Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Milan staat model voor Oranje

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
EINDHOVEN, 12 OKT. Met een schalkse knipoog naar het verleden en tegelijkertijd het vizier stevig op de toekomst gericht is Frank Rijkaard begonnen aan zijn klus met het Nederlands elftal. De hand van de jonge, debuterende bondscoach was zaterdagavond in de vriendschappelijke interland tegen Peru (2-0) al direct zichtbaar. Zo op het eerste oog viel er weinig verschil te bespeuren bij Oranje in vergelijking met de afgelopen jaren toen Guus Hiddink de scepter zwaaide. Toch heeft Rijkaard een aantal belangrijke nuances aangebracht, waarbij hij dankbaar gebruikt maakt van de ervaringen die hij opdeed bij AC Milan.

Het spelsysteem van Oranje is op papier ongewijzigd gebleven: vier verdedigers, vier middenvelders en twee spitsen. Maar de uitvoering bij met name balverlies blijkt grotendeels gebaseerd op de strategie waarmee de 'rossoneri' in 1989 en 1990 twee keer de Europa Cup 1 en de wereldbeker veroverden. Onder leiding van trainer Arrigo Sacchi introduceerde Milan toen een aanpak die bestond uit het vroeg storen van de tegenstander, het zogenoemde pressing waarbij tevens druk werd gezet aan de kant waar de bal zich bevond. Een werkwijze die het spel van de tegenstander volledig kan ontregelen maar het kost enorm veel kracht en het vergt tijd om het tot in de details te beheersen.

Toch bleek Oranje na vier dagen trainen al enigszins uitvoering te kunnen geven aan de Milan-tactiek. Dat gaf Rijkaard net zoveel voldoening als de overwinning die alle criticasters over zijn benoeming voorlopig de mond snoert. Davids heeft in deze opzet als balveroveraar een belangrijke functie en dat maakt ook nog eens duidelijk waarom hij door Rijkaard naar voren is geschoven als vice-aanvoerder. De pitbull van Juventus speelt in de rol van Ancelotti, Ronald de Boer staat als aanvallende middenvelder op de plek die Rijkaard zelf innam in het gouden Milan-team. Donadoni was de frivole flankspeler op links waar Overmars staat.

In de spits stond uiteraard het fenomeen Marco van Basten met Gullit of Virdis. En op rechts zorgden Colombo of Gullit voor de nodige diepte in het spel die bij Oranje moet worden gerealiseerd door Jeffrey Talan. De speler van Heerenveen maakte volgens Rijkaard zaterdag een ,,verdienstelijk debuut''. Hoewel hij nog te weinig lef in zijn acties toonde, speelde Talan tactisch inderdaad een goede wedstrijd. Rijkaard: ,,Hij hield het veld goed breed.''

Het was vooral in de eerste helft, toen de krachten nog maximaal waren en de spitsen niet te veel balverlies leden, zichtbaar dat Oranje druk zette à la Milan. De buitenspelval zorgde ervoor dat het speelveld klein bleef. Elke speler had zijn taak wanneer de Peruanen even in balbezit waren. Het hele Nederlands elftal schoof als een harmonica naar de plek waar de bal zich bevond. Als dat aan de linkerkant was kon het gebeuren dat rechtshalf Talan zich al meedraaiend opstelde bij de eigen penaltystip. De uitvoering vereist grote concentratie omdat bij balbezit elke speler exact moet weten wat hem dán te doen staat. Te vaak nog werd de opbouw gezocht via de vleugel waar zich een opeenhoping van spelers bevond, terwijl de andere kant openlag.

Assistent-bondscoach Johan Neeskens was achteraf niet helemaal tevreden. ,,Op sommige momenten zag het er aardig uit, maar het ging nog niet perfect. Dat is logisch na zes keer trainen. Wanneer zet je druk en waar? Hoe bouw je vervolgens op bij balbezit? Zaken die nog voor verbetering vatbaar zijn. Er resten ons twee jaar om dit systeem in te studeren. Er zijn genoeg oefenduels. Na de wedstrijd tegen Duitsland (17 november, red.) maken we de balans op en zullen we kijken of we er mee verder gaan. Het is inderdaad zo dat je niet elke dag met deze groep kunt werken. Maar het zijn allemaal tactisch hoog geschoolde voetballers die dit snel kunnen oppakken. Bovendien hebben we het type spelers in de selectie voor deze aanpak.''

Het sprak Neeskens wel aan toen Rijkaard zijn plannen over een systeem van pressing-voetbal ontvouwde. Tenslotte was hij zelf vroeger ook een aanjager op het middenveld. ,,Ik denk dat het goed uitvoerbaar is in het interlandvoetbal. Laat ons dit nu maar spelen en hopelijk krijgen we geen navolging.''

Niet het Ajax van Van Gaal of Cruijff, noch het Oranje van Michels of Advocaat, maar het Milan van Sacchi staat dus model voor het Nederlands elftal. De bondscoach Rijkaard benut vooral de ervaring die hij in Italië heeft opgedaan als speler. De jaren aan de wereldtop van het clubvoetbal hebben hem ook geleerd dat een voetballer houdt van duidelijkheid, zelfs als het pijn doet. Daarom werd Ronald de Boer gewisseld voor Clarence Seedorf omdat die twee moeten knokken voor de positie achter de spitsen. Ging Overmars vanaf zijn vertrouwde stek aan de linkerflank naar de kant voor Peter van Vossen. De altijd zwoegende Zeeuw zwaaide een paar keer naar zijn moeder, ging diep op een pass van Davids en scoorde. Linea recta liep hij vervolgens naar de dug-out om Rijkaard voor z'n uitverkiezing te bedanken met een high-five. Het was de enige keer dat de debuterende bondscoach opstond van zijn zetel en enige emotie vertoonde.

In een weinig aansprekende ambiance - het PSV-stadion was slechts gevuld met 10.000 toeschouwers - had het Nederlands elftal in de eerste helft ruim afstand moeten nemen van Peru. Overmars, Kluivert, die op de lat kopte, en zelfs Stam hadden kansen om Oranje in het oefenduel op voorsprong te brengen. De Zuid-Amerikanen anticipeerde in defensief opzicht goed op het spel van Oranje en hielden de linies dicht op elkaar. Aanvallend oogden ze zwak. Pas tegen de rust kregen ze een enkele kans. Peru ging door de knieën na twaalf minuten in de tweede helft. Uit een corner van Ronald de Boer, die de hoekschoppen zowel van links als rechts nam, kopte Stam de bal in het net. Acht minuten nadat hij was ingevallen voor Overmars bepaalde Van Vossen de eindstand op 2-0. Een dieptepass van Davids ging eraan vooraf. Hoewel de treffers dus in het tweede bedrijf vielen, vond Rijkaard het na rust nogal ,,storend'' dat er veel balverlies werd geleden.

Terug naar Oefenperiode