Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Door onze redacteur ERIK OUDSHOORN
HOENDERLOO, 1 JULI. Hij zat er nog aangeslagen bij. Maar af en toe toverde ex-bondscopach Frank Rijkaard ook een lach op zijn gezicht. Een dag na de verbijsterende uitschakeling tegen Italië maakte hij nog een keer de gang naar Canossa. Dat was de grote perstent op het terrein van Résidence Victoria, drie weken het spelershotel in Hoenderloo. Daar wachtte een menigte van internationale journalisten op zijn epiloog van het EK. Het toernooi dat voor het Nederlands elftal zo onnodig eindigde in de halve finale dankzij vijf gemiste strafschoppen. Daarmee beschouwde Rijkaard zijn missie als mislukt en in de ontgoocheling na afloop maakte hij zijn aftreden bekend.

In de nacht die erop volgde had hij lange gesprekken met spelers en collega's uit de technische staf. Ze konden hem niet op andere gedachten brengen. Zijn eerste baan als coach, nota bene het hoogste ambt in het trainersgilde, zit erop.

De nacht. "Die is zwaar geweest. Het was laat toen we eenmaal naar bed gingen. We waren intens met elkaar in gesprek. De pijn blijft hangen. Elk woord dat je zegt, is er één te veel. We hebben het geprobeerd te beredeneren. De spelers wilden graag presteren. Ze waren ook hevig teleurgesteld. Je probeert elkaar te troosten. Ik heb de groep nog een keer toegesproken. Vanochtend heeft Frank de Boer dat voor de laatste keer gedaan."

De wedstrijd. "Klinisch gezien waren er twee kansen om de wedstrijd te beslissen. Dat was bij de strafschoppen in de eerste en tweede helft. We speelden met elf tegen tien. Als we één van de twee penalty's hadden benut, was het een gelopen koers geweest. Dat we ze misten was een psychologisch voordeel voor de Italianen. Zij dachten: het lukt ze niet om een voorsprong te nemen. Ze kwamen zelfs beter in de wedstrijd. Op de training gingen de strafschoppen er steeds in. Welke specialist ze ook nam. Voorts kun je achteraf zeggen dat ik weleens gelukkiger heb gewisseld. Soms loopt het minder goed af. Ik wilde het systeem in tact laten."

Het strafschoppentrauma. "Ik denk dat Oranje daar overheen kan groeien. Italië heeft op eindtoernooien ook verschillende keren verloren door penalty's. Gisteren hebben ze dat overwonnen."

Het ontslag. "Het was mijn bedoeling om Europees kampioen te worden in eigen land. Die doelstelling zijn we voorbijgeschoten. Dan neem ik de consequenties. Trainers komen en gaan. Dat is een normaal gegeven in de voetbalwereld. Het wordt nu tijd voor een ander. Toen een radiojournalist mij vroeg hoe mijn toekomst eruit ziet, wilde ik er niet omheen draaien. Al had ik eerst de spelers moeten inlichten. Maar die zaten stuk en zeker niet op zo'n mededeling van mij te wachten. Het komt als het komt. Mijn beslissing stond al vast. Bij uitschakeling zou ik ermee stoppen (dat heeft Rijkaard kort voor de wedstrijd tegen Italië ook meegedeeld aan KNVB-directeur Arie van Eijden. Die hield geen rekening met zijn vertrek omdat hij ervan overtuigd was dat Oranje zou winnen, red.). En als we wel kampioen waren geworden? Dan bestond er een gerede kans dat ik was gebleven. Ik voel me nu niet in staat weer opnieuw te beginnen. Het is tijd om wat anders te gaan doen. Ik kan wat dat betreft hard zijn voor mezelf. Dat leer je vanzelf als je opgroeit in het topvoetbal."

Dé baan. "Ik heb toch regelmatig op mijn tenen moeten lopen. Ik geef het je te doen, twee jaar vriendschappelijk voetbal spelen. Ik ben de uitdaging aangegaan. Die twee jaar heeft me veel gebracht in de samenwerking met mensen. Deze baan heeft me verrijkt als mens. Waar ik nog aan moet werken, is dat je als coach boven de groep moet staan. Ik heb vooral veel te danken gehad aan de begeleidingsgroep. Ik noem Neeskens met wie ik lief en leed heb gedeeld. Maar ook de andere coaches, Krol en Doesburg. En verder Hans Jorritsma. Een betere manager kon ik me niet wensen. Hij kreeg veel kritiek omdat hij uit de hockeywereld komt. Mensen die daar over beginnen begrijpen er helemaal niets van en kennen zijn kwaliteiten niet. Het valt me vooral voor mijn collega's emotioneel zwaar dat het zo moet aflopen."

De opvolging. "Het lijkt er wel op dat het richting Louis van Gaal gaat als je praat over mijn opvolger. Het is natuurlijk de vraag of hij het ook zelf wil. De huidige spelersgroep van het Nederlands elftal heeft nog voldoende toekomst. Bovendien zullen er altijd trainers opstaan die de aanvoer van nieuw talent garanderen. Jonge voetballers hebben in Nederland wat meer tijd nodig om door te breken. Laten we ze nog niet te vroeg afschrijven."

De toekomst. "Het is niet waar dat ik al een voorcontract heb getekend bij AC Milan. Ik wil graag in het voetbal verder. Maar het is pedant om te zeggen dat ik werk zoek in Italië. Het leven in Nederland bevalt me prima. Ik ga eerst aandacht besteden aan mijn gezin. En dan zien we wel wat de toekomst brengt."