Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Ineens is Frank Rijkaard de meest openhartige bondscoach van het EK geworden. Hij moet een kundige adviseur hebben.

Door onze redacteur HANS KLIPPUS

ROTTERDAM, 20 JUNI. Wie speelt de mentor van de bondscoach? Wie souffleert Frank Rijkaard? Er moet zo iemand in de buurt rondlopen, want het kan bijna niet dat Rijkaard uit zichzelf een metamorfose heeft ondergaan. In de twee jaar voor het EK was de bondscoach weinig scheutig met zijn uitlatingen en had hij nooit iets opmerkelijks te melden. Hij sprak weliswaar meer dan hij als voetballer had gedaan, maar daar was niet veel voor nodig.

En nu, na anderhalve EK-week, is Rijkaard ineens de meest openhartige bondscoach van het toernooi. Hij bekritiseerde vorige week openlijk de instelling van zijn spelers, die volgens hem meer interesse voor het kaartspel zouden hebben dan voor het op televisie kijken naar de concurrentie. En zondag zei Rijkaard het terecht te vinden dat de pers en het publiek niet tevreden zijn over het spel van Oranje en daarom ook niet over de rol van de coach. Beide keren deed hij zijn opvallende relaas na een rustdag. En misschien wel na een gesprek met een adviseur.

Rijkaard stelt zich ineens kwetsbaar op en dat is gunstig voor zijn imago. Maar wie zal de bondscoach zo wijs hebben gemaakt? Het valt te betwijfelen dat dat een van zijn assistenten, Krol of Neeskens, is geweest. Die houden zich met zulke zaken niet bezig. Teammanager Jorritsma dan? Zou kunnen, maar hij vertoeft al twee jaar aan de zijde van Rijkaard. Waarom is hij dan niet eerder met zijn goede raad gekomen? Bovendien was Jorritsma zelf in het hockey nooit het toonbeeld van een aimabele bondscoach.

Maar wie is de souffleur dan wel? De eerste gedachte gaat uit naar Johan Cruijff. Rijkaard zei onlangs regelmatig met zijn oude trainer te praten. Meer wilde hij er niet over kwijt. Natuurlijk geeft een man als Cruijff in dergelijke gesprekken advies. Zo zit hij nu eenmaal in elkaar. Hij zal ook veruit het meeste aan het woord zijn in zo'n onderhoud met Rijkaard. Maar praten ze tijdens het EK met elkaar en hoe vaak? En hoe veel laat de bondscoach dan zijn oren hangen naar de wijsheden van zijn ervaren collega-buiten-dienst?

Dat kan weleens heel veel zijn. Misschien is het niet eens raar om te veronderstellen dat Rijkaard zelfs in de rust van de wedstrijden Cruijff even vanuit de kleedkamer belt. Verlaat de gesprekspartner van Smeets dan altijd de gesprekstafel omdat hij zogenaamd 'even naar de wc' moet? Of fungeert de voormalige rechterhand van Cruijff, Bruins Slot, nu scout van Oranje, als boodschapper?

Het is in ieder geval opvallend dat Cruijff als analyticus bij de NOS na de twee EK-duels van Oranje harde kritiek leverde op spelers, maar de bondscoach daarbij spaarde. Hij was het beide keren ook volledig met de opstelling van Rijkaard eens. Zal Cruijff het ooit eerder voor de volle honderd procent eens zijn geweest met een collega? Nederland speelde tegen Denemarken 4-3-3, af en toe zelfs 4-2-4, en dat systeem geniet de voorkeur van Cruijff. Ook is hij er voorstander van om een middenvelder of aanvaller als back te posteren, zie Van Bronckhorst aan de linkerkant bij Oranje. Verder is bekend dat Cruijff niet gecharmeerd is van de voetballer Seedorf.

Zelfs Johan Derksen, hoofdredacteur van Voetbal International, snapt er niets van. Hij is bevriend met Cruijff en werd in de tijd dat Cruijff trainer van Barcelona was, zijn perschef genoemd. Derksen steunt Cruijff altijd, maar deze keer helemaal niet. Hij en zijn blad zijn vooralsnog heel negatief in hun oordeel over Rijkaard.

Als er werkelijk een hotline tussen Rijkaard en Cruijff bestaat en zelfs Derksen daar niets vanaf weet, is dat een prachtig geheim.