Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Twee jaar kostte de voorbereiding van EK 2000. Snelrechtprocedures werden ingevoerd, convenanten ondertekend, pelotons van de Mobiele Eenheid speciaal getraind. Met ieder doemscenario was rekening gehouden. Nu opgelucht ademhalen? Een rondje tevredenheid: De speelsteden.

Door onze redacteuren

ROTTERDAM/BRUSSEL, 3 JULI. Al de ochtend nadat Nederland was uitgeschakeld door Italië was de opluchting groot in Amsterdam. "Hier zit een tevreden burgemeester", zei burgemeester Patijn, zich snel herstellend door te zeggen dat het sportieve verlies natuurlijk "toch wel een katterig gevoel" gaf. Het EK-circus zou alleen nog Rotterdam aandoen. In Amsterdam is het EK volgens Patijn "buitengewoon goed verlopen". De loods die speciaal voor gearresteerde hooligans was ingericht is al die tijd leeg gebleven. Net als de tweehonderd vrijgemaakte cellen in de Bijlmerbajes. Daar is volgens hoofdofficier van Justitie Vrakking welgeteld "één verdwaalde passant" terecht gekomen. In Rotterdam zijn gisteren rond de finale Italië - Frankrijk negentig mensen aangehouden. Twintig Italianen werden gearresteerd toen zij de Hitlergroet brachten. De overige arrestanten handelden in illegale toegangskaarten, staken vuurwerk af of waren te dronken in het openbaar. Ook de Rotterdamse politie is tevreden. Zowel Franse en Italiaanse supporters hebben zich "goed gedragen". Ook terugblikkend op het hele toernooi is de politie enthousiast. "Er zijn geen grote problemen wat betreft openbare orde ontstaan. Het is perfect verlopen", aldus een woordvoerder. Over het totale aantal arrestaties heeft het Rotterdamse korps nog geen gegevens.

Eindhoven werd volgens een schatting van de gemeente tussen vrijdag 9 juni en dinsdag 20 juni door een kwart miljoen mensen bezocht. De EK- vreugde incidenten waren er alleen rond de wedstrijd Turkije-Zweden. Dronken supporters bekogelden elkaar op de Markt met bierblikjes. De organisatie bleek aan veel gedacht te hebben, maar niet aan de mogelijkheid dat supermarkten in het centrum grote hoeveelheden alcoholrijk bier in blik konden kopen. Na de relletjes werd ook aan die verkoop een einde gemaakt. Wethouder Scherf: "Op de keper beschouwd ging het om een minimaal incident. In totaal verrichtte de Eindhovense politie 98 arrestaties. In meer dan de helft (54) van de gevallen ging het om de illegale handel in toegangstickets.

Ook burgemeester P. Scholten van Arnhem toont zich een "zeer tevreden" man. Tegen alle adviezen in liet hij op het Kerkplein een groot videoscherm plaatsen, waarop het voetbal gevolgd kon worden. Er waren avonden dat zich incidentloos meer dan 10.000 mensen op het plein verzamelden. De drie wedstrijden in het Gelredome verliepen zonder noemenswaardige wanklank. Ook bij vermeende 'risicowedstrijden', als Turkije Italië hoefden politie en ME (in totaal met meer dan duizend man paraat) niet in actie te komen. Eén kanttekening verdient de opluchting in Nederland vooralsnog wel: De specialisten op het terrein van onderzoek naar ordehandhaving kunnen nog niets zeggen. Erkende deskundigen als Otto Adang van het Politie Instituut voor Orde en Veiligheid, het Crisis Onderzoeks Team van professor Ulli Rosenthal en en professor Fijnaut van de universiteit Leuven? Andere collega's op het terrein van openbare orde en veiligheid? Ze zijn stuk voor stuk door Binnenlandse Zaken en de politie zelf uitgenodigd om het EK vanaf de eerste dag te " evalueren". Nuttige bijkomstigheid: Wie nog evalueert, hoort niet te praten. Zij bezochten wedstrijden, rellen, commandocentra en gaan daarover rapporten schrijven die dit najaar worden verwacht. Dan wordt pas echt bekend hoe doeltreffend het optreden van justitie en politie dit EK was.

België had, in Brussel en Charleroi, aanzienlijk meer met hooliganisme te kampen dan Nederland. Toch noemt ook de Belgische minister van Binnenlandse Zaken Antoine Duquesne de balans van Euro 2000 positief. "Het voetbal en het feest hebben gewonnen", zei hij dit weekeinde tegen de krant La Libre Belgique. In de krant De Standaard constateerde hij dat is bewezen "dat we met kordate maatregelen het hooliganisme kunnen tegenhouden".

In België zijn tijdens Euro 2000 iets minder dan 1400 personen aangehouden. Hiervan vonden er 1301 plaats vóór de kwartfinales, toen Engeland nog meedeed en de veelgevreesde Engelse hooligans in het land waren. Naar nationaliteit waren Britten met 758 aanhoudingen ruimschoots koploper, voor de Belgen (229), Duitsers (157), Fransen (27), Roemenen (25) en Nederlanders (14). In 71 gevallen ging het om zwarthandel.

Opvallend is dat het in België, ondanks de speciale wetgeving en de beschikbaarheid van extra parketpersoneel, tot slechts enkele snelrechtprocedures kwam. In Charleroi werd een hooligan in een snelrechtprocedure vrijgesproken wegens "twijfel" over zijn schuld. De Brusselse procureur verklaarde dit weekeinde in La Libre Belgique dat "de gewone instrumenten niet slechter zijn om op dit soort situaties te antwoorden". De Belgische justitie had zich voor Euro 2000 al zeer terughoudend getoond over de praktische toepasbaarheid van het snelrecht. De meeste aangehouden Engelse hooligans werden met Belgische militaire vliegtuigen direct naar Engeland teruggebracht.

Minister Duquesne onderstreepte dat na alle kritiek en dreigingen "een woordje van dankbaarheid aan de ordetroepen" op zijn plaats is. Hij zei dat allen die het ergste hadden voorspeld, met name in Chareleroi bij de wedstrijd Engeland-Duitsland, er nu het zwijgen toe doen. Volgens Duquesne zullen de extra kosten voor de veiligheid mogelijk onder de 800 miljoen frank (45 miljoen gulden) blijven. De Brusselse burgemeester Xavier de Donnea zei vorige week niet te vrezen dat zijn stad imagoschade zal oplopen door tv-beelden van hard politieoptreden tegen Engelse hooligans. "Ik heb ook uit Engeland positieve reacties gekregen," zei hij. "Ik zou weer hetzelfde hebben gedaan. "