Dossier EK 2000  

Nieuws

Veiligheid

Nederlands elftal

Toernooi

Geschiedenis

Tegenspraak

Links

Voor het duel met Denemarken is Clarence Seedorf het lijdend voorwerp van een nationale discussie over zijn positie in het Nederlands elftal. "Als mensen me kapot willen maken, moet ik ze teleurstellen. Ik kom altijd sterker terug."

Door onze redacteur ROBERT MISSET

HOENDERLOO, 16 JUNI. Bij Frank Rijkaard heeft de meest omstreden international van Oranje nog voldoende krediet. Maar heel Nederland leek de bondscoach te smeken Clarence Seedorf vanavond uit de basis te houden voor het EK-duel met Denemarken. Hoewel de pas 24-jarige middenvelder tegen Tsjechië zijn vijftigste interland speelde, kreeg dat jubileum niet alleen door zijn wissel een wrange bijsmaak. In de Arena, maar ook op campings, in cafés en in vele huiskamers; bijna overal werd gejuicht toen Seedorf plaats moest maken voor Ronald de Boer. Tegen wil en dank is hij de 'nationale pispaal' geworden.

Het moet een wrange gedachte zijn voor Seedorf dat de vier jaar geleden nog verguisde Edgar Davids inmiddels is uitgegroeid tot de onbetwiste leider van het Nederlands elftal en niet alleen van de 'kabel' - het verbond van donkere spelers in Oranje. En dat zonder zich ooit om zijn imago te bekommeren. Maar Davids is dan ook de betere voetballer van de twee, al zal Seedorf dat nimmer beamen. Zijn trots verbiedt hem ruimte te laten voor twijfels en daarom wordt Seedorf vaak afgeschilderd als de hautaine pseudo-vedette, die zich groter voordoet dan hij is.

Het 'Seedorfje pesten' heeft tijdens het EK echter een nieuw hoogtepunt bereikt. Zijn vader en zaakwaarnemer Johan Seedorf verklaarde in het weekblad Nieuwe Revu zelfs dat "de naam Seedorf al genoeg is om mensen op tilt te laten slaan. We worden gezocht." En een wel heel pijnlijke vergelijking: "Soms krijg ik het gevoel dat met Clarence de Nederlandse versie van Jörg Haider is opgestaan." Zijn vader roept dergelijke onzin "uit emotie", verklaarde zoon Clarence gisteren in Hoenderloo. Maar ook hij klaagde wederom dat een vals beeld van hem wordt geschetst. En zou dat echt alleen aan de media liggen, zoals Seedorf doet voorkomen?

Zelfs hij kan de nationale discussie over zijn positie in het Nederlands elftal niet langer negeren. "Seedorf wel of niet in de basis? Ik probeer het langs me heen te laten gaan. Maar je kunt je er moeilijk voor afsluiten. Hoe zou jij je voelen als je thuis komt en iedereen kijkt je scheel aan? Dan voel je je toch niet lekker? Als een clown zich niet prettig voelt voor zijn optreden, komen zijn grappen ook niet zo over als hij bedoeld had. Ik proefde zondag een negatieve sfeer in de Arena. Het valt niet mee in zo'n ambiance te voetballen. Mijn prestaties bij het Nederlands elftal zijn niet zo constant als bij mijn club. Die worden beïnvloed door de sfeer om mij heen."

Soms worden de gevoelens van Clarence Seedorf inderdaad verkeerd uitgelegd. Vader Johan werd voor een serie tv-portretten van de Nederlandse internationals gevraagd door wie zoon Clarence het liefste zou worden geïnterviewd. Clarence noemde spontaan zijn idolen, basketballer Michael Jordan en de voormalige Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela. Hoon was zijn deel, alsof deze levende legenden ook maar wisten wie Seedorf was. Het werd uiteindelijk presentator Kees Jansma.

Seedorf, verbitterd: "Al weer een voorbeeld waaruit blijkt dat mensen de waarheid niet willen weten. Ik noemde Jordan en Mandela, omdat ik ze allebei bijzondere mensen vind. Dat werd beschouwd als hoogmoed en arrogantie, alsof ik niet met normale mensen zou willen praten. Wat een waanzin! Ik heb ook respect voor de man in de straat die wat bereikt heeft. Zo zit ik in elkaar, maar je moet het wel willen zien."

Kan Seedorf dat slechte imago dan niet corrigeren door zich anders te gedragen? Op besliste toon: "Nee, dat kan niet meer. Ik ben een keer uitgepraat. Ik ben een Nederlander die in het Nederlands elftal speelt. Maar blijkbaar word ik niet als Nederlander geaccepteerd. Ik vind het soms zielig te horen wat over mij wordt gezegd. Ik ben niet de enige speler in Oranje die wel eens een penalty heeft gemist. Maar waarom wordt steeds gezeurd over mijn gemiste strafschoppen? Het is voor Freek de Jonge wel heel makkelijk grappen over mij te maken vanuit de negatieve benadering van mijn persoon. Daar verdient hij zijn geld mee en dat vind ik laag.

"Het is een teken van deze tijd, negativiteit overheerst. Oorlogsbeelden zijn ook al amusement. Wie het toch al moeilijk heeft, wordt extra gepest. Maar waarom ik? Omdat ik een mening heb en daar openlijk voor uitkom? Omdat ik aardig en sociaal ben? Misschien moet ik wel een klootzak zijn of egoïstisch worden. Ik sta op het punt me anders te gaan gedragen tegenover de buitenwereld. Eens bereik je de grens van wat je als mens kunt verdragen. Als ik toch al arrogant word gevonden, kan ik ook maar beter arrogant zijn."

Het dringt blijkbaar niet tot Seedorf door dat hij de afkeer van zijn persoon versterkt door zelden een spoor van zelfkritiek te laten horen. En daar is na de EK-ouverture tegen Tsjechië toch alle reden toe. Maar dat hebben de criticasters verkeerd gezien. "Ik weet welke taak ik tegen de Tsjechen heb meegekregen en ook hoe ik hem heb uitgevoerd." Seedorf schetst het concept op een stukje papier en houdt hardnekkig vol dat hem niets te verwijten valt. "Ik heb de rol gespeeld waar de wedstrijd om vroeg." En cynisch: "Ik speelde toch zoals iedereen dat graag ziet? Sober en ingetogen. Soberder kon bijna niet."

En dat is nu juist de rol die niet bij hem past. Seedorf speelt bij Oranje tegen zijn natuur in. Of is hij juist op zijn plaats gezet? De voetballer die bij Real Madrid de grote Hierro als een kind wegstuurde bij het nemen van een vrije trap, wordt bij spelhervattingen in Oranje angstvallig op afstand gehouden. En voor strafschoppen hoeft Seedorf zich niet meer te melden. De Seedorf van Internazionale is niet alleen een dominante nummer 10 die de regie wil bepalen. Hij is een ander mens, bevrijd van de schroom die hij nu in het Nederlands elftal etaleert. "Ik ben naar Inter gehaald om risico in mijn spel te leggen", zegt Seedorf. En om de spitsen te lanceren. "Ik weet dat ik dat ook bij Oranje kan."

Het zijn de geforceerde teksten van een speler die zijn beperkingen niet kent. Ondanks de aanhoudende kritiek zegt Seedorf nieuwe energie te putten uit een "positieve woede" die volgens hem ook nodig is om vanavond de Denen te verslaan. En verder strijdt hij slechts in stilte voor erkenning, eenzaam in zijn verongelijktheid. "Ik heb bewezen dat ik sterker ben dan al die negatieve krachten. Als mensen me kapot willen maken, moet ik ze teleurstellen. Ik kom altijd sterker terug."