winter die net als zaterdag tegen San Marino een van de betere Oranje-spelers was. Vanaf dat moment kwamen er echter nauwelijks nog voorzetten vanaf de flanken. In de eerste helft was het vooral linksback Arthur Numan geweest die de bal voor het doel trok. Hij had namelijk geen directe tegenstander. Maar een juiste gang van zaken was dit niet. De teruggetrokken Turken hadden alle tijd zich hierop in te stellen. Hiddink wachtte tot de tachtigste minuut met het inzetten van Marc Overmars. De linksbuiten moest wederom vanaf de rechterflank opereren. Het lag voor de hand dat Cocu werd vervangen. De PSV'er had een zeer geringe inbreng.

Het jonge Nederlands elftal hoeft zich voorlopig niet al te veel illusies te koesteren op een plek bij de wereldtop. In de huidige samenstelling heeft Oranje nog van geen enkel topteam gewonnen. Het zal in een jaar sterk moeten groeien om tot wasdom te komen zodat het hoge ogen kan gooien op het WK van volgend jaar in Frankrijk. Hiddink nuchter: ,,We hebben individueel goede spelers. Het is best een aardige ploeg, maar het gogme ontbreekt nog. Voorlopig is er dus geen reden er te veel pretenties op na te houden.''

Terug naar De Spelers