Gesprek met 'EK-baas' Peter van Zunderd
'De hooligans hebben verloren'
Peter van Zunderd, korpschef en
directeur-generaal tijdens het EK is tevreden over het verloop van het
toernooi.
Door onze redacteur ARJEN SCHREUDER
DEN HAAG, 3 JULI. Het is laat geworden vannacht. Directeur-generaal
Peter van Zunderd van het EK voetbal was gisteren bij de finale in de
Rotterdamse Kuip. "Een fantastische apotheose die veel mensen nog lang
zal bijblijven." Daarna heeft hij nog wat nagepraat. Vervolgens moest
hij nog terugreizen naar zijn woonplaats Goirle in Brabant. Maar
vanochtend zat hij toch kwiek achter zijn bureau op het ministerie van
Binnenlandse Zaken. Er was vooraf veel angst voor geweld. Maar, zegt Van
Zunderd, "de doemdenkers hebben geen gelijk gekregen en de hooligans
hebben verloren". Oorzaak van het succes is volgens Van Zunderd de
"keten van preventie". De deelnemende landen werd vooraf voorgehouden
dat in Nederland anders dan het imago wil niet alles is toegestaan,
iets wat door de pers aldaar "gelukkig breed is uitgemeten". Bovendien
werd de deelnemende landen gevraagd om maatregelen tegen eventuele
relschoppers. "Met name die laatste vraag was voor sommige landen
verrassend. Het heeft ze tot nadenken gestemd." Er zijn voldoende
politiemensen meegestuurd, er was voldoende informatieuitwisseling. Dat
heeft veel mensen, vooral Engelsen, ervan weerhouden zonder kaarten
naar de speelsteden af te reizen. Bovendien hebben ook de deelnemende
landen, vooral Duitsland, maatregelen genomen om hooligans te
verhinderen af te reizen. "Dat is reuze meegevallen." Ook het gratis
openbaar vervoer voor mensen die een wedstrijd bezochten heeft
bijgedragen aan het "goede sfeertje".
Het aantal incidenten was minder dan gevreesd. Van Zunderd: "Er zijn in
België twee incidenten geweest. In Brussel en Charleroi. Charleroi
was bizar. Er was een soort arena van cameramensen waarbinnen
aanhangers van Engeland en Duitsland met elkaar op de vuist gingen. Op
elke relschopper waren twee journalisten. Het was bijna vermakelijk.
Een bijzonder tafereel. In Brussel was het iets lastiger."
De EK-baas is erg te spreken over zijn manschappen. Van Zunderd: "De
politie heeft zich geweldig gemanifesteerd. In woord, in gedrag en in
uiterlijke verschijningsvorm. Keurig in het uniform. Ik erger me
weleens aan de manier waarop een uniform gedragen wordt. En altijd in
dialoog met de burger. Geen zero tolerance. Dat begrip past niet in
onze cultuur. Normstellend, consequent en voorspelbaar wel. Dat is de
lijn die we na dit toernooi graag zouden volhouden. Dat vindt de
minister ook. Dat is goed voor het gezag van de politie en het is ook
goed voor de maatschappij. Dat is de les van dit EK." Er waren, ondanks
de intensieve samenwerking tussen de Nederlandse en Belgische politie,
forse verschillen te constateren in het politieoptreden. Op een BBC-
documentaire was te zien dat Belgische ME'ers traangas een vol
café binnen gooiden. De gasten kwamen overgevend naar buiten.
"Dat doen wij hier niet," zegt Van Zunderd. "We hebben strengere
regels." Hij zucht. "Er zijn cultuurverschillen die je niet kunt
wegpoetsen met één beleidslijn. In de uitvoering zul je
altijd cultuurverschillen houden. De Belgen treden wellicht iets
repressiever op. Maar wij hadden ook een goede loting. Wij hadden geen
Engeland-Duitsland. We hebben afgesproken dat we kort op de bal zouden
spelen. Maar verschillen zie je overal. In Amsterdam is de politie iets
relaxter opgetreden dan in Rotterdam. Ook in Amsterdam waren er geen
risicowedstrijden. "
Dat de politie meelopers kon aanhouden was volgens Van Zunderd nuttig.
"Een goede verruiming van de strafwet om het openlijk geweld tegen te
gaan". De veelgesproken bestuurlijke ophouding is niet toegepast, de
loodsen voor relschoppers zijn leeg gebleven. Dat de Rotterdamse
korpschef Lutken heeft gezegd dat de maatregel niet heeft gewerkt en
kan worden afgeschaft, maakt op Van Zunderd geen indruk. "Daar zou ik
even met hem over moeten praten. Er zijn geen omstandigheden geweest
die ertoe noopten de maatregel te gebruiken. "
Het enige smetje op het toernooi in Nederland waren de schermutselingen
donderdag in tientallen steden na het verlies van Nederland tegen
Italië in de halve finale. Van Zunderd: "Er is een zekere
frustratie ontstaan bij veel supporters. Daar kan ik me ook voorstellen
als je het verloop van de wedstrijd terughaalt. Op een aantal plekken
is dat doorgeschoten. Gelukkig was er veel politie. Meer dan normaal.
Straks moeten we weer roeien met de riemen je hebt. "