Hier moet en zal het gebeuren
Het EK voetbal in Charleroi
trekt fans, brallers, etters en hooligans. De fans zoeken zwarte
kaartjes, de brallers zoeken de camera, de etters zoeken ruzie en de
hooligans wachten tot ze kunnen slaan.
Door onze redacteuren BAS BLOKKER en HANS
BUDDINGH'
CHARLEROI, 19 JUNI. Een hooligan zingt niet I'd rather be a Paki
than a Kraut. Een hooligan danst niet halfnaakt rond met een
pluizige pruik op zijn hoofd, hij heeft geen oorlogskleuren op zijn
gezicht en draagt geen Engelse vlag om zijn schouders. Een hooligan
draagt een T-shirt of een blouse, een spijkerbroek en gymschoenen en
soms een zonnehoedje.
Een hooligan loopt zich niet vol te tanken met plastic bekertjes bier.
Een hooligan heeft geen oog voor de cafés waar je de wedstrijd
op tv kunt volgen. Hij krijgt de stand wel mee via de mobiele telefoon
die hij continu aan zijn oor houdt. Een hooligan doet geen poging om
zingend voor de camera te komen. Integendeel, wie een camera richt op
hooligans, wordt toegeschreeuwd: Keep those fucking camera's
away!Er zijn fans, brallers, etters en hooligans deze zaterdag in
Charleroi. De politie heeft ze ingedeeld in de categorieën A (fan)
tot en met C (echte crimineel). De brallers zoeken het oog van de
camera, de etters zoeken ruzie, de fans zoeken zwarte kaartjes - zij
komen allemaal als vanzelf terecht in de 'hoge stad', in de buurt van
het stadion en brengen de dag door op en rond place Charles II.
Hier moet en zal het gebeuren. De oproerpolitie houdt de straten rond
het plein bezet, tientallen tv-ploegen hebben zich opgesteld in de
hoogste verdiepingen of op de daken van de huizen eromheen (tegen
bedragen tot ruim 15. 000 gulden per dag), en ook de inwoners van
Charleroi laten hier ineens massaal hun honden uit. De supporters laten
zich als vanzelf naar deze arena leiden, alsof ze voelen dat ze hier
moeten optreden.
Zo stromen vanaf het middaguur de fans van Engeland en Duitsland naar de
voetbalfontein op het plein, naar de terrassen waar het bier in
bekertjes rondgaat. De rijkswacht, met helm, schild en getrokken
wapenstok, heeft zich in een linie opgesteld met het gezicht naar een
groep die met vlaggen en liederen zeer Engels staat te wezen.
Ze zien er indrukwekkend uit, sommige fans. Kale Duitsers in
legerkistjes, getatoeëerde Britten ('Made in England 15/11/71').
De meesten zijn halfbloot, halfdronken en altijd bereid tot samenzang.
De Duitsers: Hurrah, hurrah, die Deutsche die sind da. De
Engelsen: Stand up, if you hate the Turks. De meeste Duitse fans
overbruggen de uren tot de wedstrijd soezend in het park aan de andere
kant van de stad. De Engelse supporters vrijwel allen mannen. Voor het
Duitse elftal kwamen hele gezinnen uit Leipzig en Hamburg naar
Charleroi. De paar duizend Engelsen die zonder tickets naar Charleroi
zijn gekomen - bij lange na niet de voorspelde veertig- vijftigduizend
- zoeken hun heil in de talrijke cafés.
In café Royal Nord aan Avenue de Waterloo is het dringen rond
twee toestellen. Hier hebben zich fans verzameld die in politiejargon
tot categorie 'B' behoren gevaarlijke meelopers tussen 20 en 45 jaar
die geweld niet uit de weg gaan en die vierletterige woorden bovenaan
hun vocabulaire hebben. Bouwondernemer Philip uit Leeds biedt een
biertje aan. Als de Engelsen verliezen kan het " nasty" worden.
Of hij zelf mee gaat doen, laat-ie in het midden. Staande wordt het
'God save our Queen' meegezongen. Met de populaire kreet 'No
surrender to the IRA' geven de kaalgeschoren koppen uiting aan hun
strijdlustige stemming. Bij de eerste schermutselingen voor het
vijandelijke doel gaan enkele cafétafels omver.
Na het doelpunt van Shearer is de menigte in Royal Nord vloeibaar
geworden. De Duitse spitsen Jancker en Scholl wordt na hun gemiste
kansen toegezongen 'You're shit and you know you are, you're shit
and you know you are'. Ook Paul Thomas, investmentbanker uit de
Londense City, 'fuckt' en 'shit' met de massa mee.
De hooligans van de C-categorie wachten intussen op een gelegenheid om
erop los te slaan. Na de rust klonteren zij samen in de 'lage stad',
waar de rook stroomt uit fabriekspijpen van Thy Marcinelle. Ineens
komen ze in beweging, onzichtbaar gecoördineerd als een zwerm
spreeuwen, wie hun pad kruist, krijgt een knal voor zijn hoofd.
De politiemacht heeft ze snel in de gaten. De twee politiehelikopters
hangen tegen kwart voor tien stil boven de straten waar zij zich
bevinden. Gepantserde busjes racen richting station. Bij het spoor
springen de agenten eruit en achtervolgen de rennende Britten. Tien
komen er weg, een groep van veertig is de pas afgesneden en die geeft
zich zonder slag of stoot gewonnen. Ze zitten in het gras. Cordon
politie eromheen.
Achter een friteskot kijkt een grote Engelsman toe. Hij heeft een witte
zakdoek op zijn hoofd geknoopt, naast hem zit een magere, donkere
jongen. " Heb je een vuurtje", vraagt hij in het Frans. De Brit houdt de
politie in het oog en brult tegen de rijkswachten dat ze de tv-ploegen
moeten wegjagen. Dan staat hij op en zegt: "Nu moet ik maar eens
wegwezen."
Tien minuten voor het eind stulpt de massa in Café Royal du Nord
plotseling naar buiten, wanneer de gehelmde rijkswacht en cavaleristen
in Avenue de Waterloo verschijnen. De middelvinger gaat massaal omhoog.
'Fuck off, you bastards'. Bierblikjes gaan in de richting van de
paarden en een auto van de rijkswacht, die dan met een charge de avenue
schoonveegt. Met tactische bewegingen vanuit de zijstraten worden de
Engelsen naar het place Charles II gedreven. De Duitsers zijn vrijwel
allemaal naar huis, de echte hooligans naar Brussel waar hun nog een
uitwedstrijd tegen Turkse jongeren wacht. Aan het eind van de nacht
spreekt burgemeester Van Gompel van Charleroi van een "gematigd
positieve balans" noemt. Vier lichtgewonden in het ziekenhuis, acht
ruiten vernield (de burgemeester had een speciale ploeg van glazeniers
klaar), drie kapotte auto's en 450 arrestaties, maar geen veldslag. En
toch waren er zo'n 35.000 bezoekers in de stad en naar schatting
honderd hooligans van de C-categorie. Charleroi heeft het beter gedaan
dan "andere steden", zegt Van Gompel fijntjes richting Brussel.