Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Met rasse schreden nadert Aron Winter het interlandrecord van Ruud Krol. De 33-jarige routinier uit Lelystad maakte bij Ajax een rampzalig seizoen door, maar is in het Nederlands elftal weer volledig opgeleefd. Het komende EK moet het hoogtepunt worden van zijn lange carrière als international.

Door Erik Oudshoorn

"Ben ik nu in de historie van het Nederlandse voetbal de speler die aan de meeste grote toernooien deelnam", vraagt Aron Winter halverwege het gesprek op een terrasje aan het Meer van Genève. Ja, daar is geen twijfel over mogelijk. Dennis Bergkamp komt ook een heel eind, maar hij was er op het EK van 1988 en het WK van 1990 nog niet bij. "Hij kan mij dus niet meer inhalen", stelt Winter zichzelf gerust. Er vanuit gaande dat Bergkamp woord houdt en stopt als international na het EK van deze zomer. Winter begint aan zijn zevende eindtoernooi. En wie weet volgen er meer. Als voetballer lijkt hij het eeuwige leven te hebben. Als je denkt dat het einde van zijn loopbaan in zicht is, laat hij zich weer van zijn beste kant zien.

Aron Mohammed Winter, geboren op 1 maart 1967 in Paramaribo, leek de laatste maanden bij Ajax zijn kansen op het EK te vergooien. Tot hij op het juiste moment tegen Roemenië weer verraste met goed en vooral nuttig spel. En zo was hij ook afgelopen woensdag tegen Servette één van de beste internationals. Zelf heeft Winter nooit aan zichzelf getwijfeld. "Ik weet dat er journalisten waren die mij al tot de afvallers rekenden. De laatste maanden was de pers mij toch een beetje aan het zoeken. Er is geprobeerd bepaalde dingen tegen mij uit te spelen. Vooral nadat Bosvelt tegen Schotland een degelijke wedstrijd had gespeeld. Bosvelt is een goede voetballer, ik ook. Ik ga altijd uit van mijn eigen kracht. In het Nederlands elftal heb ik nooit gefaald. Bij Ajax begon ik dit seizoen goed, in de tweede helft van het seizoen heb ik beneden mijn niveau gespeeld. Maar dat betekent niet dat je daar op afgerekend moet worden, zoals journalisten denken."

Winter lijkt de ideale 'stofzuiger' van Oranje. De speler die ervaring, loopvermogen en tactisch inzicht koppelt aan een tomeloze inzet. De ideale gaatjesvuller op het middenveld. Daardoor kan hij de komende weken vaker worden ingezet dan menigeen denkt. Zelfs tegen een Zwitserse middenmoter als Servette bleek woensdag dat Oranje kwetsbaar blijft in de omschakeling van aanvallend naar verdedigend voetbal.

Als Rijkaard op het middenveld Winter inbouwt als 'veiligheidsklep' ligt het interlandrecord in het verschiet. Winter nadert het magische aantal van 83 van Ruud Krol. Er staan nu tachtig caps achter zijn naam, maar hij hoeft morgen, in de oefeninterland tegen Polen, maar een seconde in te vallen en het zijn er al 81. Krol gunt hem het record van harte, zegt Winter. "Af en toe maken we er weleens een dolletje over. Als je er vanuit gaat dat we Europees kampioen worden en dus de finale halen, ga ik ruim over zijn record heen. Tja, ik zou dan al op 87 kunnen staan."

Voetbal kan elke dag anders zijn. Bij Ajax worstelde Winter, net als zijn teamgenoten, dit seizoen vooral met zichzelf. Hoewel routinier en aanvoerder bleek hij niet in staat het elftal op sleeptouw te nemen. "Ik kan daarvoor veel oorzaken opsommen. Blessures binnen het elftal en ook de trainerswissel (Wouters werd ontslagen, Westerhof nam het over, red.) waren van invloed. Steeds heb ik op andere posities gespeeld. De laatste maanden ging het echt slecht. Ik had meer kunnen geven. Ik heb soms verzaakt. Je gaat op gegeven moment mee in de malaise. Je kunt je er niet overheen zetten. Natuurlijk is het ook mijn schuld geweest dat het afgelopen seizoen zo slecht ging met Ajax. Maar Ajax en het Nederlands elftal zijn toch twee verschillende hoofdstukken. We hadden afgelopen seizoen ook een tekort aan goede spelers. Hier speel ik met veel betere voetballers om me heen."

Winter wijst het argument dat de aanvoerdersband te strak om zijn arm heeft gekneld van de hand. "Die verantwoordelijkheid kan ik aan. Ik ambieer een rol rechts op het middenveld of rechts aan de zijkant. Hoe vaak heb ik daar bij Ajax gespeeld? Ik opereerde veelal in de mandekking, centraal achterin of als rechtsback. Als er veel met je geschoven wordt, kun je niet uitblinken. Maar ik heb het ook zelf gewild omdat het de beste oplossing was voor het elftal." Na het wegzenden van André Ooijer bestaat echter de kans dat hij op het EK als alternatief van Reiziger eveneens wordt ingezet op de positie van rechter verdediger. "Dat denk ik niet. Anders had de bondscoach me wel in een oefeninterland of op een training op die positie uitgeprobeerd."

Het overlijden van zijn moeder, al voor de start van de competitie, heeft hem dit seizoen ook parten gespeeld. Ze was in de laatste maanden van haar leven ernstig ziek. Voor Winter aanleiding om afscheid te nemen van Internazionale en terug te keren naar Ajax. "Ik ben teruggegaan naar Nederland om haar te steunen. Na haar overlijden heb ik het moeilijk gehad met het rouwproces. Ups en downs. Het heeft óók zijn invloed gehad op mijn prestaties. Ik kon niet uitblinken omdat ik de dood van mijn moeder moest verwerken."

Winter moet zich afgelopen jaar hebben afgevraagd waar hij in terecht was gekomen. Een elftal dat niet vooruit bleek te branden, zelfs niet in een kwaliteitsarme competitie. "Uiteraard ben ik daarvan geschrokken. Ajax, PSV en Feyenoord horen met kop en schouders boven de rest van de eredivisieclubs uit te steken. Wij konden niet eens van de zwakke clubs winnen. Maar ik wilde een jaar geleden naar huis. Ik heb lange tijd zitten wikken en wegen. Als dat niet was gebeurd met mijn moeder, zou ik zeker niet naar Nederland zijn gekomen. Ik heb het grootste gedeelte van mijn carrière in Italië gevoetbald (bij Lazio en Inter, red.). Je bent met je gezin gewend geraakt aan een ander leven en een andere denkwijze. Maar op gegeven moment zeg je tegen jezelf: wat is belangrijker? Mijn loopbaan of degenen die mij dierbaar zijn? Dat is in dit geval mijn familie."

Gelooft hij in de nieuwe trainer Co Adriaanse? "De tijd zal het leren. Hij is een man met een duidelijke visie. Hij heeft veel bereikt met Willem II, ik denk dat hij dat ook bij Ajax kan. Hij zal er zich wel van bewust zijn dat hij op bepaalde vlakken voor een andere benadering moet kiezen." Voor zijn vertrek met het Nederlands elftal naar Nyon heeft Winter een aantal zaken met Adriaanse doorgesproken. De aanvoerder van Ajax toont zich allerminst enthousiast over de grote schoonmaak die Adriaanse houdt. Dani, Van Halst, Verlaat en Babangida zijn op de transferlijst gezet. "Ik had dat anders gedaan. Maar laat ik het er verder niet over hebben, anders ga ik dingen zeggen die ik niet wil. Er is doorgesproken wie blijven, gaan en komen. Ik heb Adriaanse gevraagd wat hij in mij ziet. Op welke positie ik kom te spelen. Het antwoord moet intern blijven, maar ik kan me er in vinden."

Tussen de elite van het Nederlandse voetbal heeft Winter vooral een dienende taak. Zijn interlandcarrière vertoont lacunes maar ook opmerkelijke oplevingen. Na het wereldkampioenschap in 1998, dat hij de halve finale tegen Brazilië voortijdig noodgedwongen beëindigde met een teenblessure, werd hij door Rijkaard vijftien maanden niet opgeroepen. In de oefenwedstrijd tegen Brazilië kreeg hij een plek op het middenveld als bewaker van Rivaldo. Maar ook werd hem prompt de aanvoerdersband in zijn handen gedrukt omdat Frank de Boer en Edgar Davids ontbraken. Eigenlijk functioneert Winter al zijn hele loopbaan als twaalfde man van Oranje. In totaal werd Winter 114 keer geselecteerd, terwijl hij tachtig keer mocht spelen. "Dat laatste aantal is dus veel te weinig", geeft hij grif toe. "Zeker als je bedenkt dat ik vanaf 1988 op alle grote toernooien erbij was. In het begin van een eindronde speel ik nooit, maar kom ik eenmaal in het elftal, dan ga ik er niet meer uit. Ik hoop dat het op het komende EK nu eens anders verloopt. Ik heb rugnummer 20 gekregen, maar daar heb ik zelf om gevraagd. Dat getal had ik ook in de meeste eindtoernooien. Ik weet niet hoe we straks gaan opereren. Ik heb nu twee keer een sterke indruk achtergelaten. Ik moet ervoor zorgen dat ik ook tegen Polen goed presteer, zodat ik het de trainer moeilijk maak in zijn keuze."

Hij koestert mooie herinneringen aan zijn eerste eindtoernooi, het EK van 1988, dat Nederland won. Toen speelde hij geen minuut. Onterecht in de ogen van Winter. "Met alle respect voor de spelers die destijds wel invielen. Ik was toen de jongste. Snel doorgestroomd bij Ajax, waar ik dankzij Cruijff al na een half jaar een basisplaats had in het eerste elftal. Al spoedig kwam ik ook in aanmerking voor Oranje. In 1988 bevatte de selectie meer routiniers. Nu is er veel kwaliteit in de breedte."

De bondscoaches Beenhakker en Advocaat waren Winter niet gunstig gezind. Ze gebruikten hem vooral als supersub. De zachtaardige, altijd loyale Winter is er niet de persoon naar om daar tegen te ageren. Had hij niet vaker met de vuist op tafel moeten slaan? "Ik heb wel vaak tegen ze gezegd dat ik duidelijkheid wilde. 'Wat is mijn positie bij het Nederlands elftal', vroeg ik dan. Het antwoord kwam nooit. Ik heb het in al die jaren niet op de spits willen drijven. Als ik bij mijn club niet aan spelen toekom, ga ik dingen zeggen of provoceren. Maar ik vind dat je dat niet kunt doen bij het Nederlands elftal. Ik zie het al als een eer om geselecteerd te worden." Met de huidige bondscoach Rijkaard heeft Winter sowieso een andere relatie dan met Beenhakker en Advocaat. Samen speelden ze nog bij Ajax in het tijdperk dat Cruijff trainer was. Vanaf die tijd hebben beiden, wat Winter noemt, "pure vriendschap" opgebouwd. Maar in de relatie bondscoach-speler zal hij Rijkaard niet amicaal benaderen. "Ik ben reëel genoeg om het zakelijke van privé te scheiden. Ik heb me te gedragen zoals hij dat wil en dat doe ik ook." Winters grote beschermheer is echter al heel lang Johan Cruijff. De oud-wereldvoetballer roemt altijd de technische en tactische capaciteiten van zijn vroegere pupil. "Met Johan bel ik regelmatig. Of hij vindt dat ik een basisplaats verdien? Dat denk ik wel."

De soepele voetballer, die nog weinig sporen van fysieke slijtage vertoont, nooit gebukt gaat onder stress en zelden geblesseerd raakt, vindt dat hij met zijn ervaring een belangrijke inbreng kan hebben in het huidige Oranje. "Ik hoop dat het komende EK het hoogtepunt wordt van mijn interlandloopbaan. We moeten nog een hecht team worden. Dan gaat het om details. Zoals net even een stapje meer zetten voor elkaar. Als dat goed gaat ben ik er heilig van overtuigd dat het Nederlands elftal Europees kampioen wordt."