Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
ROTTERDAM, 6 SEPT. Amusementswaarde een 9-, prestatieniveau nog steeds zwaar onvoldoende. Het Nederlands elftal bracht zaterdagavond de opdracht van bondscoach Frank Rijkaard om aan klantenbinding te doen op een bizarre wijze tot uitvoering. Het kost heel wat bladerwerk in de voetbalannalen om een interland terug te vinden waarin Oranje vijf treffers incasseerde. Dat was veertig jaar geleden, toen Nederland met 7-0 werd afgedroogd door West-Duitsland. Nu bleef de schade tegen de ontketende Belgen in een hilarisch duel beperkt tot 5-5. Oranje was eindelijk weer productief, maar dit keer nam de afweer dramatische vormen aan.

Rijkaard bleef daarom opnieuw met een kater achter. Aan het doel om na acht oefenduels weer eens te winnen werd niet voldaan. Oranje kwam twee keer met een te slappe instelling uit de kleedkamer. Zodoende keek het even vaak tegen een achterstand aan. Onthutsend was het eerste half uur waarin de gedreven Belgen, die al langer naar eerherstel zochten, zelfs op een 2-0 voorsprong kwamen. Het publiek hief spreekkoren aan ("We willen voetbal zien") en Rijkaard draaide zich met de rug naar het veld toe. Zijn hoofd lag op het hakblok, maar kort daarna werd hij gered door een speler in wie hij veel vertrouwen blijft schenken: Edgar Davids. Met twee treffers bracht de pitbull van Juventus Oranje weer op het goede spoor. Aan zijn tweede doelpunt ging een weergaloze actie vooraf. Davids soleerde als een balletdanser langs vier Belgen, ontweek een messcherpe sliding van een vijfde tegenstander en passeerde vervolgens met een draaiend schot de doelman. Het was een hoogtepunt in de wedstrijd. Maar er stonden veel dieptepunten tegenover. De wijze waarop Oranje bij 5-4 de overwinning nog liet glippen, noemde Rijkaard achteraf symptomatisch voor het spel. Op het middenveld ondervonden de Belgen weinig weerstand bij de opbouw van de aanval en in de Nederlandse defensie werd slecht gedekt of de bal slordig weggewerkt. Zo ontstond een doelpuntenfestival dat zijn weerga niet kende. Buiten de landsgrenzen zal de korfbaluitslag misschien als doorgestoken kaart worden ervaren. De organisatoren van het EK 2000 die hun landen vast warm maken voor het mega-evenement, zou men kunnen denken. Maar de vaak gênante veldslag bood geen ruimte voor akkoordjes en zorgde eerder voor anti-reclame. Met name de Belgen bezondigden zich aan ongecontroleerde charges. De Zwitserse arbiter Meier kwam in de grimmige sfeer handen te kort om kaarten te trekken. In de tweede helft gaf hij de Belgen in een fase van drie minuten drie gele kaarten en werd Wilmots, die al geel op zak had, met rood van het veld gezonden na een forse overtreding tegen Van Nistelrooy. De eindbalans van de vriendschappelijke Derby der Lage Landen: negen gele kaarten (waarvan vier voor Nederland) en één rode kaart. De gemene trap van Bergkamp op Staelens, een represaille na een overtreding op Kluivert, werd zelfs nog geaccepteerd. De bestuurders die roepen dat Nederland en België in voorbeeldige harmonie naar het Euro 2000 toewerken, zullen met het schaamrood op de kaken vanaf het ereterras hebben toegekeken.

Voor bondscoach Rijkaard is het leven er na deze wedstrijd niet vrolijker op geworden, al blijven de verantwoordelijke bestuurders hem steunen. Zijn conduitestaat ziet er met één overwinning in tien interlands verre van rooskleurig uit. Niet voor niets noemde hij het duel met de zuiderburen cruciaal. In de komende oefeninterlands tegen Brazilië, Tsjechië en Duitsland zal het nòg moeilijker worden de negatieve spiraal te doorbreken. Het moet Rijkaard inmiddels wel duidelijk zijn dat hij vorig jaar als beginnend trainer zijn nek in een strop heeft gestoken.

Aan oefeninterlands valt met het Nederlands elftal zelden eer te behalen. De motivatie om te presteren is vaak niet aanwezig. Sturm und Drang ontbreekt in het Nederlandse karakter als er niets op het spel staat. Nu bijna alle internationals voor veel geld in buitenlandse competities spelen zullen ze - wellicht onbewust- nog eerder geneigd zijn hun benen te sparen in oefenduels. Soms toonde Oranje tegen de Belgen veerkracht, maar doorgaans was bij de meeste spelers sprake van een slappe instelling. Niet voor niets werden Stam en Bergkamp gewisseld. Kluivert, Ronald de Boer en Davids waren positieve uitzonderingen.

Onder deze moeilijke omstandigheden moet Rijkaard zich waar maken - en dat lijkt onbegonnen werk. Te meer daar hij ook nog eens in zijn optimisme sterke tegenstanders heeft gezocht en gevonden in de aanloop naar het Europees kampioenschap, waarvoor Nederland na het WK in Frankrijk als een der favorieten gold.

De mensen die hem hebben aangesteld, meenden dat Rijkaard in het lange voortraject zonder kwalificatiewedstrijden zou kunnen groeien in zijn rol als bondscoach. Dat wordt steeds moeilijker als de druk toeneemt als gevolg van de magere resultaten. Zaterdag kon hij de bondscoach verwijten dat hij zich onvoldoende had verdiept in de offensiever aanpak van de Belgen, terwijl de nieuwe bondscoach Waseige dat zelfs in de programmagids had aangegeven. Wat Rijkaard in de rust tegen zijn spelers heeft gezegd, is een raadsel. Het bleef een ongedisciplineerde bende in het veld. Het ligt nu al voor de hand dat Rijkaard op de Euro 2000 een stap terug moet doen ten gunste van een supervisor als Van Gaal of zelfs Cruijff. De eens zo sierlijke speler van AC Milan en Ajax wacht zware tijden als Oranje niet snel zijn gezicht redt.

Terug naar Oefenperiode